Phá thai bằng thuốc: Con dao hai lưỡi!

Cách đây hơn một tháng, BV Phụ sản Từ Dũ (TP.HCM) đã tiếp nhận một trường hợp PTBT chuyển đến từ một phòng mạch tư. Bệnh nhân 32 tuổi, có thai 10 tuần tuổi nhưng vẫn được phòng mạch này cho PTBT mà không hề siêu âm kiểm tra tuổi thai. Bệnh nhân sau khi uống đến liều thuốc thứ hai (cách liều thứ nhất 2 ngày) đã rơi vào tình trạng hôn mê, truỵ tim mạch và xuất huyết ồ ạt, phải nhập viện cấp cứu. Dù được cứu sống nhưng đến nay tri giác của người bệnh đã ngưng hoạt động vì bị thiếu oxy não trầm trọng.

Theo BS Nguyễn Ngọc Thông - Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TP.HCM, hiện Việt Nam đang áp dụng phương pháp PTBT theo phác đồ điều trị của Bộ Y tế với các loai thuốc: Mefepristone 200mg (Mife) và Misoprostol 400mg.

Tuy chỉ là uống thuốc để gây sẩy thai tự nhiên, nhưng quy trình uống phải được quản lý chặt: Bệnh nhân sẽ uống viên đầu (Mife 200mg) dưới sự giám sác của bác sĩ, 15 phút sau khi uống thuốc bệnh nhân mới được rời cơ sở y tế. Sau 48 giờ phải quay trở lại để uống tiếp 2 viên Misoprostol (mỗi viên 200mg) và phải ở lại bệnh viện khoảng 4 giờ để theo dõi.

Sau 2 tuần, bệnh nhân phải đến cơ sở y tế khám lại nhằm xác định thai đã sẩy thai chưa. Nếu sẩy thai hoàn toàn, không rong huyết, sẽ được tư vấn sử dụng các biện pháp tránh thai thích hợp. Nếu thai đã sẩy nhưng còn ra máu, phải tiếp tục theo dõi. Trường hợp PTBT thất bại (không sẩy thai) thì phải được can thiệp ngay bằng thủ thuật...

PTBT chống chỉ định với những trường hợp bệnh nhân có tiền sử rối loạn đông máu (bệnh này chỉ có thể xác định được khi làm xét nghiệm ở bệh viện); có bệnh lý về tuyến thượng thận; đang được điều trị bằng một số thuốc gây rối loạn đông máu hoặc điều trị bằng Corticoid, đang cho con bú... Vì vậy sẽ càng đáng lo hơn khi các cơ sở y tế tư nhân, phòng khám tư xé rào cho bệnh nhân dùng thuốc này khi mà họ không có đủ điều kiện để hoặc bỏ qua công đoạn xác định các trường hợp chống chỉ định trong PTBT.

So với việc can thiệp bằng thủ thuật thì PTBT được xem là tiện lợi, nhanh chóng, giá rẻ (trung bình khoảng 350.000 đồng/ca); tránh được những tai biến rách, lủng, nhiễm trùng tử cung... do việc phải đưa dụng cụ vào buồng tử cung. Đặc biệt, PTBT tỷ lệ thành công khá cao (96,9%).

Hạn chế của PTBT là khách hàng lại phải chịu đau đớn trong một thời gian do thuốc gây ra hiện tượng sẩy thai tự nhiên và p hải đi đến cơ sở y tế nhiều lần. Dù tỷ lệ tai biến do PTBT thấp hơn so với can thiệp bằng thủ thuật, nhưng không phải là không có. Tai biến thường gặp là xuất huyết ồ ạt sau khi uống thuốc, bắt buộc người sử dụng phương pháp này phải ở cách cơ sở y tế - nơi thực hiện PTBT - không quá 30 phút di chuyển.

Cũng do tính hai mặt này mà hiện thuốc phá thai chỉ "được" các bác sĩ cho phép điều trị một cách hết sức dè dặt (phương pháp này gây ra những cơn đauco thắt dữ dội ở dạ dày và ra máu rất nhiều, phản ứng này càng dữ dội hơn đối với những người có sức khỏe yếu hay có tiền sử phá thai). Do vậy, thuốc chỉ được phép lưu hành và sử dụng tại những bệnh viện được phép làm PTBT.

Thế nhưng, thực tế trên thị trường, đặc biệt là ở các khu vực bán thuốc sỉ, các loại thuốc trên lại được bán khá nhiều, muốn mua bao nhiêu cũng có, Mifestad 10mg giá lẻ 5.000đ/viên; tương tự, Misoprostol 200mg (Cytotec của hãng Pfizer) hộp 60 viên giá 350.000đ. Tại các hiệu thuốc bán lẻ, giá hai loại thuốc này tuy có cao hơn nhưng cũng không phải là loại thuốc khó tìm.

Đáng nói là gần đây trong giới trẻ đã "rỉ tai" nhau về phương pháp PTBT và sẽ vô cùng nguy hiểm nếu như các em tự ý mua về sử dụng như một biện pháp ngừa thai. Sẽ càng nguy hiểm hơn khi nguồn gốc của loại thuốc này lại không rõ ràng, nhất là với thuốc Misoprostol.

Theo Thiên Nga/Phụ Nữ TP.HCM

Thống kê tại Khoa Khám bệnh BV Bảo vệ bà mẹ và trẻ em trung ương cho thấy: từ đầu năm đến nay đã có 6/10 ca nữ sinh tự ý sử dụng thuốc phá thai hoặc được phá thai bằng thuốc tại các cơ sở y tế tư nhân, dẫn đến nhiễm trùng, buộc phải đưa vào bệnh viện cấp cứu. Khi được hỏi, các em đều cho biết là chưa hề biết sử dụng biện pháp tránh thai; khi đến các hiệu thuốc, được người bán thuốc "tư vấn" dùng thuốc phá thai là tiện lợi nhất và có hiệu quả ngay sau 48 giờ nên đã tự ý mua và sử dụng. Có trường hợp các em còn mua thuốc và đến các cơ sở y tế tư nhân để nhờ các bác sĩ "thao tác". Các bác sĩ cho biết, những ca tự ý sử dụng thuốc phá thai đều bị nhiễm trùng máu do vi khuẩn Clotridium sordellii gây ra, nếu không được cấp cứu kịp thời trong vòng 30 phút, nguy cơ tử vong rất cao. (Mai Tâm/PN TP.HCM)