Phân loại cảnh 'nóng' trong phim Việt

Phân loại phim theo 4 cấp độ

Hiện dự thảo lần 2 Thông tư quy chế thẩm định, phân loại và cấp giấy phép phổ biến phim lần đầu tiên áp dụng cách phân loại theo 4 mức độ: phim dành cho mọi lứa tuổi, cấm khán giả dưới 13 tuổi (C13), cấm khán giả dưới 16 tuổi (C16) và cấm khán giả dưới 18 tuổi (C18). Nội dung phim và những yếu tố như kinh dị, bạo lực, tình dục là tiêu chí để phân loại.

Theo đó, phim C13 có yếu tố “khỏa thân, tình dục” được quy định: không chấp nhận hình ảnh khỏa thân, trừ các trường hợp sau: hình ảnh khỏa thân không trực diện phía trước, phía sau của phụ nữ không liên quan đến tình dục; hình ảnh khỏa thân phần trên phía trước của phụ nữ không liên quan đến tình dục và không chấp nhận hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ thể hiện cảnh hoạt động tình dục. Phim C16: không chấp nhận các hình ảnh khỏa thân được miêu tả chi tiết, diễn ra thường xuyên và thời lượng kéo dài, trừ các trường hợp sau: khỏa thân phía sau của nam và nữ, khỏa thân phần trên phía trước của nữ không liên quan đến tình dục, không có hình xăm phản cảm; không chấp nhận hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ thể hiện hoạt động tình dục, trừ trường hợp hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ đó phù hợp với nội dung phim nhưng không miêu tả chi tiết, không diễn ra thường xuyên, thời lượng không kéo dài. Phim C18 nhấn mạnh những điều cấm: không chấp nhận hình ảnh khỏa thân toàn phần, trừ trường hợp hình ảnh đó phù hợp với nội dung phim, không miêu tả chi tiết các bộ phận sinh dục, không có hình xăm phản cảm, thời lượng không kéo dài; không chấp nhận các hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ thể hiện lộ liễu, miêu tả chi tiết hoạt động tình dục, trừ các trường hợp hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ đó phù hợp với nội dung phim, không có thời lượng kéo dài.

Các phim hạn chế lứa tuổi khán giả cũng quy định: không chấp nhận việc sử dụng ngôn ngữ, âm thanh, hình ảnh thô tục; không chấp nhận hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ thể hiện hành động bạo lực như gây ra đau đớn, thương tích được miêu tả chi tiết, căng thẳng, thời lượng kéo dài; không chấp nhận hình ảnh, âm thanh, ngôn ngữ thể hiện cảnh kinh dị, rùng rợn, gây sợ hãi, căng thẳng được miêu tả chi tiết, diễn ra thường xuyên, có thời lượng kéo dài…

Đạo diễn Vinh Sơn nhận xét: “Cảnh sex trong phim Người tình (L’amant) rất đẹp, còn cảnh hai vợ chồng nhân vật chính làm tình trên giường rất lâu trong phim Bi, đừng sợ! quan trọng với nội dung. Vì thế, nếu cắt đi cảnh nóng trong những phim này sẽ hỏng. Ngoài ra, việc quy định như thế nào là cảnh khỏa thân thường xuyên và có thời lượng kéo dài hay ngôn ngữ, âm thanh, hình ảnh thô tục lại không thấy nói đến một cách cụ thể”. Đạo diễn Bùi Tuấn Dũng đưa ý kiến: “Nếu đã gắn mác phân loại phim rồi thì kiểm duyệt những cảnh khỏa thân trong phim nữa để làm gì”.

Bà Ngô Phương Lan, Cục trưởng Cục Điện ảnh, nhận định: “Thực tế kiểm duyệt phim lâu nay cho thấy nhiều phim khi đem ra hội đồng duyệt chỉ đáng cấm khán giả dưới 13 tuổi nhưng vì chúng ta chưa có quy định chi tiết nên các nhà làm phim phải chấp nhận ở mức cấm khán giả dưới 16 tuổi (vì hiện VN chỉ có 2 loại phim cấm 16 tuổi và chiếu rộng rãi). Chúng tôi cũng đang phân vân có nên đưa định lượng cụ thể về thời lượng và tần suất cảnh khỏa thân hay cảnh tình dục vào phim hay không. Việc này sẽ được ủy thác cho hội đồng xây dựng dự thảo cuối cùng trước khi trình lên Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL”.

Phân loại phim với nhiều độ tuổi khác nhau là việc cần thiết và lẽ ra phải thực hiện từ lâu. Tuy nhiên, bằng cách nào để nhận biết độ tuổi khán giả tại rạp chiếu là câu hỏi đang được đưa ra.

Đạo diễn Nguyễn Hữu Phần tỏ ra băn khoăn: “Chúng ta đã thực hiện phân loại phim trên dưới 16 tuổi, nhưng việc đó không dễ. Ở VN mình là khó, vì khán giả chưa có ý thức. Có đứa trẻ 13 - 14 tuổi nhưng lớn đùng vẫn vào xem phim trên 16 tuổi thì ai biết được đâu”.

Thực tế, hầu hết các rạp chiếu hiện nay, không đưa ra quy định khán giả phải xuất trình giấy tờ chứng minh đủ tuổi xem phim. Tại một cụm rạp chiếu lớn ở Hà Nội, cách để kiểm soát độ tuổi khán giả vào xem là bằng thước đo (loại 1,2 m và 1,5 m). Vị đại diện cụm rạp này cho biết: “Nhiều trẻ phát triển sớm, dậy thì ở tuổi 12 - 13 mà đã cao hơn trẻ 16 tuổi. Trong trường hợp nghi ngờ, chúng tôi sẽ yêu cầu xuất trình giấy chứng minh nhân dân. Kiểm tra độ tuổi của khán giả dưới 15 tuổi tương đối khó vì các em đi xem phim đâu phải lúc nào cũng mang theo thẻ học sinh”.

Hiệp hội Điện ảnh Mỹ (MPAA) đã đưa ra hệ thống phân loại phim như sau: loại PG 13 - không thích hợp cho trẻ em dưới 13 tuổi, R - không dành cho người dưới 16 tuổi mà không có cha mẹ hoặc người giám hộ đi cùng, NC-17 - không dành cho người xem dưới 17 tuổi. Trong đó quy định cụ thể các lời tục tĩu, dâm dục ở mức thấp (ngu ngốc, đần độn), vừa (phân, mẹ kiếp), mức cao (đ.m, khốn nạn)... Những cảnh liên quan đến tình dục ở mức nhẹ (ôm hôn), cảnh khỏa thân dù không rõ ràng (cảnh nam nữ vuốt ve nhau trên giường); mức vừa (không đặc tả cảnh quan hệ tình dục với thời lượng chưa đến 3 giây), có cảnh khỏa thân nhưng không rõ ràng; mức cao (mô tả rõ ràng cảnh quan hệ tình dục trong hơn 3 giây), có những cảnh khỏa thân rõ ràng...