Phạt tù 20 năm với các tội liên quan thực phẩm bẩn ​

Đây là mức phạt sắp được áp dụng cho tội vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm tại đều 317 Bộ luật hình sự mới. 

 

Phát biểu trước Quốc hội sáng 1.4, liên quan đến tình trạng mất an toàn thực phẩm, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đề nghị để chuẩn bị cho việc áp dụng mức phạt này, Chính phủ sớm rà soát, bổ sung, quy định rõ ràng, minh bạch hơn về danh mục chất cấm, quy chuẩn ngưỡng cho phép tồn dư hóa chất, kháng sinh.

Bà Nga cũng đề nghị Chính phủ làm rõ phương thức giám định xác định tỉ lệ tổn hại sức khỏe do thực phẩm bẩn gây nên, để vừa xử lý nghiêm minh nhưng cũng tránh oan sai và hình sự hóa các vi phạm hành chính.

"Không ăn thì chết, ăn thì phó mặc may rủi"

Bà Nga nhấn mạnh, thực trạng vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm ở Việt Nam thời gian qua gần đây đã rất báo động, gây hậu quả trước mắt cũng như lâu dài. Bệnh tật, suy giảm sức khỏe giống nòi, giảm sức cạnh tranh nền kinh tế, làm mất hình ảnh quốc gia...có nguyên nhân không nhỏ từ thực phẩm bẩn.

“Vấn nạn thực phẩm bẩn đã đẩy người dân vào tình thế tiến thoái lưỡng nan: không ăn thì không thể tồn tại, ăn thì phó mặc may rủi cho số phận, bệnh đến lúc nào biết lúc ấy”, bà Nga nói.

Theo bà Nga, nếu không ngăn chặn được vấn nạn thực phẩm bẩn thì không thể đảm bảo quyền tiếp cận thực phẩm sạch của người dân, một quyền phái sinh từ quyền sống, quyền được bảo vệ sức khỏe con người theo Hiến pháp.

“Không có một nền nông nghiệp sạch và chúng ta sẽ thua ngay trên sân nhà trước các sản phẩm sạch ngoại nhập”, bà Nga nhấn mạnh.

Luật đủ nhưng quản lý quá yếu kém

Đánh giá nguyên nhân và các giải pháp của vấn đề, bà Nga khẳng định hành lang pháp lý cho an toàn thực phẩm đã rất đầy đủ. Trách nhiệm quản lý Nhà nước và cơ chế phối hợp của Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp, Bộ Công thương, Bộ Thông tin và truyền thông, Bộ Giáo dục, của UBND các cấp...đã được phân định rất rõ ràng.

Theo bà Nga, pháp lý đã đầy đủ, nhưng vi phạm ngày càng nhiều có nguyên nhân bao trùm việc tổ chức thực thi luật còn nhiều yếu kém tại nhiều ngành, nhiều cấp. Xảy ra phổ biến tình trạng không thực thi đầy đủ nhiệm vụ; buông lỏng quản lý; cá biệt có trường hợp tiếp tay, làm ngơ cho sai phạm nhưng lại không bị phát hiện, xử lý. Theo bà Nga, sự chia cắt và thiếu phối hợp trong quản lý dẫn đến khi có vụ việc xảy ra, ai cũng khẳng định mình làm đúng quy trình và cuối cùng không quy được trách nhiệm.

Bà Nga dẫn chứng vụ việc chất salbutamol có tác hại lớn đối với con người khi dùng làm thức ăn chăn nuôi, nhưng lại có tác dụng sản xuất thuốc chữa bệnh, bị Bộ Nông nghiệp cấm nhập, nhưng được Bộ y tế cho phép nhập với số lượng lớn tới hơn 9 tấn trong 2 năm. Sau khi vào được nội địa, cơ quan chức năng đã không kiểm soát được đường đi của chất này.

“Hiện chưa ai trả lời được: có bao nhiêu tấn được dùng vào sản xuất thuốc, có bao nhiêu bị sử dụng sai mục đích, tuồn ra thị trường làm chất tạo nạc? Chính phủ cần tiếp tục chỉ đạo các Bộ: Y tế, Nông nghiệp, Công thương và Công an làm rõ để trả lời công luận và báo cáo Quốc hội”, bà Nga kiến nghị.

Cũng theo bà Nga, chế tài hành chính hiện đã rất nặng, phạt tối đa tới 200 triệu đồng, phạt gấp 7 lần giá trị hàng hóa vi phạm, nhưng xử lý nhìn chung không nghiêm, có vụ phạt cho tồn tại, không loại trừ tiêu cực trong xử phạt. Hiếm có trường hợp xử lý hình sự.

Thực phẩm bẩn tràn lan, cán bộ vẫn “xuất sắc hoàn thành nhiệm vụ” Cảnh báo về tình trạng kỷ luật công vụ lỏng lẻo, bà Nga nhấn mạnh việc các vụ ngộ độc, buôn bán chất cấm, sản xuất, chế biến thực phẩm bẩn liên tiếp bị báo chí phanh phui, nhưng việc quy trách nhiệm cho công chức quản lý, chí ít cũng về hành vi “thiếu trách nhiệm trong thực thi công vụ” hiếm khi được thực hiện. Thậm chí đội ngũ cán bộ, công chức có trách nhiệm trong lĩnh vực này từ trung ương đến địa phương hàng năm đều được đánh giá là “hoàn thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”. Về trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh, bà Nga cho rằng không ít người hoặc do thiếu hiểu biết, hoặc chạy theo lợi nhuận mà bất chấp hậu quả đối với sức khỏe và an toàn của cộng đồng. “Tình trạng vô cảm, thậm chí tàn ác khi trục lợi trên sự sống, chết của đồng bào mình. Đạo đức xuống cấp và pháp luật không nghiêm đã dung dưỡng cho họ”, bà Nga nói. Theo bà Nga, hiện có tình trạng một bộ phận người tiêu dùng có tâm lý buông xuôi, chưa kiên quyết "nói không" với thực phẩm bẩn. Theo bà Nga, thực tế trên là do đối với hàng triệu người thu nhập trung bình và thấp thì việc chọn thực phẩm sạch với giá cao là điều quá xa vời.