Đã từng có phố Victor Tardieu
Hai nhà nghiên cứu - TS Phạm Long và TS Vũ Minh Hương đã quá ngạc nhiên và xúc động khi tìm thấy bản sao Nghị định về việc đặt tên phố Victor Tardieu ở Hà Nội. Văn bản do Toàn quyền Đông Dương Jean Decoux ký ngày 28.6.1944. “Đã 75 năm trôi qua, thông tin về việc đặt tên cho con phố này dường như chưa xuất hiện trong bất kỳ hồi ký hay nghiên cứu nào về lịch sử đường phố Hà Nội. Phố Victor Tardieu là đoạn cuối phố Reinach - phố Trần Quốc Toản hiện nay. Nó cũng nằm giữa phố Bovet - phố Yết Kiêu và đường Mandarine - đường Lê Duẩn bây giờ”, ông Long và bà Hương cùng công bố. Kết quả nghiên cứu này cũng được đưa ra với cộng đồng vào chiều 8.6 tại Hà Nội.
Đồng thời với việc công bố nội dung nghị định, hai nhà nghiên cứu còn đưa ra đề nghị. “Như Yersin, Pasteur..., ông Victor Tardieu xứng đáng được nhân dân ta tôn vinh danh nhân văn hóa của đất Việt. Ông là một trong những trí thức Pháp đóng vai trò quan trọng trong quá trình giao thoa văn hóa Đông Tây của VN và bán đảo Đông Dương trong nửa đầu thế kỷ 20. Chúng tôi hy vọng chính quyền TP.Hà Nội sớm xem xét và cho khôi phục và/hoặc đặt tên phố Victor Tardieu”, ông Long nói. Địa điểm được ông đề nghị chính là đoạn phố cũ từng mang tên Victor Tardieu nằm sát cạnh Trường ĐH Mỹ thuật VN.
Tuy nhiên, đoạn phố dài 100 m này hiện đang có những vấn đề lịch sử để lại. Năm 1979, UBND TP.Hà Nội có Văn bản số 2349 cho phép Bộ Công an sử dụng một đoạn đường Trần Quốc Toản. Tháng 8.2004, UBND TP.Hà Nội đã có Văn bản 2972 về việc sử dụng tiếp con đường này. Theo đó, Hà Nội khẳng định việc mở thông lại tuyến đường là yêu cầu cần thiết phục vụ người dân. Chính phủ cũng đã có Văn bản 4869 (tháng 9.2004) đồng ý với yêu cầu lấy lại đoạn đường. Mặc dù vậy, cho tới nay, Bộ Công an vẫn chưa chuyển trụ sở, đoạn đường vẫn đang được khoanh vùng. Điều đó còn kéo theo 2 bức phù điêu quý từ thời Mỹ thuật Đông Dương bị “nhốt”, và người dân không thể chiêm ngưỡng (Thanh Niên đã có bài về vấn đề này).
Tôn vinh văn hóa
Cũng theo TS Phạm Long, “cụ đốc Tardieu” trong ký ức nhiều thế hệ học trò là người có tư tưởng tiến bộ, chân thành yêu quý nền văn hóa nghệ thuật truyền thống VN. Trong những năm 1930, ông cũng là người có nhiều hoạt động nhằm quảng bá và chấn hưng nghệ thuật VN như: thành lập Hội Khuyến khích mỹ thuật và kỹ nghệ An Nam tại Hà Nội, tổ chức các cuộc triển lãm tại Đấu xảo Hoàn vũ, Đấu xảo Thuộc địa, Triển lãm về nghệ thuật Đông Dương ở Pháp. Rất nhiều thế hệ học trò của ông, trong số đó có thể kể tên Lê Phổ, Vũ Cao Đàm, Mai Trung Thứ, Lê Thị Lựu, Nguyễn Phan Chánh, Nguyễn Gia Trí, Lê Văn Đệ, Tô Ngọc Vân, Georger Khánh, Phạm Hậu... đã có những thành tựu quan trọng, góp phần lan tỏa hình ảnh mỹ thuật VN trên trường quốc tế.
Họa sĩ - TS Nguyễn Đình Đăng cho rằng, nếu đoạn đường được trả về cho Hà Nội và đặt tên ông Victor Tardieu sẽ là “song hỷ”. Như vậy, vừa trả lại con đường với cái tên người cha của hội họa VN, đồng thời trả lại 2 bức phù điêu 88 năm tuổi đã bị che kín suốt mấy thập niên ròng rã. Theo TS Đăng, sẽ không hợp lý khi học trò của họa sĩ Victor Tardieu đã được đặt tên phố, trong khi tên người thầy của tất cả những học trò đó thì lại chưa.
Theo nhà nghiên cứu mỹ thuật, họa sĩ Nguyễn Đức Bình, việc đặt lại tên phố cho đoạn đường trên rất hợp lý. Bởi đoạn đường này trong suốt mấy chục năm vừa qua không đánh số nhà do không có nhà dân. Chính vì thế, nếu có thay đổi tên phố cũng không kéo theo các phiền phức khi người dân buộc phải thay đổi thông tin trong giấy tờ.
Victor Tardieu chưa có trong quỹ tên đường Hà Nội
Sở VH-TT Hà Nội cho biết, hiện tại tên Victor Tardieu chưa hề có trong quỹ tên đường Hà Nội. Điều đó có nghĩa là nếu muốn đặt tên phố này cần phải đưa tên vào danh sách để hội đồng đặt tên đường phố thẩm định, thông qua. Sau đó, chờ khi có đoạn phố thích hợp, tên sẽ được đưa vào gắn cho đường phố.
|
Bình luận (0)