‘Promising young woman’: Lạnh người với màn báo thù cho phụ nữ bị xâm hại

Promising young woman (tựa Việt: Cô gái trẻ hứa hẹn) là một trong những phim điện ảnh thu hút nhiều sự chú ý nhất tại các giải thưởng hàn lâm năm nay. Đúng như tựa đề, Promising young woman là bộ phim đặc sệt tính nữ từ đề tài, thông điệp cho đến cách triển khai. Đặc biệt hơn, phim được nhào nặn từ bàn tay xuất chúng bộ ba “chị đại”: Emerald Fennel (đạo diễn), Margot Robbie (sản xuất) và Carey Mulligan trong vai nữ chính. Nhờ sự mới mẻ và táo bạo trong cách thể hiện thông điệp nữ quyền, Promising young woman đã giành được hơn 100 đề cử, trong đó có 4 đề cử Quả cầu vàng và 5 đề cử Oscar cho những hạng mục quan trọng. Tính đến nay, phim đã chiến thắng 62 giải thưởng và con số này được dự đoán sẽ tiếp tục tăng lên.

Cuộc “săn đêm” đầy thú vị của cô nàng tuổi 30 Cassie tạo nên sự lôi cuốn ngay từ những phút đầu của phim ẢNH: FOCUS

Promising young woman kể về hành trình báo thù kỳ quặc của cô gái 30 tuổi Cassandra (Carey Mulligan). Thuở thiếu thời, cô vốn là một sinh viên trường y đầy tiềm năng với tương lai xán lạn ngay trước mắt. Nhưng rồi sau một biến cố khủng khiếp xảy đến với người bạn thân Nina, Cassandra đối mặt với cơn sang chấn tâm lý quá lớn và quyết định bỏ học giữa chừng. 30 tuổi, cô vẫn sống chung với bố mẹ, làm việc trong quán cà phê nhỏ thó, không bạn bè, không người yêu và thể hiện ra mặt sự chán chường cuộc sống. Tuy nhiên, cô nàng lại tự đặt ra cho mình một sứ mệnh, một nhiệm vụ điên rồ: Săn đàn ông tồi và dằn mặt bọn họ.

Cứ đến cuối tuần, Cassandra chưng diện quyến rũ, trang điểm đậm đà, khoác lên mình điệu bộ của một cô nàng dễ dãi và đến các quán bar, vũ trường để… giả vờ say xỉn. Và bao giờ cũng vậy, sẽ luôn có một chàng trai lạ mặt tỏ ra “tử tế”, đề nghị đưa cô về nhà để “chăm sóc”. Tưởng đâu “con mồi” đã say bí tỉ chẳng còn biết gì, những gã đàn ông cơ hội sẽ bắt đầu động chạm, sàm sỡ và thực hiện những hành vi đồi bại với Cassandra. Đây chính là lúc cô nàng “lật mặt” và hỏi anh ta đang làm gì thế với giọng điệu tỉnh rụi. Màn “kiểm tra nhân phẩm” và chất vấn đạo đức của Cassandra bắt đầu, gieo cho lũ đàn ông tồi tệ cơn hoảng sợ tột độ vì đã lỡ va phải một ả... điên, bên cạnh đó là cảm giác ê chề, nhục nhã khi bị lộ bản chất thật.

Cassandra giả vờ say bí tỉ để thử lòng đàn ông ẢNH: FOCUS

Luôn có những kẻ sẽ lợi dụng sự vô thức của cô nàng để sàm sỡ và thực hiện hành vị đồi bại ẢNH: FOCUS

Sau một hồi dẫn dắt khán giả bằng những hành vi gây hoang mang của nữ chính, Emerald Fennel mới bắt đầu từ tốn lật giở trang quá khứ đau đớn của nhân vật để lý giải cho những cuộc săn mồi điên cuồng của cô nàng. Hóa ra, Cassandra không báo thù cho chính mình mà là cho người bạn thân Nina, một cô gái trẻ đầy hứa hẹn đã tự vẫn sau cú sốc bị xâm hại tình dục ngay tại chính ngôi trường y Forrest danh giá. Quan trọng hơn hết, không một ai ngoài Cassandra tin vào những lời Nina kể lại. Sau cái chết đầy uất ức của người bạn thân, những ám ảnh, cuồng nộ trong quá khứ chưa bao giờ rời bỏ Cassandra trong suốt 7 năm dài. Để rồi cô thực hiện những chuyến săn đêm như một hình thức “thay trời hành đạo”, cảnh tỉnh lũ đàn ông tồi và như một lời vỗ về chúc ngủ ngon dành cho người bạn thân xấu số. Khi biết được những kẻ liên quan trực tiếp đến vụ việc năm xưa giờ vẫn đang nhởn nhơ, hạnh phúc và đã quên béng đi những tội lỗi ngày nào, Cassandra càng điên cuồng và tiếp tục toan tính cho những màn trả đũa đau điếng, với những chiêu trò không giống ai.

Về bản chất, Promising young woman mang phong cách trộn lẫn giữa black comedy (hài đen) và hình sự báo thù. Tuy nhiên, nó lại được khoác lên chiếc áo rực rỡ sắc màu và đầy nữ tính của dòng phim chick-flick (phim cho phái nữ), cộng hưởng chút lãng mạn nhờ bảng màu pastel chủ đạo bao trùm xuyên suốt. Nhờ vậy, Promising young woman sâu cay nhưng vẫn là một sự lựa chọn thú vị cho những khán giả ưa chuộng dòng phim giải trí.

Điều khiến cho Promising young woman trở nên đặc biệt là ở cách đạo diễn Emerald Fennel khiến chúng ta có một cái nhìn mới mẻ hơn về vấn đề lạm dụng, tấn công tình dục. Không chọn khai thác những vụ án rùng rợn động trời, không đưa vào phim những tuyên ngôn, khúc khải hoàn vùng lên của phái nữ, Emerald Fennel lại chọn đưa lên màn ảnh rộng câu chuyện thiên về tính mỉa mai. Để rồi ở đó, cô xây dựng nên chân dung của những kẻ tấn công tình dục có thể là bất kỳ ai, ngay cả những thành phần tinh túy nhất của xã hội. Cái “lạnh người” trong cuộc báo thù của Cassandra không thể hiện qua sự tàn nhẫn, máu lạnh của “kẻ thanh trừng” như bao bộ phim khác cùng chủ đề mà nằm ở sự tỉnh ngộ trong nhận thức của các nhân vật cũng như chính khán giả.

Thông điệp nữ quyền được khơi gợi đặc sắc qua câu chuyện báo thù của Cassandra ẢNH: FOCUS

Chính bản thân Emerald Fennel cũng đã chia sẻ về bộ phim đầu tay của mình: “Nếu bạn đang mong chờ một bộ phim báo thù đẫm máu thì ở ngoài kia có vô số phim như thế, tôi cũng rất yêu thích chúng. Tuy nhiên, bộ phim của tôi lại không giống như vậy. Tôi muốn khai thác những khía cạnh trông có vẻ tầm thường hơn nhưng sẽ giúp thay đổi những suy nghĩ, định kiến lệch lạc đang tồn tại trong xã hội của chúng ta”. Bởi lẽ, Promising young woman phản ánh rất rõ khía cạnh sang chấn tâm lý và sự độc hại của nạn “victim - blaming” (đổ lỗi cho nạn nhân).

Khi Nina tố cáo hành vi hiếp dâm của gã sinh viên cùng trường, chính nữ hiệu trưởng của trường đã nói: “Không lẽ chúng ta phá hủy tương lai xán lạn của một chàng trai ưu tú chỉ vì một đêm thác loạn vô chứng cứ à?”. Đúng với thực tại, cơn ác mộng tồi tệ nhất của những người phụ nữ trong các vụ tố cáo lạm dụng tình dục là hầu như không ai tin họ. Bởi niềm tin đã bị che mắt bởi các định kiến xã hội dành cho nữ giới. Rằng “sự cố” xảy ra là do họ ăn mặc hở hang, thiếu cẩn trọng, rằng họ đã vô tình có hành vi mời gọi, đồng lõa hay đơn giản là chỉ muốn làm cho to chuyện. Thái độ này tồn tại không chỉ trong suy nghĩ của nam giới mà ngay từ chính trong tư tưởng của nhiều phụ nữ. Sẽ không ai quan tâm và cảm thông, một khi chuyện tồi tệ đó xảy đến với chính bản thân họ hay người thân của họ. Và tất nhiên, nỗi đau để lại không chỉ tồn tại với mỗi nạn nhân mà còn với những người thân của cô ấy. Như cái cách mà vụ việc xảy đến với Nina đã biến Cassandra thành một con người cạn kiệt niềm tin, liều mạng và bỏ mặc tương lai của chính mình. 

Phim khá cực đoan khi xây dựng toàn những nhân vật đàn ông đểu cán, hèn nhát ẢNH: FOCUS

Diễn viên Carey Mulligan (trái) làm việc cùng đạo diễn Emerald Fennel (giữa) trên trường quay ẢNH: FOCUS

Để đưa ra một lời cảnh tỉnh đủ sức nặng, Emerald Fennel đã chọn cách triển khai mạch phim và kết cục cực đoan nhất cho Promising young woman. Đây là cái hay nhưng cũng là một pha mạo hiểm bởi nó dễ dẫn đến sự bất mãn, tăm tối trong tâm trí người xem. Nhiều trang phê bình phim ảnh nước ngoài cũng nhận định rằng Emerald Fennel đang đối xử quá bất công với các nhân vật nữ của cô. Ở giữa bộ phim, sự xuất hiện của chàng “soái ca” Ryan khiến Cassandra đem lòng yêu thương mang đến cho người xem cảm giác câu chuyện đang trở nên sáng sủa hơn. Những tưởng Cassandra đã tìm ra lối thoát và chấp nhận bước tiếp cuộc đời của riêng mình, mọi thứ lại trở nên tàn nhẫn hơn trước. Vì vậy, dù nhịp phim chậm rãi nhưng Promising young woman vẫn có những cú “twist” chất lượng, dễ đoán nhưng lại ám ảnh và sâu cay.

Có thể nói, Promising young woman như một chiếc bánh phủ đường nhưng lại có vị đắng. Phim là sự pha trộn của vô số các yếu tố đối lập nhưng lại tạo nên một tổng thể vô cùng thuyết phục. Thông qua tông màu, trang phục, âm nhạc, dàn dựng bối cảnh, không khó để nhận ra đây là bộ phim được tạo nên từ bàn tay của phái nữ. Sắc hồng, xanh ngọc, ánh đèn neon tràn ngập trong các cảnh quay. Sự ngọt ngào, đầy nữ tính trong mặt hình ảnh “bẫy” người xem vào một thế giới được phủ đường nhưng ẩn sau đó là vô vàn nỗi đau âm ỉ và sự thật trần trụi. Bên cạnh đó, phim thường xuyên sử dụng các cảnh quay trực diện và cỡ cảnh cận như nhìn một sự chất vấn dành cho khán giả và soi chiếu tâm can của từng nhân vật.

Phim thú vị do có thể “đánh lừa” khán giả ẢNH: FOCUS

Âm nhạc là một điểm sáng cần phải nhắc tới của Promising young woman. Các đoạn nhạc chèn kịch tính được áp dụng vô cùng hiệu quả và đúng thời điểm. Ngoài ra, khán giả cũng sẽ rất thích thú khi được nghe lại các ca khúc nhạc pop trứ danh như Boys của Charlie XCX, Stars are blind của Paris Hilton hay Toxic của Britney Spears… được phối lại vô cùng bắt tai trong phim. Đặc biệt, ca khúc kinh điển Angel of the morning của Juice Newton vang lên ở đoạn kết gây sốc của phim như một khúc khải hoàn ca sẽ để lại sự ám ảnh dài lâu trong lòng người xem, kích thích sự suy tư về những thông điệp đọng lại.

Promising young woman có phần mỹ thuật đậm chất nữ tính và mang phong cách kẹo ngọt ẢNH: FOCUS

Bên cạnh tầm nhìn táo bạo của Emerald Fennel, nữ diễn viên Carey Mulligan đã có góp công rất lớn cho sự thành công của Promising young woman. Ngoại hình của Carey Mulligan không quá xuất chúng nhưng cô lại sở hữu nét duyên ngầm khó cưỡng. Để rồi khi hóa thân thành Cassandra, Carey Mullgan đẹp như một nàng thơ với váy hoa và mái tóc vàng buông xõa tự nhiên. Nhưng khi về đêm, cô gây bất ngờ với vẻ ngoài sắc sảo, nổi loạn của những cô nàng ăn chơi sành điệu. Ánh mắt của Carey Mulligan đặc biệt gây ám ảnh trong Promising young woman.

Nữ diễn viên có màn thể hiện đỉnh cao trong những phân cảnh đòi hỏi tâm lý phức tạp, vừa đủ điên rồ, cao ngạo nhưng vẫn toát lên sự vụn vỡ của vết thương lòng chưa từng được chữa khỏi. Chất giọng Anh đặc trưng cũng được cô tiết chế bớt để thay bằng tông giọng đầy quyến rũ. Mỗi khi cất giọng chất vấn bọn đàn ông biến thái, nữ diễn viên đều khiến cho khán giả phải nổi da gà. Sẽ không ngoa khi nói rằng Cassandra trong Promising young woman thực sự là một vai diễn để đời của Carey Mulligan, rất có tiềm năng giúp cô chạm tay đến tượng vàng Oscar danh giá cho đề cử Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất.

Ánh mắt gây lạnh sống lưng của Carey Mulligan ẢNH: FOCUS

Carey Mulligan có nhiều tiềm năng thắng Oscar nhờ màn trình diễn xuất thần trong Promising young woman ẢNH: FOCUS

Tóm lại, Promising young woman là một tác phẩm điện ảnh rất đáng để thưởng thức trong tháng 4 năm nay. Phim không những là bản cáo trạng dành cho những kẻ đạo đức giả mà còn gióng lên hồi chuông tỉnh thức cho cả một xã hội đang quá thờ ơ trước vấn nạn lạm dụng, tấn công tình dục. Promising young woman đang được công chiếu tại các cụm rạp trên toàn quốc.