Rubella

“Trước đây thì chu kỳ dịch 4-5 năm, nhưng gần đây số mắc rubella xảy ra nhiều, gần như quanh năm”, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho biết. Thai phụ nhiễm rubella có thể khiến thai nhi bị dị tật bẩm sinh.

Rubella lan rộng

Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư cũng ghi nhận, số mắc rubella trên cả nước được báo cáo tăng gần 2 lần so với cùng kỳ 2010. Tại Bệnh viện (BV) phụ sản T.Ư (Hà Nội), trong 10 tháng qua đã tiếp nhận 2.324 trường hợp mắc rubella. Thường gặp nhất ở thai phụ 20-30 tuổi; có 109 ca thai phụ dưới 20 tuổi.

Riêng tại Khoa Sơ sinh, BV phụ sản T.Ư đã tiếp nhận điều trị cho 85 trẻ bị mắc rubella bẩm sinh, trong đó 8 trẻ tử vong. Trong số các trẻ này, 57 bé có mẹ bị sốt trong thời gian 3 tháng đầu mang thai. Đáng lưu ý, rubella do vi rút, rất dễ  lây lan qua đường hô hấp, tiếp xúc. Có đến 45% các trường hợp không xác định được nguồn lây; gần 23% lây từ người nhà; 8,9% từ đồng nghiệp; 3% lây từ bạn bè và những người khác.

Theo TS-BS Lê Anh Tuấn (BV phụ sản T.Ư), bệnh có các triệu chứng chính là phát ban và nổi hạch. Thường sốt 38,5 độ C, đi kèm với đau đầu, mệt mỏi. Phát ban ở vùng đầu, mặt rồi mọc khắp toàn thân. Ban hình tròn hay bầu dục, đường kính 1-2 mm. Người bệnh còn có biểu hiện đau khớp - thường ở khớp ngón tay, cổ tay, gối, cổ chân. Nhưng cũng lưu ý, nhiều trường hợp nhiễm rubella nhưng triệu chứng không rõ ràng, thậm chí không phát ban.

Ảnh hưởng trên thai nhi

Thực tế có đến gần 50% thai phụ nhiễm rubella nhưng không biểu hiện sốt. “Có thể sốt do rubella thường sốt nhẹ, khoảng 37-38 độ C nên dễ bị bỏ qua. Tình trạng không có triệu chứng rõ rệt khiến chẩn đoán nhiễm rubella khó khăn. Trong khi đó với thai phụ, chẩn đoán có nhiễm rubella hay không, nhiễm trong thời điểm nào là rất quan trọng vì nó liên quan đến chỉ định giữ hay đình thai nghén. Riêng tại Khoa Sơ sinh của BV phụ sản T.Ư, trong số 87 bé bị dị tật do rubella thì gần 30% các bà mẹ không chú ý đến biểu hiện sốt và phát ban khi mang thai.

Theo BS Hoàng Thị Hương, Trung tâm chẩn đoán trước sinh BV phụ sản T.Ư, trên siêu âm, các dấu hiệu điển hình của thai nhi nhiễm rubella gồm: chậm phát triển trong tử cung; thiểu ối; một số dị vật ở não (giãn não thất, dị tật não nhỏ); tim (tổn thương van tim, thông liên thất); mắt (đục thủy tinh thể, mắt bé); điếc, chậm phát triển tâm thần và trí tuệ.

Bên cạnh siêu âm chẩn đoán xác định mẹ nhiễm rubella, có thể dựa vào kết quả xét nghiệm IgM và IgG. Trong đó, IgG (+) là kháng thể của mẹ truyền cho con qua nhau thai trong thời kỳ mang thai. IgM (+) là kháng thể do thai tạo ra từ khi bị nhiễm rubella. Việc áp dụng phương pháp chọc ối xét nghiệm chẩn đoán áp dụng tại BV phụ sản T.Ư cũng cho phép xác định chính xác rubella.

Liên Châu