Săn lùng tiền lì xì tết

Còn chưa đầy 1 tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017 nhưng những ngày gần đây, các dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới và đặc biệt bán tiền có in hình gà vàng (kim kê) đã nở rộ từ mạng xã hội đến khu vực lân cận các đền, chùa và cả “chợ đen”.

Các website và tài khoản Facebook cung cấp dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới... như nấm mọc sau mưa, thu hút đông đảo cư dân mạng tham gia tìm hiểu, mua bán. Qua khảo sát, ở thời điểm hiện tại, các loại tiền mệnh giá nhỏ như 1.000 đồng, 2.000 đồng và 5.000 đồng được giao dịch khá mạnh, nhưng mức phí cũng khá chát. Mỗi thếp 1.000 đồng trị giá 100.000 đồng, người đổi phải trả thêm 50.000 (phí 50%); 1 thếp 2.000 đồng (trị giá 200.000 đồng) phí 40%, tương đương 80.000 đồng.

Các loại tiền mệnh giá lớn hơn hiện tại đang khá khan hiếm, chủ yếu tiền 50.000 đồng, còn 10.000 đồng, 20.000 đồng vẫn chưa thấy đầu mối nào “báo hàng và báo giá”. “Mấy hôm nữa tiền từ ngân hàng mới có, năm nay cũng hơi khan. Bọn em mới chỉ lấy được mệnh giá 50.000 đồng. Nếu anh đổi phí 5%, mỗi thếp 5 triệu phí 250.000 đồng”, nhân viên của một địa chỉ tại Q.Cầu Giấy, Hà Nội cho biết.

Theo quy định, các ngân hàng thương mại đổi tiền cho người dân khi tờ tiền đó hư hỏng, không còn giá trị lưu thông, chứ các dịch vụ thu đổi tiền mới lấy phí là không đúng quy định Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP.HCM

Tại các “điểm nóng” ở Hà Nội như chùa Trấn Quốc, phủ Tây Hồ, “chợ đen” tiền lẻ Đinh Lễ gần bờ hồ Hoàn Kiếm, các đầu mối đổi tiền bắt đầu hoạt động. Tuy nhiên, để tránh cơ quan chức năng truy quét nên tất cả đều lượn như đèn cù bắt khách, tiền giấu cẩn thận trong cốp xe máy. Trong vai khách hàng cần đổi tiền lẻ, chúng tôi tiếp cận một người phụ nữ hơn 40 tuổi. “Tiền mới mệnh giá lớn chưa có nhiều, tiền lẻ 1.000, 2.000, 5.000 đồng thì thoải mái. Tiền in các năm trước nhưng đóng thếp cẩn thận vẫn còn mới nguyên”, người phụ nữ này chào hàng và nhanh như sóc chạy ra trước xe máy đỗ trên vỉa hè lấy ra một thếp 5.000 đồng sau khi khách có ý muốn mua để đi chùa: “Cho chị xin 150.000 đồng tiền phí, cất nhanh rồi lượn đi em”.

Một điểm đổi tiền tại Q.Tân Bình (TP.HCM) cho chúng tôi hay: “Hiện nay tờ tiền mệnh giá 500 đồng đã hết nên ngưng phục vụ, các tờ tiền mệnh giá khác hơi khan hiếm. Tiền mệnh giá 2.000 đồng, 5.000 đồng thì còn mà 10.000 đồng và 20.000 đồng, 50.000 đồng qua tuần sau mới có. Anh chị cứ cho số lượng cụ thể bao nhiêu để chúng tôi biết tính phí. Tùy theo từng mệnh giá và khối lượng tiền đổi mà mức phí từ 10 - 15%. Khối lượng tiền đổi từ 3 triệu đồng trở lên, chúng tôi sẽ giao tận nơi”. Ông Tiến (người làm dịch vụ đổi tiền tại khu vực chợ Bà Chiểu (Q.Bình Thạnh, TP.HCM) cho biết qua tuần sau mới đưa ra mức phí đổi tiền cụ thể như thế nào.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TP.HCM, cho biết: “Theo quy định, các ngân hàng thương mại đổi tiền cho người dân khi tờ tiền đó hư hỏng, không còn giá trị lưu thông, chứ các dịch vụ thu đổi tiền mới lấy phí là không đúng quy định. Trong quá trình tiền lưu thông trên thị trường hằng năm hư hỏng nhất định nên mới có lượng tiền mới này. Nhu cầu tiền mới cuối năm cao nhưng thường sau tết, lượng tiền mới này lại quay lại ngân hàng”.

Ngay từ đầu năm, NHNN đã có công văn yêu cầu các NHNN chi nhánh tỉnh, thành tăng cường công tác thông tin tuyên truyền để người dân sử dụng tiền mệnh giá nhỏ tiết kiệm, hợp lý, đúng chức năng khi tham gia lễ hội, đền, chùa... Đồng thời, NHNN báo cáo UBND tỉnh, thành phố và phối hợp với các đơn vị tại địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp kinh doanh tiền mệnh giá nhỏ trái phép tại các khu di tích đền, chùa, lễ hội hoặc kinh doanh trên mạng gây ảnh hưởng xấu đến tình hình lưu thông tiền tệ, văn hóa và hình ảnh của đồng tiền VN.

Trao đổi với Thanh Niên, Phó thống đốc NHNN ông Đào Minh Tú cho biết, hoạt động tự ý tổ chức đổi tiền lẻ là hành vi vi phạm pháp luật và không được phép hoạt động. Theo Nghị định 96 của Chính phủ, nếu cá nhân, tổ chức nào vi phạm sẽ bị phạt từ 20 - 40 triệu đồng. Năm nay, theo ông Tú sẽ là năm thứ 4 liên tiếp NHNN thực hiện chủ trương không in mới tiền mệnh giá nhỏ lẻ phục vụ nhu cầu tết. Tuy nhiên, các loại tiền nhỏ (mệnh giá từ 5.000 đồng trở xuống) vẫn được các ngân hàng cung ứng, nhưng đó là những tiền cũ đủ điều kiện lưu thông. “Tiền lẻ mới mệnh giá 5.000 đồng sẽ không in mới để phục vụ nhu cầu tết. Nhưng nó vẫn được in để đáp ứng nhu cầu lưu thông ở những thời điểm thích hợp”, ông Tú nói.

Săn “kim kê” Tết Nguyên đán 2017 là Đinh Dậu nên các dịch vụ đổi tiền còn tung ra các tờ tiền gắn liền với con gà. Bộ Tài chính Mỹ phát hành đồng 2 USD trên đó hình ảnh chú gà trống mạnh mẽ vươn mình cất tiếng gáy được mạ vàng tinh xảo đầy vẻ sang trọng cùng các họa tiết trên tờ 2 USD hình con gà kết hợp đầy đủ các yếu tố Đông - Tây vào nhau đóng vai trò rất quan trọng trong phong thủy. Tuy nhiên, mức giá cũng nóng bỏng tay. Tờ 2 USD có in hình gà mạ vàng theo quy đổi có giá chưa đến 50.000 đồng thì các trang web rao bán với giá 400.000 đồng. Các đồng tiền khác như “Gà 50 Kamberra 2017” với hình ảnh giống gà trống rất phổ biển ở VN đang cất tiếng gáy réo gọi mặt trời dậy trên nền chất liệu 70% polymer và 30% giấy cotton cùng sắc màu thiết kế tươi sáng bắt mắt, tạo cảm giác mềm mại khi cầm được rao bán với giá 110.000 đồng/tờ. Năm nay, Úc cũng tiếp tục sản xuất cặp đồng xu hình con gà mạ vàng và mạ bạc. Mặt trước in hình nữ hoàng Elizabeth II, mặt sau in hình con gà trống oai vệ và dòng chữ Year Of Rooster. Giá bán của đồng xu này là 200.000 đồng/xu vàng và 150.000 đồng/xu bạc.