Sức ép từ giá xăng

Hầu hết các doanh nghiệp tiếp xúc với Thanh Niên đều thở dài sau khi giá xăng dầu được điều chỉnh tăng từ tối 17.7.

Lý giải cho quyết định tăng giá xăng, liên Bộ Tài chính - Công thương cho biết bình quân 30 ngày giá thế giới (tính đến 16.7) biến động chủ yếu theo xu hướng tăng và luôn dao động ở mức cao. Giá xăng RON 92 là 117,47 USD/thùng, dầu diesel là 121,6 USD/thùng, dầu hỏa 118,91 USD/thùng, dầu madut 3,5S là 612,24 USD/tấn. Với mức giá này, giá xăng cơ sở đang cao hơn giá bán lẻ 988 đồng/lít, dầu diesel cao hơn 770 đồng/lít, dầu hỏa cao hơn 726 đồng/lít.

Áp lực cho các DN hiện nay là rất lớn, nhất là DN may mặc vì tỷ suất lợi nhuận luôn ở mức thấp. Các DN đang phải cố gắng tiết kiệm tối đa để tồn tại và chăm sóc cho đời sống người lao động Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Hội Dệt may - Thêu đan TP.HCM

Thay vì giảm thuế, liên Bộ đã chọn cách san sẻ về phía doanh nghiệp (DN) và người tiêu dùng. Theo đó, các DN đầu mối cắt giảm 2/3 lợi nhuận định mức trong công thức tính giá cơ sở. Cụ thể, lợi nhuận định mức tạm tính với mặt hàng xăng là 100 đồng/lít và được tiếp tục sử dụng quỹ bình ổn giá 300 đồng/lít với xăng và dầu diesel. Sau khi được sử dụng quỹ bình ổn và cắt giảm lợi nhuận định mức, chênh lệch giá cơ sở và giá bán lẻ với xăng còn 426 - 468 đồng/lít. Đây cũng là mức tăng giá tối đa mà DN được phép điều chỉnh.

Giá xấp xỉ mốc kỷ lục

Trên thực tế, đây là lần thứ 3 giá xăng tăng trong hơn 1 tháng trở lại đây (14.6, 28.6 và 17.7), mức tăng mỗi lần dù không quá gây sốc, nhưng tổng 3 lần tăng trên 1.200 đồng đã đẩy giá xăng A92 lên 24.570 đồng/lít, chỉ thấp hơn 10 đồng so với mức giá kỷ lục 24.580 đồng/lít hồi tháng 3.2013.

Theo ông Phan Thế Ruệ, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu VN (VINPA), về mặt biên độ, mức tăng tương đối phù hợp, vì nếu không tăng thì giá xăng có thể tăng sốc sau đó, tác động mạnh đến CPI cũng như khiến người dân bức xúc. Sắp tới, VINPA sẽ kiến nghị giá xăng dầu phải được điều hành uyển chuyển bắt kịp biến động giá thế giới (trên cơ sở ổn định thuế). Theo đó khi giá xăng tăng 300 đồng/lít thì DN được tăng tương ứng, nhưng khi giá giảm 300 đồng/lít cũng phải giảm tương ứng.

Ông Ruệ cũng cho rằng, việc này càng cần thiết hơn khi dự báo giá thế giới tới cuối năm sẽ biến động rất thất thường. “Bộ Tài chính đã công khai quỹ bình ổn giá, điều này rất cần thiết, tuy nhiên cũng cần công khai những tính toán giá xăng mỗi lần tăng sẽ tác động như thế nào tới CPI để người dân biết”, ông Ruệ nói.

“Nội tiền điện mỗi tháng đã bạc đầu”

Việc xăng dầu tăng giá đã tác động ngay đến các DN sản xuất, kinh doanh. Bà Lê Thị Thanh Lâm, Phó tổng giám đốc Công ty Saigon Food, cho rằng giá xăng dầu tăng sẽ kéo theo hàng loạt giá cả các sản phẩm và dịch vụ khác gia tăng như phí vận chuyển, vật tư bao bì. Với những đơn vị sản xuất như Saigon Food, phải đảm bảo giao hàng đến tận hàng trăm cửa hàng ở khắp nơi nên giá cước vận chuyển tăng sẽ ảnh hưởng đến chi phí hoạt động của DN. “Từ cuối năm 2012 đến nay, chi phí đầu vào đã gia tăng đáng kể nhưng chúng tôi vẫn cố gắng không tăng giá bán ra, một phần do sức cầu suy yếu. Tuy nhiên, từ giờ đến cuối năm chắc chắn sẽ cân nhắc tăng giá bán, nhưng tăng ở thời điểm nào cũng như mức tăng thế nào để không làm sụt giảm doanh thu thì phải cân nhắc thật kỹ”, bà Lâm nói.

Những DN sản xuất sắt thép, xi măng luôn có chi phí vận chuyển nguyên liệu, thành phẩm cao. Vì vậy, việc tăng giá xăng tác động lớn đến giá thành của những sản phẩm này. Ông Đỗ Duy Thái, Tổng giám đốc Công ty Thép Việt, nhìn nhận nếu các DN điều chỉnh tăng giá bán thì rốt cục bản thân người tiêu dùng phải gánh chịu phần gia tăng này.

Các doanh nghiệp sử dụng điện, dịch vụ vận tải nhiều như ngành thép đang căng thẳng vì chi phí đầu vào liên tục tăng cao - Ảnh: Diệp Đức Minh

Bên cạnh giá xăng, nhiều DN cũng lo lắng từ nay đến cuối năm giá điện cũng tiếp tục tăng làm đội chi phí sản xuất. Theo nhận định của Hội Dệt may - Thêu đan TP.HCM (Agtek), các yếu tố đó khiến DN thêm căng thẳng trong bối cảnh thị trường trong nước giảm sút, thị trường xuất khẩu khó khăn. Ông Phạm Xuân Hồng, Chủ tịch Agtek, phân tích giá điện và xăng dầu tăng sẽ tác động đến chi phí đầu vào của nhiều DN. Ước tính từ đầu năm đến nay, chi phí đầu vào đã tăng từ 7-10%. Trong khi đó, giá xuất khẩu của các DN ngành may đều được ký hợp đồng từ quý 4/2012 nên không thể điều chỉnh gia tăng. Hơn nữa, tình hình thị trường ở Mỹ, EU hay Nhật đều gặp khó khăn trong tiêu thụ nên một số nhà nhập khẩu còn muốn các DN Việt Nam giảm giá. “Áp lực cho các DN hiện nay là rất lớn, nhất là DN may mặc vì tỷ suất lợi nhuận luôn ở mức thấp. Các DN đang phải cố gắng tiết kiệm tối đa để tồn tại và chăm sóc cho đời sống người lao động”, ông Hồng nói.

Bà Nguyễn Thị Điền, Tổng giám đốc Công ty may thêu An Phước, than: “Nội tiền điện mỗi tháng đã bạc đầu”. Tại công ty của bà Điền, tiền điện bình quân một tháng 300 triệu đồng trước đây nay tăng lên 420 - 450 triệu đồng.

Theo các DN, những nguyên nhân tăng giá xăng dầu hay điện của các nhà cung cấp được công bố đều hợp lý. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại khi kinh tế còn khó khăn, sức mua của người dân xuống thấp thì việc tăng giá các mặt hàng thiết yếu như điện, xăng dầu lại càng khiến DN suy yếu và từ đó kéo theo đời sống của người lao động khó được cải thiện.

Nên sử dụng công cụ thuế Trước thời điểm tăng giá ngày 17.7, thuế nhập khẩu xăng tương ứng hơn 2.800 đồng/lít trong cơ cấu tính giá cơ sở xăng dầu. Theo một chuyên gia kinh tế, đây là mức cao, thay vì yêu cầu DN tiếp tục sử dụng quỹ bình ổn giá (tính đến 10.7 quỹ chỉ còn 61 tỉ đồng, nhiều DN quỹ đã âm), liên Bộ nên cân nhắc việc giảm thuế nhập khẩu (đang ở mức 18%). Việc giảm thuế nhập khẩu xăng dầu có thể gây khó khăn cho thu ngân sách, tuy nhiên, nếu thời gian tới giá thế giới tiếp tục đà tăng, liên Bộ cần sử dụng công cụ thuế để giữ giá trong nước. Bởi tiếp tục tăng giá xăng đang rất cao hiện nay sẽ càng tác động xấu hơn tới các DN đang gặp nhiều khó khăn.

Mai Phương - Mai Hà