Viêm phổi ở người già do thời tiết bất thường

Trong những ngày vừa khoa, Khoa Cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM tiếp nhận trên 500 trường hợp cấp cứu, trong đó chiếm phần lớn là bệnh lý viêm phổi ở người già. Điển hình là trường hợp ông Đặng Văn T., 69 tuổi, một cán bộ hưu trí ở Cai Lậy (Tiền Giang) đến bệnh viện trong tình trạng mệt mỏi kèm các cơn ho nặng ngực. Ông T. cho biết năm nay thời tiết thay đổi đột ngột, mưa liên tục vào những ngày giáp tết nên ông nhiễm lạnh lúc nào không biết. Khi cảm thấy nóng sốt, ông T. tự mua thuốc cảm thông thường về uống nhưng không thấy đỡ. Đến ngày đón ông bà thì cũng là lúc ông T. thấy mệt nhiều, ho và kèm theo khó thở. Sau tết vài ngày, ông T. đón xe lên TP.HCM và vào khoa cấp cứu để được thở ô xy. Khoảng 2 giờ, gia đình ông T. ngạc nhiên khi được bác sĩ thông báo phải nhập viện vì viêm phổi.

BS CKI Nguyễn Viết Hậu - Phó trưởng Khoa Cấp cứu của bệnh viện cho biết đây là tình trạng viêm phổi cộng đồng điển hình (viêm phổi mắc phải ngoài cộng đồng). Ở người lớn tuổi, sức đề kháng giảm, phản ứng của cơ thể với tình trạng nhiễm trùng cũng ít rầm rộ, thường không sốt, không ho đàm nhiều, đôi khi chỉ là ho ít và ớn lạnh như một cảm cúm thông thường. Điều này dễ làm người bệnh và thân nhân chủ quan.

Theo PGS-TS-BS Lê Tiến Dũng - Trưởng khoa Hô hấp Bệnh viện Đại học Y Dược, sở dĩ người lớn tuổi dễ bị viêm phổi là do hệ thống miễn dịch kém, nhất là khi thời tiết thay đổi đột ngột, quá nóng hoặc quá lạnh, hay khi thời tiết chuyển mùa. Hơn nữa, các cụ già thường ăn ngủ kém hơn những lứa tuổi khác nên đa số thể lực rất yếu vì thế rất dễ mắc bệnh viêm phổi. Kế đến là người già thường có sẵn trong người các bệnh lý nan y như tim mạch, thận, tiểu đường, bệnh gan, giãn phế quản, xơ phổi, suy hô hấp hoặc nghiện rượu, nghiện thuốc lá... Đó chính là nguy cơ cao bị viêm phổi. Và sau cùng một trong những nguyên nhân gây viêm phổi ở người già là do các vi khuẩn khu trú ở khoang miệng, răng hoặc từ môi trường bên ngoài xâm nhập theo đường hô hấp. Các loại vi khuẩn chủ đạo gây bệnh viêm phổi là phế cầu, Hmophilus influenza, tụ cầu vàng, Moraxella...

Viêm phổi ở người cao tuổi có đặc điểm là âm thầm. Người bệnh chỉ hơi tăng nhiệt độ, ho ít, nhẹ, khạc đờm không nhiều, thở nhanh, thở gấp hơn bình thường, đau tức ngực nhất là khi thở sâu hay ho. Ngoài ra, người già khi bị viêm phổi còn xuất hiện một số triệu chứng như đau đầu, ra nhiều mồ hôi, da tái nhợt, ăn không ngon miệng, mệt mỏi; có trường hợp kèm theo tinh thần suy giảm một cách bất thường có thể lú lẫn, rối loạn tâm thần...

Một điều cần hết sức lưu ý là khi chụp X-quang phổi ở người cao tuổi có thể thấy nhiều hình ảnh mờ rải rác hoặc tập trung hơn ở vùng đáy phổi nhưng không có hình tam giác thường thấy trong viêm phổi ở độ thanh niên và trung niên, do các triệu chứng của bệnh tiến triển rất âm thầm ở giai đoạn đầu, thường chỉ thấy khó chịu, gai rét, sốt nhẹ, ho nhẹ. Bởi vậy, nhiều trường hợp chủ quan nên dẫn đến bệnh nặng dễ gây nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

BS Tiến Dũng cho biết việc phòng bệnh viêm phổi khi thời tiết thay đổi đột ngột rất quan trọng đối với người già, người có nhiều bệnh, người suy giảm sức đề kháng nhằm ngăn ngừa tối đa mức tăng nặng của bệnh và các biến chứng nguy hiểm. Cụ thể: Rửa sạch tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi đại tiện, xì mũi, hắt hơi, trước khi ăn uống; Sử dụng nguồn nước sạch hằng ngày, luôn bảo đảm một ngày bổ sung đủ 1,5 - 2 lít nước (việc làm này không chỉ giúp thanh lọc cơ thể mà còn giúp đào thải những độc tố gây hại có nguy cơ phát bệnh viêm phổi); Tránh sử dụng rượu bia, thuốc lá vì đó là nguyên nhân phá hủy phổi, giảm chức năng hô hấp, đồng thời tăng nguy cơ mắc bệnh lý viêm nhiễm khác; Giữ vệ sinh môi trường xung quanh, khử sạch vi khuẩn, vi rút là mầm mống gây nên bệnh lý hô hấp nhiễm khuẩn; Giữ ấm cơ thể theo tiêu chí (ấm về mùa đông, thoáng mát về mùa hè, giữ ấm cổ, ngực, bàn chân, bàn tay).

Ngoài ra, chú ý không nên để bếp lò sưởi ấm trong nhà vì dễ gây viêm phổi. Về mùa hè, nên để điều hòa ở nhiệt độ thích hợp, không nên để thấp quá gây chênh lệch môi trường bên ngoài dễ dẫn tới viêm họng, viêm phổi và gây đột quỵ cho người già; Bổ sung dinh dưỡng phù hợp bằng cách tăng cường ăn nhiều rau xanh, trái cây để đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin A, C, E, can xi, khoáng chất, chất xơ có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch; Tiêm phòng vắc xin cúm hoặc phế cầu trên những người có chỉ định, đặc biệt ở những trường hợp có bệnh phổi mạn, suy tim, cắt lách, tuổi trên 65 nhằm dự phòng bệnh viêm phổi, các chứng viêm nhiễm đường hô hấp ở người già. Cuối cùng cần kiểm soát tốt các bệnh lý mạn tính như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, suy tim, tiểu đường.

tin liên quan

Hai năm đi hát, bác sĩ kiếm hơn 30.000 dĩa cơm cho bệnh nhân nghèo

Có một đêm nhạc của các y bác sĩ tổ chức hát 'kiếm cơm' cho bệnh nhân, thân nhân bệnh nhân nghèo. Khán giả đến xem chỉ cần đăng ký chỗ, nhận vé mời (không bán vé) và đóng góp lại 'dĩa cơm'.

tin liên quan

Lần đầu tiên Việt Nam ghép phổi thành công từ người cho đang còn sống

'Bệnh nhân sau ghép phổi có thể sống đến năm 70 - 80 tuổi', GS Oto Takahiro, Bệnh viện ĐH Okayama Nhật Bản nói tại buổi họp báo công bố thông tin ca ghép phổi từ 'người cho sống' đầu tiên tại Việt Nam, ngày 22.2.