Nhiều loại cá tầm nhập khẩu từ Trung Quốc có hại cho môi trường sống

Thông tin đến báo chí chiều 30.3, Tổng cục Hải quan cho hay, nhiều lô các tầm được nhập khẩu có xuất xứ từ Trung Quốc về Việt Nam, quá trình làm thủ tục thông quan, cơ quan hải quan phát hiện cá nhập loại không đúng khai hải quan và giấy phép được cấp.

Cụ thể, ngày 17.3, Công ty TNHH Đầu tư & XNK An Hưng đăng ký tờ khai hải quan số 103894536910 tại Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Lạng Sơn nhập khẩu 12 tấn cá tầm Xiberi từ Trung Quốc. Cùng ngày, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 đã cùng Chi cục Hải quan, cơ quan kiểm dịch lấy mẫu tại kho riêng của doanh nghiệp để tiến hành giám định chủng loại. Ngày 19.3, kết quả giám định của Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I cho thấy: có 3 mẫu thuộc bộ cá tầm Acipenseriformes họ cá tầm Acipenseridae và thuộc giống cá tầm Huso huso, gần với loài cá tầm beluga hơn các loại khác; 2 mẫu thuộc bộ cá tầm Acipenseriformes họ cá tầm Acipenseridae và thuộc giống tầm Acipenseri có chỉ số hình thái gần với cá tầm Trung Quốc Acipenser sinensis.

Căn cứ kết quả giám định nêu trên thì hàng hóa thực tế nhập khẩu của doanh nghiệp không đúng chủng loại với khai hải quan và Giấy phép nhập khẩu do Cơ quan Quản lý CITES Việt Nam cấp (tên là cá tầm Xiberi, tên khoa học Acipenser baerii).

Tương tự, ngày 19.3, Công ty TNHH Nông Lâm Thủy sản Đức Vui đăng ký tờ khai hải quan số 103903113310 tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Quốc tế Lào Cai nhập khẩu 9,2 tấn cá tầm Xiberi xuất xứ Trung Quốc. Ngày 20.3, kết quả giám định 6 mẫu cá cho thấy sản phẩm bộ cá tầm Acipenseriformes, họ cá tầm Acipenseridae và thuộc giống cá tầm Acipenser, cũng không đúng thực tế khai báo và chủng loại do CITES cấp giấy phép.

Đáng lưu ý, lô 12 tấn cá tầm trên tuy chưa được hải quan xác nhận thông quan, nhưng kiểm tra kho thì toàn lô hàng đã được “tẩu tán” đưa ra thị trường tiêu thụ rồi. Tổng cục Hải quan cũng cho biết, hiện nay có 2 lô hàng nhập khẩu đăng ký tờ khai hải quan tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Quốc tế Lào Cai và Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị - Lạng Sơn cũng đã được Chi cục Hải quan cửa khẩu gửi lấy mẫu để thực hiện giám định tại Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I và Viện sinh thái và Tài nguyên sinh vật, nhưng đến nay chưa có kết quả.

Theo Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1, 6 mẫu cá của Công ty TNHH Nông Lâm Thủy sản Đức Vui có thể là con cá lai giữa các loài cá tầm với nhau. Quá trình lấy mẫu và giám định cho thấy, có nhiều mẫu cá tầm trong cùng một lô hàng được nhập khẩu từ Trung Quốc và có hình thái khác nhau. Việc nhập khẩu các loài con lai (không chỉ riêng cá tầm) sẽ làm ảnh hưởng quá trình sinh trưởng của các loài sinh vật tại Việt Nam, đôi khi có hại cho môi trường sống.

Tổng cục Hải quan cho biết, trên cơ sở kết quả giám định của Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I đối với 2 lô hàng nhập khẩu tại cửa khẩu Lào Cai và cửa khẩu Hữu Nghị - Lạng Sơn, ý kiến tham gia của các đơn vị thuộc Bộ NN-PTNT đã xác định: Cá tầm nhập khẩu không phải là cá tầm thuần chủng, không đúng khai hải quan, không đúng tên hàng ghi trên Giấy phép CITES, không thuộc Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam (Phụ lục VIII) ban hành kèm Nghị định số 26/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản.

Để tăng cường các biện pháp quản lý, kịp thời ngăn chặn việc nhập khẩu cá tầm không thuộc Danh mục cho phép, Tổng cục Hải quan đã có những chỉ đạo cụ thể đối với các cục hải quan các tỉnh biên giới, Cục Điều tra chống buôn lậu. Song song đó, kiến nghị Bộ NN-PTNT chỉ đạo các đơn vị chuyên môn phối hợp với cơ quan hải quan lấy mẫu giám định các lô cá tầm nhập khẩu ngay tại cửa khẩu. Không cho phép doanh nghiệp đưa hàng về kiểm dịch tại các địa điểm bảo quản theo đề nghị của doanh nghiệp đến khi có kết quả giám định của các đơn vị liên quan để đảm bảo an ninh, an toàn, phòng chống lây lan dịch bệnh, bảo vệ môi trường... Đặc biệt, xác định cụ thể chủng loại cá tầm nhập khẩu có đúng với giấy phép CITES hay không, thuộc Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam hay không, trường hợp không đúng sẽ đề nghị trao đổi với Cơ quan CITES Trung Quốc và có biện pháp xử lý triệt để đối với vấn đề này, tránh việc cá tầm không rõ nguồn gốc nhập khẩu tràn lan vào Việt Nam.