'Tại sao bình ổn giá thịt heo mà không phải thịt khác?'

Quy định tỷ lệ nào là "ăn lời quá đáng"

Chiều 23.5, nêu ý kiến tại thảo luận về luật Giá sửa đổi, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP.HCM) phản ánh vừa qua sau khi xảy ra một số vụ việc liên quan mua bán trang thiết bị y tế, thuốc, cơ quan điều tra kết luận là tăng giá quá cao, "ăn lời quá đáng".

GIA HÂN

Bà Lan cho rằng, luật Giá sửa đổi cũng cần quy định cụ thể trong các tình huống đặc biệt như dịch bệnh, thiên tai, thảm họa thì tỷ lệ bao nhiêu là tăng giá quá cao, ăn lời quá đáng để tránh tình trạng tùy tiện, áp đặt, đồng thời cũng tránh bị cơ quan điều tra xử lý cũng như chịu ảnh hưởng của dư luận.

Trong tình hình dịch bệnh mà doanh nghiệp có lợi nhuận được cho là cao quá thì cả xã hội lên án sẽ tạo tâm lý hết sức e ngại. Các doanh nghiệp cũng không biết đâu mà theo.

Trong khi đó, theo bà Lan, vấn đề cần khắc phục là chuyện tăng giá là ở chỗ lòng vòng, mua bán qua nhiều tầng nấc trung gian khiến người tiêu dùng cuối cùng phải chịu mức giá cao.

"Tuy nhiên, trong luật Giá tôi chưa thấy chúng ta có cách nào chế tài được việc này, đây là việc cần phải tập trung", bà Lan nêu.

Bà Lan dẫn ví dụ ở miền Nam trước năm 1975, như luật bất thành văn, biên độ lợi nhuận cho phép với các thuốc là 20%. Theo bà Lan, hiện nay, cũng đã có thông tư của Bộ Y tế quy định tiền lãi là bao nhiêu phần trăm đối với các nhà thuốc tại bệnh viện.

"Ta cần học tập những kinh nghiệm trong quá khứ hay ở các nước để có quy định cụ thể, tránh trường hợp bị oan uổng, hoặc không có đủ dũng cảm để cung ứng thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế", bà Lan nêu kiến nghị.

Dự thảo luật quy định nghiêm cấm hành vi lợi dụng thảm họa, thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh để tăng giá bán hàng hóa, dịch vụ không phù hợp với biến động của giá thành toàn bộ so với điều kiện bình thường nhằm trục lợi.

"Thiết yếu là gạo, mắm, dầu chứ đâu phải thịt heo"

Một vấn đề khác tại dự thảo luật là danh mục hàng hóa bình ổn giá, bà Lan cho rằng, việc đưa vào danh mục mặt hàng sữa cho người cao tuổi là không phù hợp.

"Chúng ta nên tập trung vào những mặt hàng thực sự thiết yếu và làm cho tốt để danh mục bình ổn này thực sự có ý nghĩa hơn là lâu lâu chúng ta nhớ ra một mặt hàng rồi đưa vào thì rất khó và không có cơ sở gì, gây nhiều ảnh hưởng cho các doanh nghiệp sản xuất và phân phối, đặc biệt trong tình trạng khó khăn như hiện nay", bà Lan nói.

Theo bà Lan, đôi khi vì muốn tốt, muốn bình ổn giá một mặt hàng nào đó nhưng việc quy định có thể làm rối loạn về cung cầu, gây thiệt hại cho doanh nghiệp.

Bà Lan nói, ngay trong danh mục hàng hóa bình ổn giá quy định tại luật bà cũng thấy chưa thuyết phục.

"Tại sao lại là thịt heo mà không phải thịt khác? Tại sao lại là vật tư, phân bón, thuốc trừ sâu, bảo vệ thực vật cho ngành nông nghiệp mà không phải mặt hàng ngành khác?", bà Lan nêu, và dẫn chứng, trong đại dịch Covid-19, mặt hàng thiết yếu cung cấp cho người dân là gạo, mắm, dầu chứ không ai cung cấp nổi thịt heo và những thứ khác.

Từ đó, bà Lan kiến nghị danh mục hàng hóa bình ổn giá nên là một danh sách mở, không nên cố định trong luật mà giao Bộ Tài chính quyết mặt hàng nào bình ổn giá.

Dự thảo luật sau khi tiếp thu giữ như luật hiện hành quy định Quốc hội quyết định danh mục hàng hóa bình ổn giá. Trường hợp cần điều chỉnh, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. Dự thảo cũng bổ sung phụ lục quy định cụ thể những mặt hàng bình ổn giá.