Tăng trưởng kinh tế không theo logic thông thường

Đáng chú ý là cuộc tranh luận của đại biểu (ĐB) Hoàng Quang Hàm, Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách với Bộ trưởng KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng. ĐB Hàm dẫn lo lắng của nhiều cử tri cho rằng, số liệu tăng trưởng các năm gần đây không hợp lý, tăng trưởng giữa các quý lên xuống đột ngột, không theo logic thông thường như việc các quý cuối năm tăng trưởng rất cao nhưng sang quý 1 đầu năm sau giảm đột ngột. "Nếu quý 4/2015, cả nước hân hoan vì tăng trưởng đạt 7,01% thì quý 1/2016 rơi thẳng xuống còn 5,48%. Mức tăng trưởng này đạt mức cao 6,68% ở quý 4/2016 nhưng lại đột ngột giảm ngay ở quý 1/2017 còn 5,1% và lại đang tăng tốc rất thần kỳ ở các quý cuối năm 2017", ông Hàm dẫn chứng và không khỏi hoài nghi: Liệu quý 1 năm sau có thoát khỏi quy luật bất thường này không thì chưa rõ? "Với số liệu trên, nếu thống kê tốt, không có nghi vấn gì thì tăng trưởng đã có những điểm nghẽn rất bất hợp lý, trái với logic thông thường. Đề nghị Chính phủ phải làm rõ và có giải pháp khắc phục ngay", ĐB Hàm nhấn mạnh.

Về mặt số liệu là đáng tin cậy. Phương pháp thống kê có cơ sở khoa học và khách quan, đúng quy định của pháp luật thống kê đã áp dụng nhiều năm Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng

Giải trình với ĐB Hàm, Bộ trưởng KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng khẳng định việc GDP quý sau cao hơn quý trước nhưng quý 1 năm tiếp theo lại thấp hơn quý 4 liền trước đó là… đúng chu kỳ. "Về mặt số liệu là đáng tin cậy. Phương pháp thống kê có cơ sở khoa học và khách quan, đúng quy định của pháp luật thống kê đã áp dụng nhiều năm. Trong cơ cấu giá trị GDP cả năm thì quý 4 có tỷ trọng cao nhất, bình quân khoảng 32%, còn quý 1 thấp nhất với tỷ trọng khoảng 18%. Điều này là thông lệ nhiều năm bởi quý 1 sản xuất giảm vì kết thúc tết âm, ảnh hưởng lễ hội, mùa vụ nông nghiệp, chu kỳ mua sắm", ông Dũng giải thích.

Tuy nhiên, lý lẽ của vị tư lệnh ngành KH-ĐT không làm ĐB Hàm hài lòng và giơ biển tranh luận tiếp. Theo ĐB này, sở dĩ các quý cuối năm cao có nguyên nhân từ tâm lý vẫn cố tăng trưởng bằng mọi giá. Từ đó, giải pháp các quý cuối năm thường là ngắn hạn. "Ví dụ như vài năm lại đây là khai thác thêm dầu thô, khoáng sản, còn năm nay chúng ta đang trông chờ vào nguồn vốn như đẩy tăng trưởng tín dụng lên và đẩy đầu tư công", ông Hàm phân tích.

Tương tự, ĐB Phạm Trọng Nhân (Bình Dương) cũng phản ánh, trong những ngày qua thông tin về kết quả tăng trưởng của nền kinh tế mà báo cáo Chính phủ trình bày thật sự đã gây ngạc nhiên. "Con số hơn 25 tỉ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vượt xa kỳ vọng, tăng 34,3%. Vốn giải ngân bất ngờ tăng mạnh, vượt 13,4% so cùng kỳ. Đây được cho là nguyên nhân vực dậy tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế, nhưng sau cơn địa chấn về thu hút FDI lại là nỗi lo âm ỉ của không ít nhà quản lý, các chuyên gia về câu chuyện giữa nhà đầu tư, giữa đầu tư nước ngoài và tăng trưởng", ông Nhân cảnh báo. Theo ĐB này, việc đột ngột giảm rồi đột ngột tăng GDP của cả quốc gia chỉ vì biến động sản phẩm của một vài doanh nghiệp FDI là rất đáng lo ngại cho nền kinh tế. Ông Nhân dẫn chứng, dù chiếm 25% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, hơn 70% tổng kim ngạch xuất khẩu và 50% giá trị sản xuất công nghiệp, nhưng khu vực này chỉ đóng góp vào ngân sách từ 15 - 19%, thấp nhất trong 3 khu vực, cũng như tỷ lệ góp vào tổng thuế thu nhập doanh nghiệp đang có xu hướng giảm dần.

Nếu thống kê tốt không có nghi vấn gì thì tăng trưởng đã có những điểm nghẽn rất bất hợp lý, trái với logic thông thường Đại biểu Hoàng Quang Hàm

Mang đến hội trường cả một túi đựng gần chục cây thuốc lá các loại, Phó chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Sỹ Cương, cho biết đó là hàng lậu mà ông mua được ở An Giang sau chuyến thị sát thực tế về công tác phòng chống buôn lậu ở tỉnh này. Ông Cương kể, tại khu vực ngã ba Châu Đốc (An Giang) xe máy chở thuốc lá lậu đi thành từng nhóm, chạy với tốc độ kinh hoàng. “Nhưng 3 ngày ở điểm nóng này, tôi không thấy bóng dáng lực lượng chức năng phòng chống buôn lậu. Nếu lực lượng chức năng không đẩy mạnh chống tiêu cực thì buôn lậu còn gia tăng”, ông Cương nói.

Thế nhưng từng làm Giám đốc Sở Công thương An Giang, ĐB Mai Thị Ánh Tuyết đáp lại rằng, thực tế mà ĐB Cương phản ảnh chỉ mang tính cục bộ ở một vài thời điểm. "Các lực lượng chống buôn lậu của tỉnh vẫn đang kiểm soát, kiểm tra ngày đêm. Tuy nhiên, đặc điểm biên giới với Campuchia dài cả trăm ki lô mét, lại đang vào mùa nước nổi, chống buôn lậu thuốc lá thời gian này gặp nhiều khó khăn”, ĐB Tuyết nói.

ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) góp ý với các lực lượng chức năng, việc chống buôn lậu nên tập trung vào khâu phạt người bán thay vì chăm chăm chốt chặn hay đuổi bắt thì sẽ đỡ vất vả hơn.