Thách thức của nhiệm kỳ Trump

Donald Trump đã khiến cả nước Mỹ lẫn thế giới ngạc nhiên với chiến dịch vận động tranh cử phá vỡ mọi truyền thống và lật ngược mọi nền tảng chính trị để hạ nốc ao ứng viên được ưa chuộng là Hillary Clinton trong mùa bầu cử 2016.

Tính đến hôm qua 9.11, ông giành được 289 phiếu đại cử tri so với 218 của đối thủ Clinton, sau khi giành được chiến thắng tại các bang chiến địa quan trọng như Florida, Ohio và North Carolina. Với số phiếu hơn khá xa cột mốc 270 phiếu cần có, ứng cử viên của đảng Cộng hòa đã chấm dứt 8 năm thống trị của đảng Dân chủ tại Nhà Trắng và đặt Mỹ trước một tương lai chưa được xác định, theo hãng tin Reuters.

Khoảng 10 phút sau khi chiến thắng được công bố, gia đình của tổng thống đắc cử đã xuất hiện trước đám đông đang reo hò cuồng nhiệt tại đại bản doanh của chiến dịch tranh cử là tòa nhà Trump ở New York. Trong tâm trạng ngất ngây vì chiến thắng, ông Trump đã tìm cách xoa dịu những bất đồng và thù hằn sau 18 tháng vận động tranh cử khốc liệt. “Đã đến lúc người Mỹ hàn gắn những vết thương của sự chia rẽ”, “Đối với những người đã lựa chọn không ủng hộ tôi trong quá khứ... tôi kêu gọi sự dìu dắt và hỗ trợ của mọi người, để chúng ta có thể hợp tác với nhau và thống nhất đất nước vĩ đại này”, tổng thống đắc cử của Mỹ tuyên bố.

Ông Trump cũng bày tỏ thái độ hòa giải hiếm thấy với đối thủ Clinton: “Hillary đã làm việc không ngơi nghỉ và bỏ nhiều công sức trong một thời gian dài, và chúng ta nợ bà một lời tri ân cho sự phục vụ của bà vì nước Mỹ”. Tổng thống đắc cử cũng cho biết đã nhận được điện thoại thừa nhận thất bại cũng như lời chúc mừng chiến thắng từ bà Clinton.

Những người ủng hộ Trump cũng mừng chiến thắng của ông suốt đêm Reuters

Một điều đáng lưu ý là trong bài phát biểu tuyên bố chiến thắng, ông Trump không hề đề cập đến việc xây dựng các bức tường biên giới phía nam giáp Mexico. Theo phân tích, tổng thống đắc cử của Mỹ có thể nỗ lực cải thiện quan hệ với Nga, xé bỏ các thỏa thuận thương mại với Mexico và các nước Thái Bình Dương, bỏ mặc đồng minh truyền thống của Mỹ tại châu Âu và châu Á nếu họ không tự chi thêm ngân sách cho quốc phòng. Sau khi thông tin ông Trump sẽ trở thành tổng thống mới của Mỹ lan truyền khắp toàn cầu, các chính phủ nước ngoài vẫn chưa rõ liệu những câu nói cửa miệng đầy khoa trương của ông Trump trong quá trình tranh cử cuối cùng sẽ diễn dịch thành chính sách thực tế như thế nào.

Nguyên nhân là ông luôn đưa ra các tuyên bố trái ngược nhau và ít khi cung cấp chi tiết về nghị trình làm việc sau khi đắc cử, cũng như những tên tuổi sẽ bổ nhiệm vào các vị trí then chốt của nội các mới. Hiện các ứng viên được cho là có nhiều khả năng trở thành ngoại trưởng bao gồm cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich, cựu Đại sứ Mỹ tại LHQ John Bolton, trong khi tướng Michael Flynn, cựu giám đốc Cục Tình báo quốc phòng, có hy vọng trở thành bộ trưởng quốc phòng hoặc cố vấn an ninh quốc gia.

Cùng với chiến thắng của ông Trump, đảng Cộng hòa cũng đồng thời đảm bảo được thế đa số tại lưỡng viện quốc hội. Tuy nhiên, sự đoàn kết trong nội bộ đảng Cộng hòa vẫn còn là một dấu hỏi. Nhiều chính khách tên tuổi của đảng Cộng hòa từng công khai phản đối ông Trump, và một loạt các nhà ngoại giao, quan chức tình báo, sĩ quan quân đội đã đề cập đến khả năng từ chức trong trường hợp ông Trump thắng cử. Ông Trump, vốn không có kinh nghiệm về ngoại giao lẫn quân sự, sẽ phải đương đầu với sự thiếu nhất trí đối với chính sách về Syria, tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), sự trỗi dậy của Trung Quốc và một nước Nga đang dần lấy lại vị thế trên toàn cầu.

Bên trong khách sạn của Trump Tại khách sạn Trump (Trump International Hotel Las Vegas) ở thành phố Las Vegas thuộc bang Nevada (Mỹ), ngay từ chiều tối 8.11, nhiều người ủng hộ ứng viên Donald Trump đã tụ tập tại nhà hàng ở sảnh khách sạn. Không khí càng về sau càng rộn rã, náo nhiệt khi mọi người có mặt tại nhà hàng tin rằng ông Trump nắm chắc chiếc ghế vào Nhà Trắng. Một số du khách cư trú tại khách sạn đã chạy vội lên phòng lấy băng rôn có in sẵn tên ông Trump, cùng câu khẩu hiệu tranh cử đặc trưng “Make America great again” (tạm dịch Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại), xuống sảnh khách sạn để giăng. Lúc này, số người kéo đến khách sạn Trump càng đông. Sau khi biết chắc ông Trump sẽ thắng, nhiều thực khách tại đây lao nhanh vào cửa hàng lưu niệm The Trump Store tại khách sạn để mua nón, áo có in sẵn tên ông Trump. Trong phút chốc, nhiều kệ bán áo hoặc nón trở nên trống trơn. Một nữ du khách giấu tên cho hay trước khi bay đến Las Vegas, bà đã bỏ phiếu cho ông Trump vì tin rằng ông này sẽ đắc cử tổng thống. Bà khẳng định ông Trump trở thành chủ nhân Nhà Trắng sẽ thực hiện nhiều thay đổi đối với nước Mỹ, tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người dân. Anh Steve Lagerstrom từ TP.Dallas thuộc bang Texas đến Las Vegas công tác bày tỏ hy vọng Mỹ dưới thời ông Trump sẽ tiến hành đàm phán nhiều thỏa thuận thương mại tốt hơn và giữ biên giới nước Mỹ an toàn hơn. Thế Phương (từ Las Vegas)

Phản ứng của thế giới * Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc gửi điện mừng. * Tổng thống Nga Vladimir Putin gửi điện chúc mừng ông Trump, hy vọng hợp tác khôi phục quan hệ hai nước. Điện Kremlin đề nghị mở lại đối thoại với chính quyền mới. * Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gọi điện chúc mừng ông Trump, nói rằng hai nền kinh tế hàng đầu thế giới có chung trách nhiệm thúc đẩy phát triển và thịnh vượng toàn cầu. * Thủ tướng Anh Theresa May chúc mừng ông Trump, nhấn mạnh Anh - Mỹ sẽ tiếp tục là những đồng minh thân cận về thương mại, an ninh và quốc phòng. * Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim cho rằng Mỹ - Thổ đang đứng trước cơ hội làm sâu sắc hơn quan hệ song phương. * Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố ông Trump là “người bạn thực sự” của Israel. * Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte chúc mừng ông Trump và mong đợi hợp tác trong tương lai để củng cố quan hệ. * Chủ tịch Nghị viện châu Âu Martin Schulz dự đoán ông Trump làm tổng thống Mỹ sẽ khiến những nỗ lực của EU khó khăn hơn. * Ngoại trưởng Pháp Jean-Marc Ayrault cam kết sẽ hợp tác với ông Trump nhưng lo ngại rằng tính cách của tân tổng thống “gây quan ngại”. Phi Yến