Nhân sự kiện Việt Nam đạt được một chiến thắng quan trọng - được bầu vào Ủy ban luật Thương mại quốc tế của Liên hợp quốc (UNCITRAL), chiều 18.12, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung đã có cuộc trao đổi nhanh với báo chí.
Trước hết, xin Thứ trưởng cho biết nguyên nhân chúng ta ứng cử vào UNCITRAL?
Thứ trưởng Lê Hoài Trung: Quyết định ứng cử xuất phát từ chủ trương đối ngoại của chúng ta là tích cực và chủ động hội nhập quốc tế, nhất là gần đây chủ trương của chúng ta là nâng tầm đối ngoại đa phương. Hơn nữa, đây là một ủy ban xây dựng luật trong lĩnh vực thương mại, mà thương mại, đầu tư là một nội dung rất quan trọng của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nói chung và kinh tế đối ngoại nói riêng của Việt Nam.
Chúng ta cũng mong muốn qua việc tham gia vào UNCITRAL, chúng ta có thêm điều kiện để đóng góp vào việc xây dựng luật thương mại quốc tế, phù hợp với lợi ích của chúng ta và phù hợp với lợi ích của cộng đồng quốc tế. Qua đó, chúng ta cũng tranh thủ kinh nghiệm, tranh thủ tri thức để hoàn thiện được hệ thống luật thương mại, đầu tư cũng như hệ thống luật kinh tế nói chung của chúng ta.
Việc Việt Nam đã được bầu với 157/193 phiếu nói lên điều gì, thưa ông?
Với 157 phiếu, Việt Nam đứng thứ 5/7 nước khu vực châu Á - Thái Bình Dương được bầu vào Uỷ ban.
Có thể nói, năm nay là lần đầu tiên có việc phải tiến hành bỏ phiếu, do nhóm châu Á - Thái Bình Dương và nhóm các nước phương tây có số ứng cử viên nhiều hơn số được bầu. Nhóm châu Á - Thái Bình Dương của chúng ta, ban đầu có 11 ứng cử viên cho 7 ghế, sau này rút xuống còn 9 ứng cử viên.
Trong số các ứng cử viên, có những nước đã nhiều năm tham gia vào UNCITRAL và cũng có hoạt động thương mại rất lớn là Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản; có các nước đi đầu ASEAN trong lĩnh vực này như Malaysia, Indonesia; nhưng chúng ta đã trúng cử.
Để ứng cử thì Việt Nam phải thông tin với các nước thành viên Liên hợp quốc về việc như tại sao chúng ta quyết định tham gia UNCITRAL và chúng ta đánh giá về vị trí của UNCITRAL như thế nào, trên thực tế Việt Nam đã làm được những gì để đóng góp vào công việc liên quan đến luật thương mại quốc tế... Tôi nghĩ rằng việc chúng ta vừa qua là một trong những nước đã phê chuẩn và tham gia CPTPP cũng có tác động rất lớn.
Việc Việt Nam được bầu phản ánh các nước đánh giá cao vị thế quốc tế của chúng ta, không chỉ là về chính trị mà cả kinh tế. Nhiều quốc gia bỏ phiếu có DN đang hoạt động tại Việt Nam, do đó, họ biết được thực tế hệ thống luật pháp của chúng ta ra sao. Rõ ràng các quốc gia cũng nhìn nhận mức độ cam kết và nỗ lực của Việt Nam trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống luật pháp liên quan đến thương mại và đầu tư.
Năm 2016, Việt Nam đã được bầu và Ủy ban luật pháp quốc tế. Đây là sự nhìn nhận cả một quá trình đổi mới của Việt Nam, những đóng góp của Việt Nam trong vấn đề xây dựng luật pháp quốc tế.
Vậy Việt Nam sẽ làm gì khi trở thành thành viên UNCITRAL và chúng ta sẽ được gì khi tham gia Ủy ban này?
UNCITRAL được Đại hội đồng Liên hợp quốc thành lập năm 1966, hiện có 60 thành viên. UNCITRAL có cuộc họp thường niên của cả ủy ban, đồng thời chia các nhóm làm việc (hay các working group) bàn về từng vấn đề pháp lý nảy sinh từ thương mại quốc tế, từ đó dự thảo các văn kiện pháp lý trình Đại hội đồng LHQ thông qua.
Trong những năm vừa qua, các công ước quan trọng nhất trong lĩnh vực thương mại quốc tế chính là xuất phát từ công việc của UNCITRAL, ví dụ vấn đề công nhận và thực hiện các phán quyết của Tòa trọng tài; những thủ tục, vấn đề pháp lý liên quan đến thương mại hàng hóa; hay gần đây là bàn về vấn đề thương mại điện tử.
Hiện nay có những vấn đề rất nóng hổi, ví dụ như giải quyết tranh chấp trong thương mại thế nào; cải tổ các cơ chế pháp lý để giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia và các nhà đầu tư như thế nào; rồi những vấn đề liên quan đến quá trình phá sản của các doanh nghiệp…
Là thành viên của UNCITRAL, chúng ta sẽ phải tham dự các cuộc họp thường niên của cả Ủy ban, đồng thời tham gia các nhóm làm việc. Hiện nay có tới 6 nhóm làm việc về các chủ đề khác nhau đang được các nước quan tâm trong lĩnh vực thương mại.
Việc chúng ta tham gia được vào thảo luận, nghiên cứu, thương lượng trong các nhóm giúp chúng ta đóng góp được ngay từ quá trình định hình các thể chế quốc tế. Đây là điều chúng ta mong muốn. Từ đó, chúng ta có kinh nghiệm trong quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật của chính mình, trước hết là trong lĩnh vực thương mại.
Hiện nay đâu là vấn đề Việt Nam quan tâm nhất và dự định sẽ tham gia thảo luận?
Hiện có vấn đề đang được trao đổi rất nhiều là cải tổ cơ chế pháp lý giải quyết các tranh chấp giữa các quốc gia và các nhà đầu tư.
Chúng ta biết là rất nhiều nhà đầu tư từ nhiều trường phái pháp lý, từ nhiều nền kinh tế khác nhau tham gia đầu tư vào Việt Nam. Trong các hiệp định thì hoạt động đầu tư của họ sẽ được điều chỉnh bởi rất nhiều quy định pháp luật khác nhau, trong đó có luật Việt Nam, quy định của luật pháp quốc tế nói chung, quy định của các hiệp định bảo hộ đầu tư giữa ta và các quốc gia của họ.
Có rất nhiều cơ chế giải quyết (nếu có tranh chấp). Hiện chúng ta đã chứng kiến những vụ kiện, những vụ tranh chấp giữa các nhà đầu tư nước ngoài và Chính phủ Việt Nam. Ở bất cứ nước nào cũng vậy thôi, khi hội nhập quốc tế ngày càng nhiều thì khả năng xảy ra tranh chấp có thể sẽ tăng hơn, cho nên đây là một trong những vấn đề rất quan trọng mà hiện nay chúng ta muốn tham gia và thúc đẩy.
Xin cảm ơn Thứ trưởng!
Bình luận (0)