Thay đổi chính sách người thất nghiệp lo lắng

>> Từ 2018, đóng bảo hiểm xã hội trên tổng thu nhập
>> Tại sao người lao động bị làm 'con tin' cho doanh nghiệp nợ bảo hiểm xã hội? 

Nhiều NLĐ vẫn chưa biết đến chính sách bảo hiểm thất nghiệp thay đổi từ 1.1.2015 - Ảnh: T.Hằng

Trong khi đó, nhiều lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) lo lắng trước thông tin sẽ bị cắt giảm chế độ trợ cấp.

Bỏ chế độ hưởng trợ cấp 1 lần

Những ngày cuối năm tại bộ phận “một cửa” giải quyết chế độ bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) - Trung tâm giới thiệu việc làm (TTGTVL) Hà Nội, số người lao động (NLĐ) đến làm các thủ tục liên quan BHTN đông hơn bình thường. Phần lớn trong số họ đến khai báo trợ cấp hằng tháng, nhưng cũng có không ít người đến xin nhận hưởng trợ cấp BHTN 1 lần.

Nghị định có nhiều nội dung mới, lẽ ra phải ban hành trước ngày có hiệu lực ít nhất 45 ngày, rồi còn phải có thông tư, văn bản hướng dẫn thực hiện, chúng tôi mới có thời gian triển khai Ông Điều Bá Được, Trưởng ban Chính sách BHXH (BHXH VN)

Chị Phạm Thị Thanh Hương (ở Q.Hà Đông) cho biết: “Tôi nghe nói chỉ vài ngày nữa chính sách BHTN sẽ thay đổi, sang năm 2015 người thất nghiệp đang hưởng trợ cấp thất nghiệp tìm được việc làm không còn được nhận tiền một cục nên cũng sốt ruột. May mà kịp xin vào công ty của một người quen để được nhận một lần không thì lại thiệt”.

Theo lời chị Hương, chị đã đóng BHTN 60 tháng, theo quy định chị được hưởng 6 tháng tiền trợ cấp thất nghiệp. Do đã nhận 2 tháng (tháng 10 và tháng 11.2014) nên 4 tháng còn lại chị nhận “một cục” là 29,1 triệu đồng. Chị Hương là một trong số những NLĐ cuối cùng tại trung tâm được lĩnh tiền trợ cấp 1 lần.

Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đến thông tin chính sách thay đổi để nhanh chân “chạy trước”. Nhiều NLĐ đến trung tâm ngày 26.12 đều bất ngờ và không hay biết về chính sách mới có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của mình.

Chị Lưu Thị Thương, nhân viên một công ty có trụ sở tại Q.Thanh Xuân (Hà Nội), lo lắng: “Tôi đang hưởng trợ cấp 6 tháng. Nay mới lĩnh được 1 tháng là 3,3 triệu đồng. Tôi đến đây để khai báo tình trạng thất nghiệp mới nghe thông tin này. Chẳng biết qua tháng 1 năm sau, tôi có còn được nhận đủ 6 tháng hay là ít hơn và nếu có việc làm tôi có còn được nhận 1 lần hay không. Tôi đã hỏi, nhưng cán bộ trung tâm bảo phải chờ hướng dẫn từ trên”.

Ông Lê Hải Anh, Phó phòng BHTN - TTGTVL Hà Nội, cho hay theo luật BHXH, NLĐ tham gia BHTN đóng đủ 12 tháng đến dưới 36 tháng sẽ được hưởng 3 tháng trợ cấp; đủ 36 tháng đến dưới 72 tháng được hưởng 6 tháng; đủ 72 tháng đến dưới 144 tháng được hưởng 9 tháng. Nhưng theo luật Việc làm mới, đóng đủ 12 - 36 được hưởng 3 tháng. Từ năm thứ 4 trở đi, cứ đóng đủ 12 tháng thì được cộng thêm 1 tháng. Ngoài ra, NLĐ thất nghiệp mà tìm được việc làm sẽ bị ngừng hưởng trợ cấp và không được hưởng 1 lần số tháng còn lại như trước đây. Số tháng chưa được hưởng sẽ được cộng dồn cho lần thất nghiệp tiếp theo.

Chưa thể tư vấn

Mặc dù luật Việc làm có hiệu lực từ 1.1.2015, song đến thời điểm này vẫn chưa có nghị định hướng dẫn khiến các đơn vị thực hiện không khỏi lúng túng.

Ông Lê Hải Anh cho biết những ngày cuối tháng 12.2014, số cuộc điện thoại của NLĐ gọi điện đến bộ phận “một cửa” của TTGTVL Hà Nội để hỏi các điều khoản về thay đổi chính trong luật Việc làm liên quan đến BHTN tăng đột biến, đặc biệt là thắc mắc về mức tính hưởng.

Ông Hải Anh chia sẻ: “Do nghị định và thông tư hướng dẫn đến nay vẫn chưa ban hành nên chúng tôi chưa thể tư vấn thông tin gì và chỉ có thể trả lời NLĐ những vấn đề liên quan đến quy định hiện hành. Nếu sang 1.1, bắt đầu áp dụng các điều khoản, những vướng mắc chúng tôi sẽ có báo cáo gửi Cục Việc làm xin văn bản hướng dẫn. Khi phát sinh ra tình huống chúng tôi sẽ phối hợp với BHXH để giải quyết chế độ cho NLĐ”.

Trả lời Thanh Niên, ông Lê Quang Trung, Phó cục trưởng Cục Việc làm (Bộ LĐ-TB-XH), cho hay dự thảo nghị định đã lấy ý kiến các thành viên Chính phủ và đang trình Thủ tướng phê duyệt. “Trong khi chưa có nghị định, luật quy định điều gì thì các đơn vị cứ thế thực hiện”, ông Trung nói.

Tuy nhiên, ông Hải Anh bày tỏ: “Trong luật chỉ quy định chung chung cách tính như thế nào, hướng dẫn như thế kia, còn áp dụng đối tượng nào và áp dụng ra sao cần có nghị định hướng dẫn. Trách nhiệm của trung tâm trả lời những gì mình biết, nếu mình hướng dẫn như thế này sau này NLĐ đến thắc mắc rất khó giải quyết”.

Ông Điều Bá Được, Trưởng ban Chính sách BHXH (BHXH VN), cho rằng: “Nghị định có nhiều nội dung mới, lẽ ra phải ban hành trước ngày có hiệu lực ít nhất 45 ngày, rồi còn phải có thông tư, văn bản hướng dẫn thực hiện, chúng tôi mới có thời gian triển khai”.

Cắt ở phần này, hỗ trợ ở phần kia Trước lo lắng của NLĐ về chính sách mới gây thiệt thòi cho NLĐ, ông Lê Hải Anh cho hay chính sách mới cắt ở phần này, nhưng lại hỗ trợ ở phần khác. Trước đây, BHTN hỗ trợ chi trả cho NLĐ, nay hỗ trợ doanh nghiệp tái sản xuất, hỗ trợ NLĐ học nghề... Còn theo ông Điều Bá Được, trước đây khoảng cách hưởng quá rộng, chưa chặt chẽ, người đóng 3 năm và người đóng 5 năm đều có chung một mức hưởng như nhau, gây ra sự bất bình đẳng.