ASEAN cần thống nhất lập trường về Biển Đông

Phát biểu khai mạc phiên họp, Thủ tướng nước chủ nhà Lý Hiển Long chỉ ra những câu hỏi lớn mà ASEAN cần tập trung giải quyết là tạo dựng nền tảng vững vàng cho một khu vực hòa bình, ổn định và dựa trên luật lệ; duy trì ASEAN tiếp tục là khu vực phát triển kinh tế vững mạnh và năng động; tăng cường năng lực của ASEAN để ứng phó hiệu quả với các thách thức đe dọa an ninh và ổn định khu vực. Thủ tướng Lý Hiển Long nhấn mạnh để giải đáp những vấn đề nói trên, ASEAN đã và đang đạt được những tiến triển tích cực trong đối thoại và hợp tác. Thủ tướng Singapore cũng ghi nhận những tiến triển tích cực trong đàm phán xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc, song nhìn nhận tình hình trên Biển Đông còn tiếp tục diễn biến phức tạp, cần sự thống nhất trong lập trường chung cũng như đề cao các nguyên tắc đã nhất trí của ASEAN trong thúc đẩy tăng cường lòng tin, ngăn ngừa nguy cơ bất ổn.

Ngày 13.11, trong khuôn khổ chuyến làm việc tại Singapore, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng phu nhân dự lễ khai trương Tuần lễ Hàng Việt Nam tại Singapore (13 - 25.11) và tiếp ông Neil McGregor, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Tập đoàn công nghiệp Sembcorp. Đây là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong đầu tư vào Việt Nam với 9 khu công nghiệp Việt Nam - Singapore (VSIP). Theo lịch trình, trong hai ngày 14 và 15.11, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ tiếp tục dự các hội nghị cấp cao ASEAN+3, cấp cao Đông Á (EAS), ASEAN+1 và Hội nghị cấp cao các nước tham gia Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) lần thứ 2.

Trong phiên họp, các nhà lãnh đạo ASEAN tái khẳng định yêu cầu tiên quyết cần duy trì đoàn kết, thống nhất, giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc hợp tác khu vực rộng mở, minh bạch, dựa trên luật lệ để đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng. Các bên nhất trí ASEAN cần tiếp tục tạo dựng môi trường thuận lợi cho các nỗ lực đối thoại, hợp tác và xây dựng lòng tin, trong đó có đàm phán COC hiệu quả và thực chất, giải quyết hòa bình các tranh chấp dựa trên luật pháp quốc tế và Công ước LHQ về luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982), song song với thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh trên nền tảng đà thuận lợi có được của năm 2018, tinh thần tự cường và sáng tạo ASEAN cần tiếp tục được đẩy mạnh trong các năm tiếp theo. Thủ tướng ủng hộ ASEAN tiếp tục đẩy mạnh hợp tác và đối thoại xây dựng lòng tin, đề cao luật pháp quốc tế và ủng hộ một hệ thống quốc tế đa phương dựa trên luật lệ, tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực đổi mới sáng tạo để tận dụng tối đa cơ hội từ cuộc cách mạng 4.0 cũng như đem lại các lợi ích thiết thực nhất cho người dân. Nhân dịp này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chia sẻ các sáng kiến của Việt Nam về kết nối nền tảng dữ liệu số, hài hòa giá cước di động, thành lập Đại học Công nghệ ASEAN và xây dựng mạng lưới thông tin cảnh báo sớm thiên tai ở khu vực.

Về tình hình khu vực và quốc tế, Thủ tướng khẳng định các diễn biến thời gian qua trên Biển Đông không khỏi gây lo ngại cho các nước trong khu vực. Những hoạt động đơn phương trên thực địa có thể dẫn đến tính toán sai lầm và nguy cơ va chạm cao. Thủ tướng nhấn mạnh lại các nguyên tắc đã được nhất trí trong ASEAN về đề cao luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982 trong giải quyết hòa bình các tranh chấp, kiềm chế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không quân sự hóa, không làm phức tạp tình hình, tăng cường lòng tin, tích cực xây dựng một COC hiệu quả, thực chất và thực hiện nghiêm túc, đầy đủ DOC. Thủ tướng ủng hộ ASEAN đóng vai trò tích cực hỗ trợ Myanmar giải quyết vấn đề nhân đạo tại bang Rakhine cũng như ủng hộ các nỗ lực thúc đẩy hòa bình, ổn định và phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.

Kết thúc phiên họp, các nhà lãnh đạo hoan nghênh Singapore đảm nhiệm rất thành công cương vị Chủ tịch ASEAN năm 2018, cho biết sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ và ủng hộ Thái Lan, nước Chủ tịch tiếp theo của ASEAN năm 2019 trong hiện thực hóa các mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN vững mạnh, đoàn kết và liên kết, tự cường.