“Bí mật cuối cùng” của cuộc chiến 6 ngày

Bùng nổ cách đây đúng 50 năm, vào ngày 5.6 và kéo dài đến 10.6.1967, cuộc chiến tranh chớp nhoáng giữa Israel với 3 nước Ả Rập gồm Ai Cập, Syria và Jordan còn có tên gọi là “Cuộc chiến tranh 6 ngày”. Ngay trước cuộc chiến, Israel được cho là đã ráo riết chế tạo một quả bom hạt nhân và lên kế hoạch thử nó trong lãnh thổ Ai Cập. Kế hoạch sẽ được tiến hành khi Israel thấy có nguy cơ thất trận và giới chức nước này cho rằng việc kích nổ quả bom hạt nhân sẽ buộc đối phương rút lui.

Kế hoạch bí mật được người soạn thảo là chuẩn tướng không quân Israel Itzhak Yaakov tiết lộ với sử gia Avner Cohen trong các cuộc phỏng vấn vào năm 1999 và 2000, theo tờ The New York Times. Tuy nhiên, chi tiết của nó chỉ vừa được ông Cohen, học giả hàng đầu về lịch sử hạt nhân Israel và hiện là giáo sư tại Viện Nghiên cứu quốc tế Middlebury (Mỹ), công bố trên website của Trung tâm Woodrow Wilson (Mỹ).

Tiến sĩ Cohen cho hay ông đã hứa với cựu chuẩn tướng Yaakov là sẽ tìm thời gian và địa điểm thích hợp để công bố về kế hoạch nói trên. Ông Cohen cho rằng thời điểm đánh dấu 50 năm xảy ra cuộc chiến, khi ông Yaakov cùng nhiều nhân chứng đã qua đời, là lúc thích hợp để công bố điều được ông mô tả là “bí mật cuối cùng của cuộc chiến tranh 1967”.

Vào năm 2001, một năm sau khi tiết lộ câu chuyện của mình với tiến sĩ Avner Cohen ở TP.New York, cựu chuẩn tướng Itzhak Yaakov trở về Israel và bị bắt ở tuổi 75, với cáo buộc gây tổn hại an ninh quốc gia thông qua việc trao đổi với nhà báo Israel Ronen Bergman. Những bài viết của ông Bergman về kế hoạch hạt nhân năm 1967 đều bị quân đội Israel kiểm duyệt. Sau đó, ông Yaakov bị kết tội tiết lộ thông tin mật trái phép và bị xử 2 năm tù treo. Ông qua đời năm 2013, lúc 87 tuổi.

Trong các cuộc trả lời phỏng vấn, cựu chuẩn tướng Yaakov đã gọi kế hoạch kích nổ bom hạt nhân là chiến dịch “ngày tận thế”. Ông kể lại rằng vào tháng 5.1967, khi căng thẳng dâng cao với quyết định của Ai Cập đóng cửa eo biển Tiran nằm giữa vịnh Aqaba và biển Đỏ, ông đang có chuyến công tác ở bang California (Mỹ) thì bất ngờ được triệu tập về Israel. Với nguy cơ chiến tranh bùng nổ hiển hiện trong đầu, ông Yaakov đã soạn thảo và xúc tiến kế hoạch kích nổ thiết bị hạt nhân ở bán đảo Sinai của Ai Cập. “Mục tiêu là tạo ra tình thế mới, một tình thế buộc các cường quốc can thiệp hoặc buộc quân Ai Cập dừng lại và thốt lên: Chờ một lát, chúng ta đã không chuẩn bị cho điều đó”, ông Yaakov kể lại.

Vị trí được chọn là đỉnh núi nằm cách một khu quân sự của Ai Cập hơn 19 km. Nếu kế hoạch được kích hoạt, quân đội Israel sẽ điều một toán lính nhảy dù đánh lạc hướng binh sĩ Ai Cập trong khu vực để một nhóm khác có thể tiến hành chuẩn bị cho vụ nổ thiết bị hạt nhân. Ngoài ra, hai trực thăng lớn sẽ hạ cánh, đưa thiết bị hạt nhân tới rồi lập chốt chỉ huy trong hẻm núi. Nếu thiết bị hạt nhân được kích nổ, đám mây hình nấm có thể được nhìn thấy từ mọi nơi ở Sinai và có thể từ tận thủ đô Cairo của Ai Cập. Ông Yaakov còn tiết lộ rằng khi đó ông đã tiến hành một chuyến trinh sát bằng trực thăng nhưng phải quay lại do chiến đấu cơ Ai Cập cất cánh để ngăn chặn họ.

Viên tướng Israel thừa nhận trước khi chiến tranh nổ ra, ông có cảm giác băn khoăn không biết quả bom nguyên tử có nổ hay không và liệu mình có thể sống sót sau khi tiến hành vụ nổ trên đất kẻ thù. Sự nghi ngờ này không bao giờ được giải đáp bởi Israel đã giành chiến thắng chớp nhoáng nên không cần triển khai bom hạt nhân đến Sinai. Nếu được hiện thực hóa, kế hoạch này sẽ đánh dấu lần đầu tiên vũ khí hạt nhân được sử dụng trong chiến tranh kể từ khi Mỹ thả 2 quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản vào cuối Thế chiến thứ 2.

tin liên quan

Hồ sơ vũ khí hạt nhân Israel

Những hồ sơ vừa mới giải mật cho thấy Nhà Trắng đã nhắm mắt làm ngơ để cho Israel trở thành quốc gia hạt nhân đầu tiên ở Trung Đông.

Cuộc chiến tranh năm 1967 đánh dấu Israel trở thành lực lượng quân sự hùng mạnh nhất ở khu vực, theo The New York Times. Tuy nhiên, ông Yaakov vẫn tiếp tục vận động thử bom nguyên tử để minh định vị thế của Israel là một nhà nước hạt nhân, nhưng ý tưởng của ông không trở thành hiện thực. “Cho đến nay, tôi vẫn nghĩ chúng ta cần phải làm điều đó”, ông Yaakov nói với Giáo sư Cohen trong một cuộc phỏng vấn.

Lâu nay, Israel không thừa nhận sở hữu kho vũ khí hạt nhân nhằm duy trì tình trạng “mơ hồ hạt nhân” và tránh những lời kêu gọi phi hạt nhân hóa Trung Đông. Khi được yêu cầu bình luận về tiết lộ nói trên, một phát ngôn viên Đại sứ quán Israel tại Washington cho hay chính quyền Israel không bình luận về vai trò của ông Yaakov. Trong khi đó, ông Michael Oren, sử gia hiện giữ chức thứ trưởng trong Văn phòng Thủ tướng Israel, tỏ ra nghi ngờ về tiết lộ của ông Yaakov. “Tôi cũng từng phỏng vấn Itzhak Yaakov và không tin câu chuyện của ông ấy chính xác”, tờ The Jerusalem Post dẫn lời ông Oren nhấn mạnh.

Tuy vậy, cố Thủ tướng Israel Shimon Peres từng ám chỉ sự tồn tại kế hoạch kích nổ vũ khí hạt nhân năm 1967. Trong cuốn hồi ký của mình, ông Peres từng đề cập đến một đề xuất sẽ giúp “răn đe các nước Ả Rập và ngăn chặn chiến tranh”. Ngoài ra, trong những thời điểm khác nhau, giới chức Mỹ và cả cựu Tổng thống Jimmy Carter cũng đã thừa nhận sự tồn tại của chương trình phát triển vũ khí hạt nhân ở Israel, dù họ không cung cấp chi tiết, theo The New York Times.

tin liên quan

Israel có 200 vũ khí hạt nhân nhắm vào Iran

Israel có 200 vũ khí hạt nhân “nhắm vào Iran”, nên Tehran dù có thể sản xuất nhưng không dám dùng một quả bom hạt nhân, theo email của cựu ngoại trưởng Mỹ Colin Powell, nhưng Bộ Ngoại giao Mỹ giữ im lặng.