Chờ mở cánh cửa đối thoại ở Nhà Trắng

Tổng thống Donald Trump hôm 10.9 (giờ Mỹ) cho hay đã sa thải ông John Bolton, cố vấn cao nhất về an ninh quốc gia, do tồn tại quá nhiều bất đồng trong các lĩnh vực. “Tôi đã đề nghị ông John từ chức”, chủ nhân Nhà Trắng tuyên bố trên Twitter, và thêm rằng sẽ nhanh chóng bổ nhiệm nhân sự mới vào tuần sau. Tuy nhiên, ông Bolton khẳng định mình không hề bị sa thải, mà đây là quyết định của bản thân và Tổng thống Trump đã tỏ ý “níu kéo” khi biết được ông muốn rời ghế. Dù sự thật phía sau hậu trường như thế nào thì việc ông Bolton ra đi cũng đánh dấu lần thứ 3 vị trí cố vấn an ninh quốc gia Mỹ bị khuyết dưới thời Tổng thống Trump.

Ông Bolton là nhân vật gây tranh cãi trong chính quyền Mỹ và có quan điểm cứng rắn về chính sách đối ngoại, nhất là trong các vấn đề về Afghanistan, Iran, CHDCND Triều Tiên, Venezuela. Vị cựu đại sứ Mỹ tại LHQ bị cho là đã cản trở Tổng thống Trump trong nỗ lực đàm phán với Taliban và Chủ tịch Kim Jong-un của Triều Tiên. Gần đây nhất, ông Bolton đã cố vấn nhà lãnh đạo Mỹ trong vụ hủy hội đàm với đại diện Taliban tại căn cứ David, theo Reuters dẫn lời Thư ký báo chí Nhà Trắng Stephanie Grisham. Vẫn chưa rõ ai sẽ là người tiếp nhận vị trí của ông Bolton, nhưng Đài CNN cho hay trong danh sách ứng viên tiềm năng có một số cái tên đáng chú ý như đặc phái viên về Iran Brian Hook, đặc phái viên về Triều Tiên Stephen Biegun. Theo giới quan sát, đây có thể là tín hiệu cho những thay đổi về đối ngoại của Mỹ trong thời gian tới.

Tuy vậy, Ngoại trưởng Mike Pompeo thận trọng nhấn mạnh việc thay cố vấn an ninh cấp cao không đồng nghĩa với viễn cảnh sẽ có sự thay đổi về chiến lược trong dài hạn tại Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Trump. Còn Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin cho biết chính quyền Washington vẫn thi hành chiến dịch gây sức ép toàn diện đối với Iran. Thế nhưng, Ngoại trưởng Pompeo, giờ đây đã trở thành cố vấn số một của Tổng thống Trump về chính sách đối ngoại, cho hay chủ nhân Nhà Trắng vẫn để ngỏ khả năng gặp người đồng cấp Iran Hassan Rouhani tại kỳ họp Đại hội đồng LHQ vào cuối tháng 9 “mà không cần điều kiện tiên quyết nào”.

Trước tín hiệu từ Mỹ, Hãng thông tấn IRNA dẫn lời đặc phái viên Iran tại LHQ Majid Takhteravanchi tuyên bố việc ông Bolton rời khỏi Nhà Trắng “không thúc đẩy Tehran cân nhắc lại khả năng đàm phán với Washington”, cho đến khi cấm vận vẫn có hiệu lực. Về phần mình, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov hôm qua cho biết Điện Kremlin không mong đợi quan hệ với Washington sẽ đột ngột cải biến chỉ vì nhân sự thay đổi, theo Hãng Sputnik. Trong khi đó, các nhà phân tích chính sách nhận định rằng sự ra đi của ông Bolton có thể mở ra cánh cửa nối lại đàm phán với Bình Nhưỡng trong những ngày sắp tới.