Triển vọng kinh tế Triều Tiên sau hội nghị thượng đỉnh

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc gặp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Kim Jong-un vào ngày 12.6 tại Singapore, với hy vọng sẽ đạt được kết quả phi hạt nhân hóa ở bán đảo Triều Tiên.

Theo CNN, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hồi tháng trước nói các công ty Mỹ có khả năng sẽ đầu tư vào quốc gia bị cô lập nếu Bình Nhưỡng ngừng chương trình phát triển vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, vẫn có những nghi ngờ lớn và các chuyên gia cho rằng giới đầu tư vẫn nên xem xét vấn đề Triều Tiên một cách thận trọng, ngay cả khi thượng đỉnh Mỹ - Triều đạt được kết quả đột phá.

Song, nếu có nước nào nhanh chóng tận dụng cơ hội mới để đầu tư vào Triều Tiên, thì có thể đó sẽ là Trung Quốc.

Triều Tiên, về lý thuyết, có một số đặc điểm hấp dẫn đối với các công ty nước ngoài. Nước này nằm giữa một chuỗi cung ứng lớn của châu Á, bao gồm Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Nền kinh tế Triều Tiên cũng có nhiều thứ để làm.

tin liên quan

Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều và cơ hội phát triển kinh tế

“Có rất nhiều khoản đầu tư có khả năng sinh lợi và rất hấp dẫn ở Triều Tiên”, Peter Ward, nhà nghiên cứu về Triều Tiên tại Đại học Quốc gia Seoul, cho hay.

Người dân Triều Tiên dù còn nghèo nhưng được giáo dục hợp lý. Chi phí lao động ở đây thấp hơn nhiều so với các nước láng giềng. Điều đó có thể làm cho quốc gia Đông Á trở thành trung tâm tiềm năng cho sản xuất điện tử và dệt may, theo một số nhà phân tích. Tuy nhiên, những lợi thế này có khả năng bị các nhà đầu tư nước ngoài bỏ qua bởi một số trở ngại rất lớn, đặc biệt là áp lực nặng nề từ chính quyền của ông Kim Jong-un.

“Triển vọng đầu tư lớn được cho phép vào Triều Tiên là rất khó. Thị trường quốc tế vẫn nghi ngờ về chính quyền của ông Kim Jong-un”, Go Myong-hyun, chuyên viên nghiên cứu của Asan Institute for Policy Studies, một tổ chức nghiên cứu ở Seoul, nói.

Là đối tác thương mại lớn nhất của Triều Tiên và là nhà ủng hộ chính của chính quyền ông Kim Jong-un, Trung Quốc có thể sẽ dẫn đầu trong việc đầu tư vào nước láng giềng.

Theo ông Ward, Triều Tiên dường như là một ứng cử viên tự nhiên cho sáng kiến “Vành đai - Con đường”, dự án đầy tham vọng của Trung Quốc nhằm phát triển cơ sở hạ tầng đường bộ, cảng và đường sắt nối liền từ châu Á đến châu Phi.

Hầu hết cơ sở hạ tầng ở Triều Tiên đều trong tình trạng xuống cấp, các chuyên gia cho biết. Nhưng tiền của Trung Quốc có thể mang lại sự đổi khác. Hiện Trung Quốc đang nắm quyền kiểm soát một cảng mà họ đã phát triển ở Sri Lanka, sau khi quốc gia Nam Á không thể thực hiện các khoản thanh toán. Đây là thực tế mà Bình Nhưỡng sẽ phải xem xét nếu không muốn vướng phải bất kỳ sự cố đáng tiếc nào về chủ quyền với người hàng xóm phía bắc.

“Triều Tiên có thể rất miễn cưỡng khi buộc phải cho phép Trung Quốc chiếm giữ tài sản trong tương lai”, ông Ward nói.

Các nhà đầu tư nước ngoài đã có kinh nghiệm không tốt đẹp tại Triều Tiên. Trong những năm 1980, Bình Nhưỡng đã vỡ nợ với khoản vay từ các ngân hàng châu Âu và Úc. Gần đây, những công ty đã cố gắng hoạt động ở nước này cũng gặp rắc rối.

Vào cuối những năm 2000, tập đoàn Ai Cập Orascom đã được mời để thành lập một liên doanh với chính phủ Triều Tiên để xây dựng mạng di động đầu tiên của đất nước. Nhưng kết quả là công ty đã gặp khó khăn trong một vài năm, trong đó có cả việc bị ngăn cản chuyển lợi nhuận ra khỏi Triều Tiên và Bình Nhưỡng sau đó đã thiết lập một đối thủ nhà nước khác. Trong báo cáo tài chính năm 2015, Orascom chỉ nói đơn giản rằng “khả năng kiểm soát các hoạt động của liên doanh đã bị mất”.

tin liên quan

Lãnh đạo Kim Jong-un quan tâm mô hình phát triển kinh tế của Việt Nam

Các công ty Hàn Quốc cũng phải vật lộn. Năm 1998, Huyndai Group bắt đầu điều hành một khu nghỉ mát trên núi cho khách du lịch ở Triều Tiên. Khu phức hợp này đã thu hút hàng triệu khách du lịch Hàn Quốc trong suốt 10 năm trước khi bị đóng cửa vì một người lính Triều Tiên đã giết chết một du khách. Khu nghỉ mát này sau đó đã bị chính quyền Bình Nhưỡng tịch thu.

“Họ đã mất tất cả mọi thứ. Huyndai không còn được phép kinh doanh ở Triều Tiên”, ông Go Myong-hyun cho biết.

Tuy nhiên, mặc cho kinh nghiệm đó, Hyundai mới đây đã thành lập một nhóm đặc biệt để chuẩn bị cho sự trở lại mới. Samsung Securities, nhánh đầu tư của tập đoàn Samsung, hôm 7.6 nói đã thành lập một nhóm nghiên cứu để phân tích các khoản đầu tư tiềm năng trong tương lai ở Triều Tiên.

Hai miền Triều Tiên cũng từng hợp tác tại khu kinh tế đặc biệt Kaesong, nơi các công nhân Triều Tiên sản xuất hàng hóa cho các công ty Hàn Quốc. Nhưng ông Ward cho biết nhiều công ty Hàn Quốc chỉ đồng ý hoạt động trong khu vực phía nam biên giới vì được chính quyền Seoul hỗ trợ và bảo vệ. Kaesong đã bị đóng cửa vào năm 2016 khi căng thẳng chính trị gia tăng.

Theo các chuyên gia, có một số lý do tại sao chính quyền Triều Tiên có xu hướng sẽ quay lưng lại với các nhà đầu tư nước ngoài. Một số người nói rằng giới chức trách trong nước lo ngại sự lan rộng của chủ nghĩa tư bản thị trường sẽ làm suy yếu quyền lực của chính quyền, hoặc các công ty có thể trở thành nạn nhân của cuộc đấu tranh phe phái trong chính phủ.

Trong khi đó, theo một số người khác, nền kinh tế vốn khép kín của Triều Tiên có nghĩa là các quan chức không biết cách thức phù hợp để làm việc với những đối tác kinh doanh nước ngoài.