Thi THPT quốc gia 2018: Lo ngại nếu không công bố đề minh họa

Mối quan tâm này càng lớn khi ngày 4.10 Bộ GD-ĐT chính thức thông tin sẽ không công bố đề thi minh họa của năm 2018, thay vào đó là hướng dẫn ôn tập và học sinh (HS) có thể tham khảo đề thi năm 2017 cùng với hướng dẫn này.

Bộ lý giải: “Ngay đầu năm học 2017 - 2018, Bộ đã thông báo chủ trương tổ chức kỳ thi THPT quốc gia và tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy năm 2018 và những năm tiếp theo. Theo đó, phương thức tổ chức các môn thi, bài thi trong những năm tới sẽ được giữ ổn định như năm 2017; nội dung thi năm 2018 nằm trong chương trình lớp 12 và lớp 11, năm 2019 bao gồm cả chương trình THPT như Bộ GD-ĐT đã thông báo từ năm 2016”.

Thông báo này vẫn chưa giải đáp được những vấn đề mà nhiều HS và giáo viên (GV) các trường THPT đang băn khoăn, đó là chương trình lớp 11 trong đề thi năm nay có liều lượng thế nào, mức điểm của nội dung kiến thức lớp 11 chiếm bao nhiêu điểm trong thang điểm 10… để có kế hoạch ôn tập phù hợp.

Bà Phan Thị Luyến, Hiệu trưởng Trường THPT Thực nghiệm (Hà Nội), cho biết: “Không chỉ HS mà GV của chúng tôi rất mong chờ sẽ có đề minh họa để hình dung cấu trúc đề thi, tỷ lệ kiến thức lớp 11 so với lớp 12 trong đề thi như thế nào”.

Hướng dẫn ôn tập sẽ dễ hình dung hơn đề minh họa? Trao đổi với PV Thanh Niên, một đại diện Bộ GD-ĐT cho biết lãnh đạo Bộ đã giao Vụ Giáo dục trung học chủ trì, phối hợp với Vụ Giáo dục thường xuyên xây dựng văn bản hướng dẫn ôn tập và cố gắng ban hành sớm trong tháng 10.2017. Lý giải về việc không công bố đề minh họa, vị này cho rằng hướng dẫn ôn tập sẽ trả lời được đầy đủ, rõ ràng hơn (so với đề minh họa) những thắc mắc mà HS và GV quan tâm hiện nay.

Bà Luyến lo ngại, nếu Bộ chỉ ban hành một hướng dẫn chung chung như mọi năm thì các trường sẽ thấy rất mông lung. Nếu ôn tập cả chương trình lớp 11 thì nặng, mà tự ý ôn trọng tâm phần này, bỏ phần kia cũng không được. “Dù có hướng dẫn nhưng kèm theo đề minh họa để tham khảo thì sẽ tốt hơn”, bà Luyến nêu quan điểm.

Nhiều lãnh đạo các trường có chung đề nghị Bộ nên có hướng dẫn dạy học và ôn tập sớm nhất, chi tiết nhất để các trường có định hướng chắc chắn chứ không chỉ suy đoán như hiện nay. Bà Nguyễn Thị Nhiếp, Hiệu trưởng Trường THPT Yên Hòa (Hà Nội), nhấn mạnh thêm: “Sau khi có hướng dẫn, Bộ cũng cần bám vào hướng dẫn đó để ra đề, tránh tình trạng hướng dẫn một đằng, ra đề một nẻo”.

Một chuyên gia trong ngành giáo dục chia sẻ với Thanh Niên, hàng chục năm trước, quy chế thi tốt nghiệp THPT hoặc tuyển sinh ĐH, CĐ luôn có câu: “Đề thi nằm trong chương trình THPT, chủ yếu lớp 12” và mọi việc dạy, học vẫn diễn ra bình thường, không có băn khoăn, thắc mắc gì cả. Tuy nhiên, vài năm gần đây Bộ lại phân định ra năm này thì có chương trình lớp 12, sang năm có chương trình lớp 11, năm sau lại có cả chương trình lớp 10… “Tôi thấy rất khó hiểu là tại sao phải thay đổi trong khi trước đây chỉ cần một câu như vậy là đủ. Hơn nữa, chương trình của chúng ta hiện nay được thiết kế theo dạng xoáy trôn ốc, kiến thức của lớp trên là tiếp nối, tăng cường của lớp dưới, nên việc phân định rạch ròi kiến thức của từng lớp là không khả thi”, người này nói.

Cũng theo chuyên gia này, trước kỳ thi năm 2017, dù tuyên bố đề thi chỉ nằm trong chương trình lớp 12 nhưng khi Bộ công bố đề minh họa, tham khảo thì đã có ý kiến chỉ ra có không ít kiến thức của lớp 10, 11 ở môn toán trong đề.

Bà Nhiếp cũng cho rằng có những môn học rất khó rạch ròi đâu là kiến thức lớp 11, 12 nên nếu đòi hỏi trả lời có bao nhiêu phần trăm kiến thức lớp nào trong đề thi là rất khó chính xác. Phần kiến thức lớp 11 chỉ nên chiếm tỷ lệ nhỏ trong đề thi, không nên ngang bằng với kiến thức lớp 12.

Bà Nguyễn Thị Hà Thanh, GV môn văn Trường THPT Lê Quý Đôn, Q.Hà Đông (Hà Nội), cũng cho biết cách đây 4 năm đề thi đã có phần kiến thức lớp 11 cũng không gây khó khăn gì cho HS và các trường. Tuy nhiên, bà Hà Thanh mong muốn hướng dẫn ôn tập của Bộ sẽ chi tiết tới từng môn thi chứ không phải một hướng dẫn chung chung, vì mỗi môn có đặc thù riêng.

Ý kiến Đang trông chờ đề minh họa Như Bộ đã thông báo từ trước, năm nay đề thi sẽ gồm kiến thức lớp 11 và 12, tất cả đều đang trông chờ vào đề minh họa để xem mức độ và hình thức kết nối với nội dung của lớp 11 như thế nào, đặc biệt là môn ngữ văn, khi kiến thức của các lớp bậc THPT vốn ít có sự liên thông, bổ trợ như một số môn tự nhiên. Đề thi yêu cầu cả kiến thức lớp 11 là một thử thách không nhỏ với GV trong việc ôn tập cho HS. Đã vậy, việc hoàn toàn mù mờ về thông tin, thiếu định hướng trong kiểm tra đánh giá khi không có đề minh họa sẽ khiến thử thách ấy càng lớn hơn, nhất là khi việc giảng dạy - học tập luôn gắn với tâm lý hoang mang, lo ngại. Nguyễn Phước Bảo Khôi  (giảng viên Trường ĐH Sư phạm TP.HCM) Cần nhanh chóng công bố Mặc dù còn một số điểm gây tranh cãi nhưng đề minh họa năm trước đã giới hạn, định hướng ôn tập rất tốt. Cụ thể, trước khi có đề minh họa môn lịch sử, hầu hết GV tập trung nhiều vào phần số liệu và sự kiện. Tuy nhiên sau khi đọc đề minh họa, GV đã kịp thời điều chỉnh để giúp HS ôn tập đúng hướng. Tương tự, năm nay phần kiến thức xuất hiện trong đề thi bao gồm cả chương trình lớp 11. Do đó GV cũng không biết chắc là phần kiến thức nào sẽ được đưa vào và đề sẽ đặt câu hỏi trắc nghiệm cho các phần đó như thế nào. Để tránh sự đoán mò từ phía GV và cả HS, cũng như đảm bảo việc học, ôn tập hiệu quả thì Bộ cần nhanh chóng công bố đề minh họa. Nguyễn Viết Đăng Du  (Tổ trưởng tổ lịch sử Trường THPT Lê Quý Đôn, Q.3, TP.HCM) Kiến thức nào của lớp 11 sẽ vào đề ? Hiện chúng em vẫn tập trung cho việc học trên lớp là chính, đợi khi có đề minh họa mới ôn tập cho đúng hướng. Với các môn tự nhiên, việc thi trắc nghiệm đã ổn định nên chúng em không quá lo lắng. Tuy nhiên, với các môn xã hội và sinh học thì đây mới là năm thứ 2 áp dụng hình thức thi trắc nghiệm, vì vậy chúng em không thể biết cách ra đề có thay đổi gì hay không. Đặc biệt, nếu đưa kiến thức lớp 11 vào đề thi thì sẽ lấy những phần nào? Nếu là toàn bộ chương trình lớp 11 thì em nghĩ quá nặng đối với HS. Đoàn Thị Trang  (HS Trường THPT Marie Curie, TP.HCM) Rất cần thiết Việc công bố đề minh họa là rất cần thiết. Nếu có định hướng rõ về nội dung, kiến thức có trong đề thi chúng em sẽ chủ động sắp xếp gom, gói kiến thức theo kiểu cuốn chiếu. Bên cạnh đó, chúng em luôn muốn biết kiến thức lớp 11 sẽ vào đề thi năm nay nằm ở phần nào để chủ động ôn tập dần. Phùng Duy  (HS Trường THPT Bùi Thị Xuân, TP.HCM) Lam Ngọc (ghi)