Thiếu nhất quán

Tới ngày 25.11 này, các ngân hàng thương mại sẽ ngưng huy động vốn bằng vàng theo quy định của NHNN.

Điều này gây chưng hửng cho nhiều người bởi trước đó, cơ quan này đã lên kế hoạch huy động vốn vàng trong dân khi dự đoán số lượng này lên tới 500 tấn, tương đương khoảng 20 tỉ USD.

Sự thiếu nhất quán này là hệ quả của những đề án chưa được cân nhắc, chuẩn bị kỹ lưỡng. Cụ thể, chỉ còn 2 tháng nữa là tới hạn NHNN sẽ tập trung quản lý vàng, nhưng nếu chỉ giữ hộ, liệu khi người dân đến gửi, các NH thương mại có chịu nhận hay không? Nếu chỉ đóng vai trò trung gian cho NHNN, thì lượng vàng dân gửi sẽ được giữ ở mỗi NH hay chuyển về cho NHNN? Nếu các NH tự giữ, việc quản lý, giám sát số vàng này thế nào khi thực tế lượng vàng huy động hiện nay được họ sử dụng tối đa để sinh lời. Còn nếu chuyển về cho NHNN quản lý, khi người dân rút vàng, các NH thương mại lấy đâu vàng để trả cho dân...

Có thể thấy, còn rất nhiều vấn đề "hậu" tập trung quản lý vàng chưa có câu trả lời. Chưa có câu trả lời thì khó có thể thực thi bởi sẽ nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp sau đó. Nhưng nếu NHNN gia hạn thêm lần nữa (quy định này lẽ ra được thực hiện vào thời điểm giữa năm nay nhưng đã được gia hạn đến cuối tháng 11 như nói trên) thì tính nghiêm túc, khoa học của một chính sách, nhất là chính sách có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân, sẽ không cao. Đang có dư luận rằng, liệu chính sách này có bị tác động từ nhóm các NH có lợi ích lớn từ việc huy động và bán vàng? Bởi trì hoãn càng lâu, nhóm này càng hưởng lợi lớn...

Tương tự, việc vừa khẳng định giá trị của vàng phi SJC, lại vừa tuyên bố độc quyền vàng miếng SJC khiến khoảng cách giữa 2 loại vàng này không được thu hẹp. Người giữ vàng phi SJC vẫn phải chấp nhận thiệt thòi bán vàng với giá rẻ vì lo ngại. Nguy hiểm hơn là từ sự chênh lệch giá giữa 2 loại vàng miếng này đã nảy sinh hiện tượng vàng giả SJC ngày càng nhiều. Gây sự xáo trộn trên thị trường vàng.

Hay việc phớt lờ ý kiến của hầu hết các chuyên gia trong và ngoài nước về giải pháp để thị trường vàng trong nước liên thông với thị trường vàng quốc tế nhưng trong thực tế, vẫn tồn tại sự liên thông nửa vời khi một nhóm 5 NH (G5) được cho phép giao dịch vàng tài khoản với thế giới. Nhóm này đang gom vàng, góp phần đẩy giá vàng trong nước lên cao hơn giá thế giới suốt tháng qua.

Sự thiếu chuẩn bị dẫn đến chính sách thiếu nhất quán và ngược lại, vòng luẩn quẩn này đang gây những hệ quả đáng tiếc và một lần nữa lại làm cho NHNN lúng túng trong quản lý thị trường vàng hiện nay.

Nguyên Khanh