Oan sai 40 năm: Chuyến đi 'để đời' của cụ bà 94 tuổi đi đòi công lý

Lần đầu tiên cụ Thương được ở trong nhà nghỉ có máy điều hòa mát lạnh Ảnh: Trung Hiếu

Cuộc đời của cụ Thương thật lắm gian truân. Tiếng là đông con nhưng sau khi án oan xảy ra người còn, người mất, các con ai cũng nghèo khổ, lại phải lo bươn chải mưu sinh tứ xứ không đỡ đần nhiều cho người mẹ già. Chồng của cụ Thương cũng từ giã cõi đời khi nỗi oan chưa được giải.

Hiện cụ Thương sống với người con trai út ngờ nghệch và người cháu ngoại có ba mẹ mất vì bệnh lao phổi. Ba mẹ con, bà cháu dìu dắt, nương tựa nhau, sinh sống từ đồng lương ít ỏi của người cháu gái làm công nhân ở khu công nghiệp gần nhà.

Trên chuyến xe từ Dầu Tiếng tới TP.Tây Ninh trong đêm, cụ Thương vừa bỏm bẻm nhai trầu vừa nói mấy chục năm qua cụ chưa bao giờ ra khỏi quá rặng cao su gần nhà, ngoài một lần vào tháng 4.2019 lên Viện KSND tỉnh Tây Ninh nhận quyết định đình chỉ minh oan, và lần này lên làm việc cán bộ Cục Điều tra Viện KSND tối cao.

Tuổi già lắm bệnh nên con cái không muốn cụ đi xa nhưng khi hay tin lên làm việc liên quan việc minh oan cụ nhất quyết đòi đi bằng được. Bởi chồng cụ trước khi mất đã trăn trối bằng mọi cách vợ và các con phải minh oan được cho gia đình. Cụ Thương hay dặn dò các con: “Sau này má có chết xuống gặp ba tui bây còn biết nói với ổng là nỗi oan khuất của gia đình mình đã được giải. Gia đình được minh oan, má có chết cũng an lòng”.

Cụ Thương (ngoài cùng bên phải) với người đại diện ủy quyền làm việc với đại diện Cục Điều tra Viện KSND tối cao Ảnh: Trung Hiếu

Hơn 11 giờ khuya, xe mới tới khách sạn. Sống trên đời gần 100 tuổi rồi nhưng đêm đó là lần đầu tiên cụ Thương được ngủ trong cái nhà gọi là “khách sạn” với giá 500.000 - 600.000 đồng cho 6 người/đêm. Đêm đó cũng là lần đầu tiên cụ được ở trong căn phòng chỉ cần ấn nút là hơi máy lạnh phả xuống mát lạnh, trong khi không khí ngoài trời nóng bức. Cũng là lần đầu tiên trong đời cụ được ngủ trên chiếc giường nệm trải drap trắng muốt, biết thế nào là bồn vệ sinh, bồn rửa mặt thơm tho, sạch sẽ như lau…

Mát mẻ, tiện nghi là thế nhưng sáng ra cụ bảo suốt đêm không hề chợp mắt được. Một phần bởi tuổi già đi xa lạ nhà khó ngủ và bởi một phần những ký ức đau thương của 40 năm về trước như cuốn phim chiếu chậm hiện về trong đầu.

Đó không phải cảnh ép cung, đánh đập của điều tra viên mà chính là cảnh gia đình tan nát, con cái bơ vơ chỉ sau một đêm. Rồi cảnh cả gia đình cụ nheo nhóc, phải trốn chạy, tha hương cầu thực sau khi ra tù. Khi cụ bị bắt, người con út Nguyễn Thành Út mới 4 tuổi sống lay lắt bơ vơ giữa đời. Nay hơn 44 tuổi đầu mà anh Út vẫn vẫn còn ngờ nghệch như đứa trẻ 4 - 5 tuổi suốt ngày chỉ loanh quanh bên mẹ.

Lần đầu tiên cụ Thương được đi thăm Tòa thánh Tây Ninh Ảnh: Trung Hiếu

Trước đó, Báo Thanh Niên có loạt bài nêu những sai sót liên quan đến “vụ cướp 5 chỉ vàng” tại nhà máy xay xát ở ấp Bùng Binh, xã Đôn Thuận, H.Trảng Bàng (Tây Ninh) dẫn đến các nạn nhân kể trên bị oan sai 40 năm. Đêm 26.7.1979, chỉ vì tin báo có vụ cướp vàng xảy ra tại nhà máy xay lúa do ông Nguyễn Văn Đơ làm chủ, 8 người trong một “đại gia đình” đang sống cuộc đời yên ấm bỗng nhiên bị bắt. Tám người bị bắt là: ông Nguyễn Văn Dũng (Dũng lớn), Hồ Long Chánh, Nguyễn Thị Ngọc Lan, Nguyễn Văn Chiến, Nguyễn Văn Dũng (Dũng nhỏ), Nguyễn Thành Nghị, Nguyễn Thị Thương, Nguyễn Thị Lan. Những người này bị bắt giam 3 năm 9 tháng 14 ngày. Năm 1983, họ được ra tù nhưng chỉ có ông Dũng (lớn) có quyết định đình chỉ vụ án do khi bị bắt ông đang là quân nhân chiến đấu ở chiến trường Campuchia (ông Dũng đã lấy quyết định đình chỉ vụ án này để khiếu nại đòi bồi thường do bị tù oan - PV). Năm 2018, TAND Tây Ninh phán quyết VKS tỉnh Tây Ninh phải bồi thường ông Dũng 615 triệu đồng. Sau loạt bài phản ánh của Báo Thanh Niên, ngày 4.4, VKS tỉnh Tây Ninh mới trao quyết định đình chỉ vụ án cho 7 nạn nhân (và đại diện các nạn nhân) còn lại. Đây là cơ sở để các nạn nhân đòi quyền lợi, bồi thường cho mình sau nỗi niềm oan sai 40 năm.