Cần giỏi gấp đôi khi là người da đen

Bài: Mê Linh (dịch) 

Tôi có tuổi thơ tuyệt vời, nhưng lại luôn cảm thấy giống như một người lớn trong vỏ bọc của đứa trẻ. Lên 5 tuổi, tôi theo học Trường nghệ thuật Barbara Speake Stage ở Acton, Tây London, điều đó có nghĩa là tôi phải bắt xe buýt và đổi hai lần tàu mỗi sáng từ nhà ở Stockwell, Nam London. Khi 13 tuổi, tôi chuyển đến Trường nghệ thuật Italia Conti, nhưng trước đó, tham gia nhiều chương trình truyền hình và music video.

Trong tất cả các video, Is This Love của ca sĩ Bob Marley là thú vị nhất. Gia đình tôi thích dòng nhạc reggae. Tôi chỉ mới 7 tuổi, và không biết nó liên quan đến thứ gì. Tôi không nhận ra Bob Marley đứng cạnh tôi, đắp chăn cho tôi. Ông là người đàn ông đẹp trai nhất, với cấu trúc xương đẹp; vui tính và giọng nói ngọt ngào, với âm Jamaica nặng, điều mà tôi đã biết từ hồi còn ở nhà.

Đến khi tôi khoảng 12 tuổi, nhà là nhà của ông bà ngoại. Mẹ tôi, Valerie, là vũ công và sống ở Ý, sau đó chuyển đến Thụy Sĩ. Tôi luôn thích thú khi mẹ về thăm nhà và buổn khi mẹ đi. Mẹ có phong cách và có duyên. Khi tôi 12 hay 13 tuổi, mẹ xuất hiện trong một chương trình thời trang, và tôi nhớ mẹ chỉ tôi cách đi trong hành lang ở nhà. Lionel Richie chơi nhạc và tôi nhìn mẹ đi tới, đi lui trên nền nhạc. Khi 13 hoặc 14, tôi biết rõ thứ mình muốn mặc. Tôi thích áo đầm dài, áo khoác màu đen, và mang giày Dr Martens đến trường.       

Mong ước của mẹ, sở thích của con

Tôi vẫn còn nhớ ngày được phát hiện trên phố. Đó là một buổi chiều tháng 4 ấm áp, và tôi đang đi chơi với mấy đứa bạn sau khi tan học. Cả 3 chúng tôi đều mặc đồng phục trường Italia Conti: jupe màu xanh da trời, áo sợi cổ chữ V màu xanh dương đậm, áo sơ mi, áo khoác, cà vạt. Chúng tôi lẽ ra phải đội nón rơm, nhưng lại không bao giờ đội.

Bỗng nhiên, một người phụ nữ tiến đến phía tôi và hỏi có bao giờ tôi nghĩ đến nghề người mẫu không. Đó chính là Beth Boldt, người đứng đầu Công ty người mẫu Synchro. Phản ứng ngay lập tức của tôi là ngạc nhiên pha lẫn hứng thú. Nhưng khi tôi kể cho mẹ nghe, bà không tán đồng. Tất cả chúng ta đều nghe về những câu chuyện kinh hoàng khi các cô gái được tiếp cận, được trả những khoản tiền lớn để chụp hình và sau đó trôi giạt về đâu thì không ai biết. Mẹ muốn tôi tiếp tục học và hoàn tất các kỳ thi.

Nhưng tôi lại muốn những việc theo ý mình, vì thế sau đó vài tuần, tôi đi gặp Beth một mình. Ngay trong cuộc ghé thăm đầu tiên, chị chải ngôi giữa cho tôi, trang điểm và đưa tôi lên mái nhà trong bộ đồng phục học sinh của tôi để chụp cho tôi vài tấm hình trắng đen. Cuối cùng, mẹ quyết định tôi có thể làm người mẫu miễn là không làm ảnh hưởng đến chuyện học hoặc thi.

Khoảng 3 tháng sau khi ký hợp đồng với Synchro, tôi được đặt hẹn chụp hình lần đầu tiên rất quy mô ở nước ngoài cho tạp chí Elle phiên bản Anh. Chúng tôi bay đến New Orleans, Mỹ và chụp một câu chuyện kể về những chiếc áo đầm mang phong cách thảo nguyên gồm tôi và một cô người mẫu khác (người bị trả về nhà vì họ nghĩ cô ấy hỗn), chỉ còn mình tôi trên bãi biển ở Pensacola. Khi quay về London, tôi được các công ty người mẫu Mỹ săn đón – 4 hay 5 công ty bay sang London để gặp tôi.

Tôi nhận điện thoại lần đầu tiên đến Paris năm 16 tuổi. Dì June của tôi đi cùng tôi lần đầu tiên, nhưng trước đó không lâu, tôi đến Paris trong vài tuần khi được tạp chí Elle Pháp hẹn làm việc.

Trong một chuyến đi, toàn bộ tiền bạc của tôi bị cuỗm sạch. Không ai bảo tôi phải khóa tiền bạc trong két vì thế tôi mất hết. Tôi không quen ai ở Paris. Amanda Cazalet, người cũng chụp hình ngày hôm ấy, đề nghị tôi quay về cùng cô. Đầu tiên, cô có buổi thử đồ với nhà thiết kế - tại sao tôi lại không đi theo. Đó là cách tôi gặp nhà thiết kế Azzedine Alaia.

Dĩ nhiên, tôi không biết ông ấy là ai. Khi chúng tôi đến nhà ông, tôi nhớ mình bẽn lẽn. Tôi giải thích tôi vừa từ Anh sang và mất sạch tiền. Ông rất nhân từ và bảo tôi ở nhà ông thay vì khách sạn. Ông nói chuyện với mẹ tôi qua điện thoại ở Pháp, và ngày hôm sau tôi chuyển đến nhà ông ở đường Parc Royal. Lúc đó, cuộc sống của tôi tại Paris hàng ngày chỉ có đến studio, trở về khách sạn, tắm, yêu cầu dọn phòng, xem tivi và ngủ. Nhưng kể từ đó trở đi, bất cứ khi nào đến Paris, tôi đều ở nhà ông Azzedine.

Vươn lên từ bất lợi 

Tôi gặp những người hấp dẫn nhất thông qua ông Azzedine: Tina Turner, Andree Putman, Jean – Paul Goude, Julian Schnabel, Jerry Hall, Grace Jones. Ông Azzedine luôn tạo nên bầu không khí gia đình quanh mình. Bản thân tôi không có cha, tôi nghĩ tôi tìm kiếm những phẩm chất của người cha trong những người đàn ông mà tôi kính trọng và ngưỡng mộ, như Chris Blackwell của hãng thu âm Island Records, và nhà sản xuất âm nhạc Quincy Jones. (Các con ông Quincy bảo tôi là con gái thứ 7 của ông và đối xử với tôi như em gái). Cũng tương tự như ông Azzedine, người mà tôi gọi là “ba”. Ông gọi tôi là “con gái”.

Khi khởi nghiệp, tôi không được làm việc cho một số chương trình nhất định vì màu da. Tôi không để cho màu da khiến tôi lo sợ. Từ những buổi tập thử và biểu diễn khi còn bé, tôi hiểu màu da đen là thế nào. Bạn cần nỗ lực nhiều hơn. Bạn cần giỏi gấp đôi người khác.

Năm 1987, tôi được lên bìa tạp chí Vogue Anh lần đầu tiên. Trong buổi chụp, bạn không rõ liệu hình có được lên bìa hay không; họ gọi là “bìa thử nghiệm”, có nghĩa là bạn cố gắng hết sức để làm thật tốt. Patrick Demarchelier là người bấm máy. Anh ấy luôn là người đàn ông lịch sự. Chủ đề là màu vàng đồng và tôi trong trang phục Chanel. Tôi nhớ mình đến các văn phòng tạp chí Vogue sau đó và nhận ra đã xuất hiện trên bìa tạp chí tháng 12. Tôi ngắm tất cả các trang bìa đẹp này – với những cô gái như Christy Turlington và Yasmin Le Bon – và nghĩ, “Ôi, tôi cũng được lên bìa một lần”.

Năm sau đó, tôi lên bìa tạp chí Vogue Ý vào tháng 6, do Steven Klein bấm máy. Ông ấy sành điệu và chuyên nghiệp, nhưng buổi chụp hình vất vả vì nghệ sĩ trang điểm không mang đúng phấn nền dành cho làn da của tôi. Tôi không hiểu người trang điểm mong gặp cô gái như thế nào, nhưng tôi không vui với tấm hình được chọn vì không nắm bắt được màu da thật của tôi (Từ đó trở đi, tôi luôn mang theo phấn nền và phấn phủ).

Ba tháng sau, tôi lên bìa tạp chí Vogue Pháp, một việc làm lớn hơn. Tôi chụp cho Vogue Pháp nhiều lần và được nhắn nhủ - đặc biệt không phải theo cách cộc cằn – rằng lên bìa không phải dễ. Tôi không biết chưa bao giờ có người mẫu da đen nào lên bìa. Kết quả là, hình do nhiếp ảnh gia Demarchelier chụp trong studio ở New York. Tôi không thích bìa đó lắm, nhưng khi số báo tháng 8/1988 phát hành, nó tạo hiệu ứng lớn: cuối cùng, cũng có người mẫu da đen lên bìa Vogue Pháp. Tôi vui mừng khi nhận ra sau đó tôi đã làm nên lịch sử. Nếu không, còn lâu tôi mới cảm thấy áp lực nặng nề.