Thư của bánh chưng gửi bánh trung thu

Minh họa: DAD

Bởi như cậu đã biết, Trung thu về nguyên tắc là dành cho trẻ con. Trong xã hội loài người, ai cũng có giá trị và trí tuệ, tuy nhiên, trẻ con còn quá nhỏ nên văn hóa và học thức chưa nhiều, do đó những gì dành cho trẻ con thường không quá cao siêu.

Từ đấy suy ra, bánh trung thu cũng như nhiều món đồ chơi dành cho trẻ con khác, chủ yếu không phải là chất lượng, mà chỉ cần xanh xanh đỏ đỏ, nhìn cho vui mắt, ăn cho vui mồm, hầu như chả có ai lên kế hoạch bổ béo, dinh dưỡng nhờ bánh trung thu. Tớ cũng chưa thấy bác sĩ nào khuyên người ốm, người bệnh hoặc người suy dinh dưỡng ăn bánh trung thu để phục hồi cơ thể.

Đấy là mới nói về phẩm chất, còn về vệ sinh cậu cũng vô cùng phức tạp. Nhân của cậu là những nguyên liệu đáng ngờ gồm gà, cá, thịt, đậu đen, đậu đỏ, đậu cháo lòng trộn lẫn với mỡ, với hành, với lá cây và đôi khi lẫn cả ruồi. Nhân ấy được trộn trong thùng, trong khay và cả trong xô bằng tay, bằng chân, bằng xẻng và có khi cả bằng que xúc than.

Sau đó, cậu được nướng lên hoặc dập lên từ các lò đủ loại đáng ngờ hoặc các máy dập cả đời chưa rửa. Sau đó, cậu có thể được những đôi tay cả năm chưa rửa hốt tống vào hộp, vào các túi ni lông có xuất xứ khả nghi, có màu sắc lòe loẹt in bừa bãi các chữ "thơm ngon, tinh khiết, bổ dưỡng" rồi sau đó tống ra vỉa hè.

Vâng, vỉa hè.

Không còn nghi ngờ gì nữa, đa số các cậu được bày bán ở chính chỗ đấy. Mà toàn thế giới đều biết, từ xưa tới nay, từ cổ chí kim, vỉa hè là nơi ông đi qua, bà đi lại, chó chạy ngang, mèo chạy dọc còn chuột lâu lâu lại vọt qua.

Cậu phơi mình trên ấy có khi cả tháng, mặc cho bụi bốc lên, mặc cho mưa bốc xuống. Nếu như con người mỗi ngày chỉ cần ra phố vài chục phút là phải lao về nhà tắm thì cậu cứ ung dung trên vỉa hè rất lâu mà chẳng có một chút kỳ cọ nào. Hậu quả của những chuyện đó là cậu tụt giá thê thảm. Không năm nào không thấy cảnh bánh trung thu đại hạ giá, nhiều khi đến mức mua một tặng năm hoặc mua năm tặng năm trăm. Và cũng chả năm nào không có tin trẻ con, bố trẻ con, mẹ trẻ con và ông bà trẻ con đi cấp cứu vì ăn bánh trung thu. Rất nhiều trẻ em thơ ngây vì đưa cậu vào mồm mà phải đón trăng tròn trong bệnh viện.

Còn tớ thì sao?

Tớ là bánh chưng, ra đời trước cậu có khi đến cả ngàn năm. Tớ thích hợp cho trẻ con lẫn người già, chả cần ăn vào đêm trăng mà ăn vào lúc nào, ngày nào cũng được. Đặc biệt khi ăn vào năm mới lại có một giá trị thiêng liêng.

Khác với bánh trung thu nướng trong lò kín, bánh chưng tớ được luộc quây quần quanh bếp lửa, cả gia đình cùng ngồi. Biết bao nhiêu lần hình ảnh ấy đã đi vào thơ, vào nhạc, vào phim.

Người ta còn quây quần bên tớ cả khi gói, điều mà trung thu chả bao giờ có được.

Hầu như chưa khi nào có ai ăn bánh chưng bị ngộ độc. Cũng chưa khi nào thấy bánh chưng bán đại hạ giá. Cũng chả ai dám cho bánh chưng vào các hộp lòe loẹt, chỉ cần lớp lá xanh thiên nhiên là sang trọng lắm rồi.

Rõ ràng là về chiều sâu, về phong cách, về văn hóa và cả về dinh dưỡng, tớ đều hơn cậu và không kém gì cậu, tớ tượng trưng cho mùa xuân, còn cậu chỉ tượng trưng có mỗi một ngày. Tớ thuần khiết, tinh anh, không khi nào thập cẩm và không sợ ruồi muỗi, tớ lại còn có khả năng chiên lên mà vẫn ngon lành.

Vậy mà tại sao cậu lại có phần gây ồn ào hơn tớ, có khả năng làm phiền nhiều bà con, có vấn đề tranh cãi hơn tớ? Cậu gây sốc, gây tình trạng ồn ào và cãi cọ liên miên hết năm này sang năm khác còn tớ cứ sống một cuộc đời lặng lẽ bình an và đôi khi hơi đơn giản một cách đáng tiếc? Tớ chưa khi nào hiểu được điều này.

Tớ chưa khi nào ghen với cậu, nhưng tớ đang tự hỏi phải chăng ngày nay người ta đang lần lần chạy theo những giá trị lổn nhổn và chập chờn, chạy theo những hình thức bên ngoài sặc sỡ nhưng không hề phản ánh đúng sự kiện bên trong. Tớ cứ băn khoăn về câu hỏi đó, và tớ hy vọng cậu đủ dũng khí để trả lời!

Bánh chưng.