Thủ lĩnh al-Qaeda bị lộ vì thói quen hay ra đứng trên ban công

Làm thế nào để chính phủ Mỹ tấn công chính xác một thủ lĩnh luôn "mai danh ẩn tích"?

Theo một quan chức cấp cao, việc thủ lĩnh al-Qaeda Ayman al-Zawahiri bị chính phủ Mỹ hạ sát vào cuối tuần qua là nhờ vào quá trình làm việc "cẩn thận, kiên nhẫn và bền bỉ" của các cơ quan chống khủng bố và tình báo.

Al-Zawahiri bị giết sau nhiều năm lẩn trốn, với nhiều tin đồn cho rằng ông ở khu vực thuộc các bộ tộc ở Pakistan hoặc Afghanistan. Đây là đòn giáng mạnh nhất vào al-Qaeda kể từ khi Mỹ tiêu diệt người sáng lập Osama bin Laden vào năm 2011.

Thủ lĩnh al-Qaeda Ayman al-Zawahiri

reuters

Quan chức giấu tên đã kể lại chi tiết quá trình truy lùng al-Zawahiri, bắt đầu từ việc chính phủ Mỹ đã phát hiện một mạng lưới hỗ trợ thủ lĩnh này.

Trong 1 năm qua, sau khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan, giới chức đã theo dõi về tung tích của al-Qaeda tại nước này.

Năm nay, họ xác nhận rằng vợ con al-Zawahiri đã chuyển đến một ngôi nhà an toàn ở Kabul. Ông al-Zawahiri sau đó đã được xác định tại cùng một địa điểm. Khi đến đây, Zawahiri đã ở lại và được cho là nhiều lần xuất hiện trên ban công của ngôi nhà.

Đến tháng 4, Tổng thống Joe Biden đã được Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan thông báo tóm tắt sự việc. Vào ngày 1.7, sau nhiều cuộc họp, tổng thống và các cố vấn hàng đầu của ông, bao gồm cả Giám đốc CIA William Burns, đã triệu tập tại Phòng Tình huống của Nhà Trắng, nơi ông Biden được nghe về kế hoạch tiêu diệt al-Zawahiri.

Các luật sư cấp cao của liên cơ quan xác nhận rằng al-Zawahiri là một mục tiêu hợp pháp dựa trên việc thủ lĩnh này tiếp tục lãnh đạo al-Qaeda.

Đến ngày 25.7, ông Biden đã tổ chức cuộc họp cuối cùng. Tổng thống sau đó đã cho phép "một cuộc không kích chính xác" với điều kiện là phải giảm thiểu nguy cơ thương vong dân sự.

Cuộc không kích được thực hiện vào 8 giờ 48 phút sáng 31.7 (giờ VN) bằng một máy bay không người lái phóng tên lửa Hellfire. Al-Zawahiri lúc này đang ở trên ban công của căn nhà.

Al-Zawahiri bị cho là chủ mưu vụ tấn công khủng bố ngày 11.9.2001 tại Mỹ và là một trong những kẻ khủng bố bị truy nã gắt gao nhất thế giới. Al-Zawahiri sinh năm 1951 tại khu ngoại ô Maadi, nơi có những ngôi biệt thự cao cấp ở Cairo (Ai Cập) và thuộc dòng họ danh giá. Al-Zawahiri dính líu đến chính trị Hồi giáo khi còn đi học và từng bị bắt giữ ở tuổi 15 vì gia nhập hội Huynh đệ Hồi giáo, tổ chức lâu đời và rộng lớn nhất ở Ai Cập.

Ông theo học khoa Y thuộc Đại học Cairo, tốt nghiệp và sau đó lấy bằng tiến sĩ phẫu thuật. Tuy nhiên, Zawahiri lại bị thu hút bởi các nhóm Hồi giáo cực đoan theo đuổi mục tiêu lật đổ chính phủ Ai Cập, phải ngồi tù ba năm về tội sở hữu vũ khí bất hợp pháp và thường xuyên bị tra tấn và đánh đập, điều được cho là đã biến ông ta trở thành kẻ quá khích và cuồng tín. Sau đó, al-Zawahiri liên kết với al-Qaeda, dần dần trở thành chiến lược gia chính và là bác sĩ riêng của bin Laden, trước khi kế nhiệm lúc trùm khủng bố này bị Mỹ tiêu diệt vào năm 2011.