Thủ lĩnh Hassan Nasrallah lãnh đạo Hezbollah như thế nào?

Lực lượng Hezbollah ngày 28.9 thông báo thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah (64 tuổi) đã bị giết, nhưng không nói rõ ông Nasrallah đã bị sát hại bằng cách nào. Quân đội Israel trước đó tuyên bố họ đã hạ gục ông Nasrallah trong một cuộc không kích vào tổng hành dinh của Hezbollah ở ngoại ô phía nam thủ đô Beirut của Li Băng hôm 27.9.

Ảnh: Reuters

Cái chết của ông Nasrallah giáng một đòn nặng nề vào Hezbollah. Ông sẽ được ghi nhớ trong số những người ủng hộ vì đã đứng lên chống lại Israel và thách thức Mỹ, theo Reuters. Đối với kẻ thù, ông là người đứng đầu một tổ chức khủng bố và là người đại diện cho nền thần quyền Hồi giáo Shi'ite của Iran trong cuộc tranh giành ảnh hưởng ở Trung Đông.

Ảnh hưởng tầm khu vực của ông Nasrallah đã được thể hiện trong gần một năm giao tranh với Israel liên quan xung đột Hamas-Israel ở Dải Gaza, khi Hezbollah dính vào cuộc xung đột bằng cách phóng rốc két vào Israel từ miền nam Li Băng để hỗ trợ đồng minh Hamas.

Quá trình lãnh đạo Hezbollah

Ông Nasrallah lớn lên ở quận Karantina nghèo khó của Beirut. Ông là thành viên của thế hệ thanh niên Li Băng dòng Shi'ite, có quan điểm chính trị được định hình bởi Cách mạng Hồi giáo năm 1979 của Iran.

Trước khi lãnh đạo Hezbollah, ông Nasrallah từng trải qua nhiều đêm với quân du kích tiền tuyến chiến đấu chống lại quân đội Israel. Ông trở thành tổng thư ký của Hezbollah vào năm 1992 khi mới 35 tuổi, sau khi Israel giết chết người tiền nhiệm của ông là Abbas al-Musawi trong một cuộc tấn công bằng trực thăng.

Ông Nasrallah đã lãnh đạo Hezbollah khi lực lượng du kích của lực lượng này cuối cùng đã đẩy lùi lực lượng Israel khỏi miền nam Li Băng vào năm 2000, chấm dứt 18 năm chiếm đóng, theo Reuters.

Xung đột với Israel phần lớn đã khẳng định vai trò lãnh đạo của ông Nasrallah. Ông tuyên bố "chiến thắng thiêng liêng" vào năm 2006 sau khi Hezbollah tiến hành cuộc chiến kéo dài 34 ngày với Israel, giành được sự tôn trọng của nhiều người Ả Rập bình thường mà đã lớn lên và chứng kiến Israel đánh bại quân đội của họ, theo Reuters.

Tuy nhiên, ông trở thành một nhân vật ngày càng gây chia rẽ ở Li Băng và thế giới Ả Rập rộng lớn hơn khi phạm vi hoạt động của Hezbollah mở rộng sang Syria và xa hơn nữa, phản ánh cuộc xung đột ngày càng gay gắt giữa Iran theo dòng Shi'ite và các chế độ quân chủ Ả Rập theo dòng Sunni được Mỹ ủng hộ ở vùng Vịnh.

Ảnh: Reuters

Trong khi ông Nasrallah miêu tả sự tham gia của Hezbollah ở Syria là một chiến dịch chống lại các chiến binh thánh chiến, các nhà phê bình lại cáo buộc Hezbollah trở thành một phần của cuộc xung đột giáo phái trong khu vực.

Ở trong nước, những người chỉ trích ông Nasrallah cho rằng chủ nghĩa phiêu lưu trong khu vực của Hezbollah đã áp đặt cái giá không thể chịu nổi lên Li Băng, khiến những người Ả Rập từng thân thiện xa lánh quốc gia này.

Trong những năm sau cuộc chiến tranh với Israel vào năm 2006, ông Nasrallah chuẩn bị đối phó cuộc xung đột với Israel, tích trữ rốc két Iran trong một cuộc cạnh tranh được cân nhắc cẩn thận giữa mối đe dọa và phản công.

Cuộc xung đột Hamas-Israel ở Gaza, bùng phát do cuộc tấn công của các tay súng Hamas vào miền nam Israel ngày 7.10.2023, đã dẫn đến cuộc xung đột tồi tệ nhất giữa Hezbollah và Israel kể từ năm 2006, khiến Hezbollah tổn thất hàng trăm chiến binh, trong đó có những chỉ huy hàng đầu.

Đe dọa những kẻ thù mạnh

Trong lúc lãnh đạo Hezbollah trải qua nhiều thập niên xung đột với Israel, giám sát quá trình biến Hezbollah thành một lực lượng quân sự có ảnh hưởng trong khu vực và trở thành một trong những nhân vật Ả Rập nổi bật nhất trong nhiều thế hệ, ông Nasrallah được cho là có thành tích đe dọa những kẻ thù mạnh, theo Reuters.

Khi căng thẳng khu vực leo thang sau khi nổ ra xung đột Hamas-Israel ở Gaza, ông Nasrallah đã đưa ra cảnh báo đối với các tàu chiến Mỹ ở Địa Trung Hải, nói với họ: "Chúng tôi đã chuẩn bị đối phó các hạm đội mà quý vị dùng để đe dọa chúng tôi".

Trước đó, vào năm 2020, ông Nasrallah thề rằng binh sĩ Mỹ sẽ rời khỏi khu vực trong quan tài sau khi tướng Iran Qassem Soleimani thiệt mạng trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ ở Iraq.

Ông Nasrallah cũng đã bày tỏ sự phản đối gay gắt đối với Ả Rập Xê Út về việc can thiệp vũ trang vào Yemen. Trong cuộc can thiệp đó, với sự hỗ trợ của Mỹ và các đồng minh khác, Riyadh đã tìm cách đẩy lùi lực lượng Houthi có liên kết với Iran.

Khi căng thẳng khu vực gia tăng vào năm 2019 sau cuộc tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Ả Rập Xê Út, ông Nasrallah nói rằng Ả Rập Xê Út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất nên dừng cuộc chiến ở Yemen để tự bảo vệ mình. "Đừng đặt cược vào một cuộc chiến chống lại Iran vì họ sẽ tiêu diệt quý vị", ông nói trong một thông điệp gửi tới Riyadh.

Dưới sự giám sát của ông Nasrallah, Hezbollah cũng đụng độ với đối thủ tại Li Băng. Vào năm 2008, ông cáo buộc chính phủ Li Băng, lúc đó được phương Tây và Ả Rập Xê Út hậu thuẫn, đã tuyên chiến bằng cách cấm mạng lưới liên lạc nội bộ của Hezbollah. Ông Nasrallah khi đó thề sẽ "chặt đứt bàn tay" cố tiêu diệt Hezbollah, theo Reuters.