Có lẽ ở trên thế giới chưa từng chứng kiến thực trạng chính trường nào như hiện tại ở Papua New Guinea (PNG): có đến 2 toàn quyền và 2 thủ tướng cùng lúc.
PNG là thuộc địa cũ của Úc, nằm trong Khối Thịnh vượng chung nên có một vị toàn quyền đại diện cho Nữ hoàng Anh Elizabeth II. Nhưng chính phủ lại do quốc hội bầu ra. Thực trạng hiện tại là hậu quả từ cuộc đấu đá giữa phe được toàn quyền và tòa án tối cao ủng hộ với quốc hội. Toàn quyền Michael Ogio và tòa án tối cao ủng hộ ông Michael Somare. Ông này vốn là thủ tướng nhưng trong thời gian đi chữa bệnh ở Singapore đã bị quốc hội phế truất bằng cách bầu ông Peter O'Neil thay thế. Sau khi trở về, ông Somare được ông Ogio công nhận dựa trên cơ sở phán quyết của tòa án tối cao coi việc bầu ông O’Neil là bất hợp pháp. Đáp lại, phe O’Neil tuyên bố phế truất luôn Ogio và bầu ông Jeffrey Nape làm toàn quyền lâm thời. Các dân biểu cũng cho rằng chỉ người được quốc hội bầu, tức ông O’Neil, mới là hợp pháp.
Nhìn bề ngoài thì đây chỉ là chuyện tranh giành quyền lực giữa ông Somare và ông O’Neil. Nhưng thực chất, đó là cuộc đấu giữa lập pháp và tư pháp cũng như giữa quốc hội do dân bầu ra và vị toàn quyền do Hoàng gia Anh tuyển cử. Vì thế, cuộc khủng hoảng có nguyên cớ sâu xa và tác động mạnh mẽ tới nội bộ xã hội và tương lai chính trị ở nước này. Cái bi kịch của PNG thể hiện qua thực trạng khôi hài hiện tại là thừa lãnh đạo nhưng thiếu đồng thuận và như thế chẳng có lợi gì cho người dân và cả đất nước.
Thảo Nguyên
Bình luận (0)