Tại thông tư số 07/2017/TT-BYT, quy định rõ 2 danh mục thuốc được bán tại các nhà thuốc gồm thuốc bán phải có đơn của bác sĩ (thuốc kê đơn) và thuốc bán không cần đơn thuốc (thuốc không kê đơn).
Mặc dù trên vỏ ghi rõ “thuốc kê đơn” nhưng người dân dễ dàng mua được các loại kháng sinh này tại các hiệu thuốc, nhà thuốc mà không cần trình đơn của bác sĩ chuyên khoa
QUỲNH VÂN
Có tiền là có thuốc
Để ghi nhận tình trạng này, phóng viên Báo Thanh Niên ghi ra tờ giấy tên 3 loại kháng sinh cơ bản là ampicillin, penicillin, amoxicillin và đem đi thử mua tại nhiều cửa hàng thuốc tân dược tại một số quận trên địa bàn TP.Hà Nội. Được biết đây là những loại kháng sinh muốn mua được phải có đơn của bác sĩ.
Theo khảo sát, hàng loạt các cửa hiệu thuốc đồng ý bán ngay các loại thuốc này mà không cần hỏi về đặc điểm thể trạng, bệnh tình hay thông tin về bệnh nhân. Cứ có tiền là mua được thuốc, dù đó là những loại thuốc đặc trị nằm trong danh mục thuốc bán phải có đơn của bác sĩ.
Tại nhà thuốc 24h.vn số 91 Phủ Doãn (Q.Hoàn Kiếm, Hà Nội), không cần nêu triệu chứng bệnh, chỉ đọc tên thuốc cần mua, người bệnh sẽ được nhân viên cửa hàng tư vấn tận tình. Đơn cử với 2 loại thuốc kháng sinh là ampicillin, penicillin (một trong những loại thuốc kháng sinh bắt buộc phải kê đơn), có công dụng điều trị các trường hợp nhiễm khuẩn như nhiễm khuẩn đường hô hấp trên… Dù đã được Bộ Y tế khuyến cáo trên bao bì sản phẩm "thuốc bán theo đơn", nhưng chúng tôi dễ dàng mua được mà không cần đơn thuốc.
"Penicillin và ampicillin là 2 loại kháng sinh. 2 loại này không uống được cùng nhau, uống 1 trong 2 thôi. Ở đây có sẵn cả 2, chị muốn mua loại nào và mua mấy vỉ", nhân viên tại đây cho biết.
Nhân viên Siêu thị thuốc Việt số 161 Giải Phóng (Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội) nhiệt tình giới thiệu kháng sinh Amoxicillin chữa bệnh xoang với 2 phiên bản mới và cũ cho khách hàng lựa chọn. Đây cũng là một trong những loại kháng sinh bán theo đơn
QUỲNH VÂN
Chúng tôi tiếp tục tìm đến Siêu thị thuốc Việt ở số 161 Giải Phóng (Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội) với nhu cầu mua thuốc kháng sinh amoxicillin chữa bệnh viêm xoang. Được biết, đây cũng là một trong những loại thuốc kháng sinh bắt buộc phải kê đơn, có công dụng điều trị các trường hợp nhiễm trùng do vi khuẩn nhạy cảm như nhiễm trùng đường hô hấp trên, dưới, bệnh lậu,…
Nhưng tại đây, chúng tôi cũng dễ dàng mua được mà không cần có đơn thuốc nào. Hơn nữa, chúng tôi còn được nhân viên bán thuốc giới thiệu sang loại kháng sinh Iba-mentin 1000 mg/62.5 mg; cũng có công dụng tương tự nhưng thành phần ngoài amoxicillin thì còn có thêm acid clavulanic. "Amoxicillin là dòng cũ, Iba-mentin 1000 mg/62.5 mg là dòng mới, kết hợp thêm một loại tá dược nữa, nó sẽ tác dụng nhanh hơn. Thông thường các bác sĩ khuyên dùng cái này vì nó tác dụng nhanh hơn (ý nói Iba-mentin - PV)", nhân viên tư vấn.
Tại nhà thuốc Long Tâm số 127 Giải Phóng (Q.Hai Bà Trưng), chúng tôi hỏi mua thuốc với tình trạng sức khỏe của em gái 15 tuổi bị đau họng, sổ mũi và không bị Covid-19. Tại đây, nhân viên bán thuốc không cần hỏi đơn, chỉ hỏi loại kháng sinh mà trước đây đã từng sử dụng và nhanh chóng đưa ra các loại thuốc đặc trị hô hấp, nhiễm khuẩn, chống viêm và 100% trên vỏ hộp các loại thuốc này đều ghi rõ "thuốc bán theo đơn" hoặc "thuốc kê đơn".
Nguy hại cho sức khỏe người bệnh
Trong vai người có nhu cầu mua thuốc cảm cúm, chúng tôi có mặt tại nhà thuốc số 637 đường Hoàng Hoa Thám (Q.Ba Đình, Hà Nội) với triệu chứng rát họng, ho, sổ mũi, đã uống thuốc trước đó nhưng không khỏi. Ngay lập tức, chúng tôi được dược sĩ N.T.H.T bắt bệnh là "cảm cúm nhưng đang bị viêm nặng". Đồng thời dược sĩ này kê đơn với đủ loại thuốc gồm: cotrimoxazole 800/160, midorhum, medexa và xịt họng; với cam kết sau 5 ngày sử dụng sẽ đỡ luôn.
Tuy nhiên, sau khi tìm hiểu, chúng tôi nhận thấy 2/3 thuốc mà dược sĩ N.T.H.T bán có tên trong danh sách các loại kháng sinh được Bộ Y tế quy định phải bán theo đơn của bác sĩ.
Cụ thể, dòng thuốc cotrimoxazole 800mg/160mg là sự kết hợp của hai loại kháng sinh khác nhau được gọi là sulfamethoxazole và trimethoprim; được sử dụng để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra: viêm phổi, nhiễm trùng hô hấp, viêm tai giữa… Còn midorhum là dạng thuốc được bào chế dưới dạng viên nén gồm có 3 thành phần chính là acetaminophen, dextromethorphan, loratadine được dùng để điều trị các triệu chứng của cảm cúm. Hơn nữa, ở trên vỏ hộp của 2 loại thuốc này đều có kí hiệu "Rx" (thuốc bán theo đơn) mà Bộ Y tế đã quy định.
Tại nhà thuốc Long Tâm ở số 127 Giải Phóng (Q.Hai Bà Trưng, Hà Nội), chỉ với những câu hỏi triệu trứng nhân viên đã bắt bệnh và bốc thuốc cho bệnh nhân 15 tuổi với những loại kháng sinh nằm trong danh sách thuốc bán theo đơn
QUỲNH VÂN
Tình trạng trên cũng diễn ra tại nhà thuốc số 124 đường Láng. Chúng tôi hỏi mua 2 loại kháng sinh là ampicillin, penicillin. Tại đây, nhà thuốc có bán cả 2 loại kháng sinh trên và nhân viên bán thuốc khuyên chỉ nên uống 1 trong 2 loại.
"Trên bao bì thuốc ghi "thuốc bán theo đơn", mình không cần đơn vẫn uống được, không sao đúng không?", phóng viên hỏi khi được bán cho 1 vỉ thuốc penicillin V kali 1.000.000 I.U với giá 8.000 đồng. Lúc này, nhân viên bán thuốc mới hỏi bệnh tình của bệnh nhân và được bắt bệnh là viêm họng.
Liên quan đến tình trạng trên, PGS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cảnh báo thuốc kháng sinh là phải do bác sĩ chỉ định. Các nhà thuốc đang kê đơn có ở khắp nơi; vừa người bán thuốc, vừa là người khám, chữa bệnh. Tình trạng này hết sức nguy hiểm. Bất cứ thuốc gì cũng có tác dụng phụ, kể cả thuốc không cần kê đơn. Hiện tượng dùng kháng sinh bừa bãi dẫn đến hiện tượng kháng kháng sinh, rất nguy hại cho bản thân người bệnh và cả cộng đồng.
PGS-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho biết không ở đâu dễ mua thuốc kháng sinh như ở Việt Nam. Trước thực tế này, ông Khuê nhấn mạnh cần phải tuân thủ quy định của Bộ Y tế về về bán thuốc theo đơn. Bác sĩ khi kê đơn thuốc, cần kê đúng thuốc, đúng người, đúng bệnh. Chỉ được kê đơn thuốc sau khi đã có kết quả khám bệnh, chẩn đoán bệnh.
Nhân viên nhà thuốc số 124 đường Láng (Q.Đống Đa, Hà Nội) sẵn sàng bán 2 loại kháng sinh mà không cần kiểm tra đơn thuốc
QUỲNH VÂN
Chúng tôi đã liên lạc với Sở Y tế Hà Nội để làm rõ các hành vi bán thuốc không kê đơn, và sẽ tiếp tục cung cấp thông tin tới bạn đọc khi có quyết định xử lý.
Để phân biệt được đâu là thuốc kê đơn, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 01/2018/TT-BYT. Cụ thể, tại điều 15: đối với thuốc kê đơn, trên nhãn bao bì phải ký hiệu "Rx" tại góc bên trái của tên thuốc và dòng chữ "Thuốc kê đơn". Tờ hướng dẫn sử dụng thuốc cũng phải kèm ký hiệu "Rx" kèm theo dòng chữ "Thuốc này chỉ dùng theo đơn".
Nghị định 124/2021/NĐ-CP hướng dẫn sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 117/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế nêu rõ: Phạt tiền từ 10 triệu - 20 triệu đồng đối với hành vi "bán thuốc kê đơn khi không có đơn thuốc".
Bình luận (0)