Myanmar cho biết an ninh biển Đông sẽ được thảo luận tại Thượng đỉnh ASEAN ngày 10 -11.5, trong khi các chuyên gia cho rằng hội nghị cần có hành động mạnh mẽ hơn.
Vụ trưởng Vụ ASEAN của Bộ Ngoại giao nước chủ nhà Aung Lin nói với tờ New Light of Myanmar ngày 9.5 rằng biển Đông sẽ là một trong những vấn đề khu vực mà hội nghị sẽ thảo luận. Bên cạnh đó, các lãnh đạo ASEAN cũng sẽ thảo luận về Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á (TAC), yêu cầu các quốc gia tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau. TQ là một trong 17 thành viên ngoài khối tham gia TAC từ năm 2003 sau khi ký với ASEAN Tuyên bố các bên về ứng xử biển Đông (DOC) năm 2002.
Tuy vậy, trong những ngày qua, TQ đã ngang nhiên đặt giàn khoan khổng lồ trong vùng đặc quyền kinh tế của VN và tấn công tàu CSBVN đang làm nhiệm vụ. Hành động đó “trái ngược với tinh thần và lời văn DOC”, “hung hăng” và có tính “khiêu khích”, nhiều chính khách và nhà quan sát quốc tế nhìn nhận. Chưa hết, TQ gần đây cũng có nhiều hành động trên biển khiến Philippines cực kỳ quan ngại. Phát ngôn viên của Tổng thống Philippines Benigno Aquino III đã lên tiếng rằng ông Aquino III sẽ đưa việc này ra các cuộc họp thượng đỉnh trong ngày 11.5. Một nhà ngoại giao cũng cho Thanh Niên hay VN cũng sẽ đưa hành động ngang ngược của TQ ra trước hội nghị. Kyodo News ngày 9.5 trích lời một quan chức ngoại giao khác phát biểu: “Chúng ta không thể chấp nhận những hành động gây hấn làm gia tăng căng thẳng trên biển Đông”.
Đặt vấn đề về vai trò của ASEAN trong vấn đề biển Đông, tờ The Diplomat ngày 9.5 viết: “Thời điểm diễn ra Thượng đỉnh khuyến khích các nước ASEAN xem xét lại quyết tâm tạo dựng những cơ chế đa phương hữu hiệu cho các tranh chấp trên biển Đông”. Cụ thể, trong bối cảnh TQ liên tục gây rối, “ASEAN cần tăng cường gấp đôi nỗ lực để đạt được một Bộ quy tắc ứng xử biển Đông (COC)” với TQ.
Thục Minh
(từ Naypyitaw, Myanmar)
Bình luận (0)