Thương tiếc nghệ sĩ nhiếp ảnh Hoàng Thạch Vân

Cái tin nghệ sĩ nhiếp ảnh Hoàng Thạch Vân qua đời làm bàng hoàng giới nhiếp ảnh Việt Nam. Còn với một vài người chúng tôi thì đó là một "cú sốc" thật sự, bởi vì chỉ mới tuần trước, nhóm chúng tôi gồm Nguyễn Lương Hiệu, Hoàng Thạch Vân, Tam Thái, Phạm Đăng Khương, Hà Đình Nguyên, Đoàn Hoài Trung, Lữ Đắc Long… vừa có một chuyến đi 3 ngày, vừa sáng tác vừa triển lãm tại Lâm Hà (Lâm Đồng). Trong 3 ngày gần gũi, Hoàng Thạch Vân và người viết đã cùng nhau nhắc nhớ những kỷ niệm khó quên.

Tôi tìm đến, phỏng vấn và viết bài về Hoàng Thạch Vân vào cuối tháng 8.2000 (cách đây 23 năm). Khi ấy, anh là Chủ nhiệm CLB nhiếp ảnh Gia Định (thuộc Trung tâm văn hóa Q.Bình Thạnh, TP.HCM) - chưa là "chức sắc" cao như hiện nay (Phó chủ tịch Hội Nhiếp ảnh Việt Nam). Lý do tôi tìm đến anh viết bài, là bởi anh vừa tạo ra một cơn "địa chấn" khi tác phẩm Thích thú của anh đoạt giải Đặc biệt trong cuộc thi ảnh nghệ thuật Châu Á - Thái Bình Dương (ACCU) lần thứ 23 tổ chức tại Nhật Bản (có gần 5.000 tác phẩm của 1.500 tác giả thuộc 23 quốc gia dự thi). Thành tích ấy quả thật đáng nể. Bài báo Những khoảnh khắc đời thường qua ống kính Hoàng Thạch Vân đăng trên Thanh Niên cuối tuần ngày 27.8.2000 là một kỷ niệm không phai giữa hai chúng tôi. Hôm gặp nhau cách đây một tuần, Hoàng Thạch Vân nói: "Đó là bài báo đầu tiên viết về tôi, lại được in hình màu offset trên giấy couche, thiệt "đã" gì đâu! Hơn 20 năm rồi tôi vẫn giữ bài báo ấy như gìn giữ một kỷ niệm về lần đầu đoạt được một thành tích cao khi mới vào nghề…".

H.Đ.N

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Hoàng Thạch Vân sinh năm 1959 tại Sài Gòn (quê quán ở Bình Dương). Với hơn 30 năm cầm máy sáng tác, ống kính của anh luôn luôn hướng về quê hương đất nước. Tác phẩm của anh mang một phong cách rất đời thường, gần gũi, bình dị như bản chất, phong cách con người của anh. Đó là những tác phẩm: Thích thú, Hoa đồng nội, Trong nắng mai, Ngày mùa, Băng đồng, Đám cưới nhà quê, Sức sống, Cất vó… Nhưng sự nghiệp cầm máy của anh "thua xa" cái ấn tượng anh để lại trong lòng bạn bè đồng nghiệp: hiền lành, vui tính, thân thiện, hòa đồng… Ngay cả trong những cuộc triển lãm ảnh ở phía nam, khi được mời lên phát biểu (với tư cách là Phó chủ tịch Hội Nhiếp ảnh Việt Nam) anh cũng rất giản dị, từ trang phục đến ngôn từ không hề khoa trương).

Nghệ sĩ là sáng tạo, dù là một cán bộ quản lý nhưng Hoàng Thạch Vân không bao giờ chịu ngồi yên ở bàn giấy mà nếu có dịp là xách máy đi. Gần đây nhất anh chủ trì trại sáng tác do Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức tại Nha Trang (từ ngày 5.5 - 12.5.2023), rồi ngày 14.5, anh lại bắt xe đò ra Ninh Thuận sáng tác cùng CLB Nhiếp ảnh Gia Định (nơi anh xuất thân) để cùng các đồng nghiệp đi sáng tác ở làng gốm Bàu Trúc, đồi cát Nam Cương… Cuối cùng là chuyến đi Lâm Hà với người viết bài và các bạn đồng nghiệp như đã kể trên.

Hoàng Thạch Vân ra đi vào tuổi 65, độ tuổi chín muồi về sáng tạo, bỏ lại phía sau nhiều dự tính, trong đó có việc tổ chức một trại sáng tác ở Lâm Hà - mảnh đất nhiều tiềm năng để các nghệ sĩ nhiếp ảnh khai phá.

Bàng hoàng và tiếc nuối khi một người rất tâm huyết với anh em, với nền nhiếp ảnh nghệ thuật nước nhà đột ngột ra đi. Một nén nhang từ biệt người anh em: Nghệ sĩ nhiếp ảnh Hoàng Thạch Vân. Mong anh yên nghỉ!