Thường vụ Quốc hội thảo luận dự luật Đất đai sửa đổi: Không thể không thu hồi đất

Báo cáo tổng hợp ý kiến góp ý của nhân dân về dự luật Đất đai sửa đổi tại phiên họp, Bộ trưởng Tài nguyên - Môi trường Nguyễn Minh Quang cho hay: Qua góp ý, có hơn 133.000 lượt ý kiến đề nghị không thực hiện thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH). Trong phần giải trình, cơ quan soạn thảo muốn tiếp thu chỉnh lý luật theo hướng “rà soát để chuyển các dự án phát triển KT-XH mà trong đó có lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng vào nhóm các dự án được nhà nước thu hồi vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng”. 

Làm rõ hơn quyền của Nhà nước, quyền của người dân TVQH cũng nhất trí giữ quy định Chính phủ quyết định khung giá đất như dự luật; đề nghị bỏ quy định tại khoản 12 điều 61 về việc giao Chính phủ quyết định các trường hợp thu hồi đất khác, ngoài các trường hợp quy định cụ thể tại điều này; đồng thời, đề nghị làm rõ hơn quyền của nhà nước với tư cách đại diện chủ sở hữu và quyền của người dân trong sử dụng đất, để khắc phục những vướng mắc nảy sinh trong thực tiễn thi hành luật Đất đai thời gian qua.

Mặc dù vậy, Chính phủ vẫn đưa ra 2 phương án để Thường vụ Quốc hội (TVQH) cho ý kiến, một là giữ như quy định tại điều 61 của dự thảo và phương án khác chỉnh lý theo hướng “Nhà nước không thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển KT-XH. Đối với trường hợp dự án phát triển KT-XH quan trọng có tính chất phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng thì đưa vào các trường hợp thu hồi đất để sử dụng vào mục đích lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng”.

Qua thẩm tra, Thường trực Ủy ban Kinh tế QH không tán thành phương án bỏ quy định thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển KT-XH. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu, việc thu hồi đất để thực hiện Chiến lược phát triển KT-XH (như quy định tại điều 61 của dự luật với 12 trường hợp cụ thể - PV), trong đó có các dự án xây dựng khu đô thị mới, khu dân cư nông thôn mới; các dự án tái định cư, nhà ở cho sinh viên, nhà ở xã hội, nhà ở công vụ... thì “Nhà nước phải thực hiện”. “Khi thu hồi đất để tạo quỹ đất sạch và thực hiện giao đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua hình thức đấu giá, nhà nước sẽ điều tiết được phần giá trị tăng thêm từ đất không phải do người sử dụng đất tạo ra, tạo nguồn thu để thực hiện bồi thường, hỗ trợ cho người sử dụng đất khi nhà nước thu hồi đất, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước, của người sử dụng đất và của nhà đầu tư”, ông Giàu lý giải.

Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cũng nhận xét: “Vì rõ ràng, phát triển KT-XH là xu hướng tất yếu thời gian tới, không thể không thu hồi đất. Nếu bỏ hẳn đi (vế thu hồi đất thực hiện dự án KT-XH - PV) mà không nói cụ thể xử lý thế nào sẽ rất khó khăn khi áp dụng”. 

Bảo Cầm