Tỉ phú Trung Quốc sẽ đưa tờ báo Hồng Kông về đâu?

Đối với cả Jack Ma lẫn The South China Morning Post (SCMP), một sự kết hợp sẽ đưa cả hai vào một trò chơi cùng con dao hai lưỡi, theo nhận xét của AFP.

Hôm 25.11, The Wall Street Journal cho biết phía SCMP xác nhận đã đàm phán với tập đoàn Alibaba của tỉ phú người Trung Quốc, Jack Ma.

Giải pháp tốt trên lý thuyết

Từng nổi tiếng toàn cầu sau khi thành lập vào năm 1903, SCMP (Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng) đã trải qua một số biến cố về nội bộ cũng như yếu tố khách quan. Giờ đây, tờ báo bắt đầu thua lỗ như chiều hướng của nhiều tờ báo in trên toàn cầu. Lợi nhuận và doanh số của SCMP sụt giảm, doanh thu quảng cáo không bù đắp nổi do chưa có định hướng bắt kịp với thời đại của báo điện tử, AFP ngày 29.11 nhận xét.

Trước tình hình đó, tập đoàn Alibaba của tỉ phú Jack Ma rõ ràng có thể đóng vai trò phao cứu sinh cho SCMP, nếu cuộc đàm phán giữa Alibaba và công ty mẹ của SCMP (SCMP Group) thành công.

Jack Ma chính là người sáng lập trang bán hàng trực tuyến hàng đầu thế giới hiện nay, Alibaba Express, công ty thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc, ước tính nắm giữ 90% thị phần ở đại lục, theo AFP.

Với một doanh nhân lão làng và có đầu óc cấp tiến như Jack Ma, người đã quyết định kinh doanh trực tuyến từ năm 1999, SCMP hoàn toàn có thể tin vào một tương lai rộng mở hơn, nhất là khi họ cần thích ứng với thời đại kỹ thuật số.

“Tôi nghĩ rằng đó là một bước đi thông minh cho Jack Ma. Ông ta có hàng đống tiền mặt và thừa biết làm thế nào để kinh doanh trên thị trường”, AFP dẫn lời nhà phân tích tài chính Jackson Wong nói.

Trong khi đó đối với Jack Ma, hãng tin Bloomberg phân tích rằng việc sở hữu một tờ báo cũng có lợi cho công việc làm ăn cũng như lĩnh vực truyền thông của riêng ông và Alibaba.

Ngoài ra, việc lấn sang đầu tư ở nhiều lĩnh vực khác cũng đang là hướng đi của ông Jack Ma. Theo Bloomberg, nếu tỉ phú Jeff Bezos của trang bán hàng đối thủ Amazon có tờ The Washington Post (Mỹ), Jack Ma cũng muốn sở hữu một tờ báo.

Tương lai đi về đâu?

Những tín hiệu tốt kể trên sẽ hoàn toàn thuyết phục xét về lý thuyết kinh doanh. Thế nhưng khi SCMP là một tờ báo, đặc biệt là một tờ báo Hồng Kông rơi vào tay một tỉ phú Trung Quốc, nó tạo ra nhiều suy nghĩ về nội dung và chính trị.

Sau khi lớn mạnh và cổ phần hóa vào năm 1971, SCMP tiếp tục hùng mạnh dưới tay ông trùm truyền thông Rupert Murdoch từ năm 1987, người sở hữu tập đoàn News Corporation.

Dưới thời ông Murdoch, SCMP càng tự do và nổi bật với việc truyền tải tiếng nói của người dân ở Hồng Kông với thế giới, cũng như thông tin khách quan về Trung Quốc đại lục. Tuy nhiên, điều này có phần hạn chế dần từ khi tỉ phú mang hai dòng máu Malaysia - Trung Quốc, ông Robert Kuok mua lại quyền kiểm soát SCMP năm 1993.

Và nếu tờ báo này rơi vào tay Jack Ma, một tỉ phú giàu lên song song với sự phát triển của kinh tế Trung Quốc 30 năm qua, không khó để nghĩ rằng SCMP sẽ càng thân Trung Quốc.

“Đối với tất cả các độc giả của tờ SCMP, nó đã trở nên dần dần thân Bắc Kinh và tôi nghĩ rằng xu hướng này sẽ tiếp tục. Jack Ma có quan hệ rất chặt chẽ với chính phủ, vì vậy tôi chắc chắn rằng ông ta sẽ không để bất kỳ bài viết nào bị coi là bôi xấu hoặc công kích (Trung Quốc) trên SCMP nếu ông nắm quyền”, Willy Lam, một cựu biên tập viên của SCMP, hiện làm việc ở Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc thuộc Đại học Trung Hoa Hồng Kông, nhận xét.

Trong khi đó, Hồng Kông thời gian qua lại tiếp tục xảy ra mối bất đồng lớn với đại lục, điển hình là phong trào Chiếm Trung hoàn của thủ lĩnh trẻ tuổi Hoàng Chi Phong (Joshua Wong) năm 2014. Chính vì thế, công việc của ông Jack Ma là làm thế nào để vực dậy một tờ báo trong lúc không thể hoặc khó có thể phát huy điểm mạnh nhất của nó.

“Ông ấy (Jack Ma) sẽ phải đi trên một lằn ranh mong manh, nếu SCMP hay một phương tiện truyền thông lớn nào bị biến thành công cụ tuyên truyền, giá trị của nó sẽ biến mất”, Willy Lam nói.