Từ 16-28.10.1962, thế giới đứng trước nguy cơ chiến tranh hạt nhân giữa Mỹ và Liên Xô liên quan đến việc Moscow triển khai tên lửa hạt nhân tại Cuba. Sự tỉnh táo của lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev và Tổng thống Mỹ John F.Kennedy đã giúp ngăn chặn một cuộc chiến được cho là sẽ khiến hàng trăm triệu người thiệt mạng.
Tuy nhiên, theo tờ Daily Mail dẫn tài liệu do Thư viện Tổng thống John F.Kennedy công bố cho biết ông đã bí mật chuẩn bị diễn văn tuyên bố chiến tranh trong trường hợp tàu Liên Xô chở tên lửa hạt nhân cập cảng Cuba. Bản thảo bài diễn văn có đoạn: “Hỡi các công dân Mỹ, với trái tim trĩu nặng..., tôi đã ra lệnh và không quân Mỹ hiện đã tiến hành chiến dịch quân sự với vũ khí quy ước để loại bỏ vũ khí hạt nhân trên đất Cuba”.
Cuộc khủng hoảng được giải quyết sau khi Mỹ cam kết không xâm chiếm Cuba đồng thời rút tên lửa được triển khai ở châu Âu nhằm vào Liên Xô. Đáp lại, tàu Liên Xô quay đầu về nước và rút “tên lửa tấn công” khỏi Cuba.
Khi đó, Washington vẫn đinh ninh rằng tên lửa ở Cuba chưa được gắn đầu đạn hạt nhân. Tuy nhiên, khoảng 100 đầu đạn hạt nhân nhỏ đã hiện diện tại Cuba và mãi đến năm 1992, chuyện này mới được công khai. Ngày 16.10, tờ Kansas City Star dẫn cuốn sách The Soviet Cuban Missile Crisis cho biết lãnh đạo Cuba Fidel Castro rất muốn được giữ lại số đầu đạn này.
Ngoài ra, ông Castro vô cùng giận dữ khi gần như bị gạt khỏi các cuộc đàm phán giữa Washington và Moscow, và Liên Xô phải phái Phó thủ tướng Anastas Mikoyan đến xoa dịu. Theo cuốn sách, trong một cuộc tranh luận căng thẳng, ông Castro đã hét lên: “Các ông nghĩ chúng tôi là ai?”.
Ngoài ra, ông Mikoyan đã nói dối rằng Liên Xô có một đạo luật cấm chuyển giao vũ khí hạt nhân lâu dài cho nước ngoài để mang số đầu đạn trên về. “Thật đáng tiếc, khi nào các ông bãi bỏ luật đó?”, lãnh đạo Castro hỏi.
Cuốn sách nói trên do ông Sergo Mikoyan, con trai Phó thủ tướng Mikoyan, chấp bút bao gồm nhiều tài liệu của gia đình và hồ sơ từ chính quyền Liên Xô. Sau khi ông Sergo qua đời năm 2010, chuyên gia Svetlana Savranskaya thuộc ĐH George Washington hoàn thành cuốn sách.
Trọng Kha
>> Bí mật về cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba
>> Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba: Khi cả thế giới nín thở
>> Phiên bản “Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba”
Bình luận (0)