Tín hiệu GPS giả gần vùng xung đột gây khó khăn cho phi công thương mại

AFP

AFP hôm nay 10.3 dẫn lời giới chức và các phi công ngành hàng không dân dụng kể lại những trường hợp phi công đang lái máy bay bỗng dưng nghe được âm thanh cảnh báo nguy cơ xảy ra va chạm trên mặt đất, dù phi cơ lúc đó đang ở trên cao.

Đây là hiện tượng có nguồn gốc quân sự và xảy ra ở một số vùng của trái đất, bao gồm Ukraine, phía đông Địa Trung Hải và hành lang trên không phận Iraq.

Nếu trước đó tình trạng gián đoạn chỉ giới hạn ở việc gây nhiễu nhằm cản trở máy bay truy cập tín hiệu điện tử từ các vệ tinh định vị, giờ đây các phi công đang gặp nhiều khó khăn hơn trong việc ứng phó các tín hiệu GPS giả mạo.

Cụ thể, máy bay có thể nhận được thông tin sai lệch về tọa độ, thời gian và độ cao.

Một nhà quản lý của một hãng hàng không châu Âu (không nêu tên) giải thích rằng thông tin giả được cài vào hệ thống định vị, và có thể đưa ra các cảnh báo sai lầm vài giờ sau đó, vào thời điểm máy bay gần đích đến.

"Ban đầu, tổ lái nhanh chóng nhận ra đó là báo động sai. Tuy nhiên, vì đó là cảnh báo về nguy cơ tức thời, chúng tôi đề nghị tổ lái triển khai quy trình khẩn cấp, quay đầu máy bay và phân tích", theo nhà quản lý trên.

Nguy cơ tăng mạnh

Hệ thống GPS hiện được ngành hàng không thế giới sử dụng chỉ bao gồm hệ thống vệ tinh dẫn đường toàn cầu (GNSS) do quân đội Mỹ triển khai.

Kể từ chiến sự bắt đầu ở Ukraine, Cơ quan An toàn Hàng không Liên minh châu Âu (EASA) cảnh báo tình trạng gián đoạn tín hiệu GNSS đang gia tăng, gây ảnh hưởng cho những khu vực nằm xa vùng xung đột, như Phần Lan và Trung Đông.

Trong những trường hợp cụ thể, tình trạng này có thể dẫn đến can thiệp hành trình bay, hoặc thậm chí thay đổi hành trình vì máy bay không thể tiếp tục hạ cánh như bình thường.

Ủy ban giám sát điều kiện sức khỏe và an toàn cho phi công Hãng Air France hồi tháng trước cảnh báo nguy cơ làm giả tín hiệu GPS đang ở mức báo động, với ước tính gây ảnh hưởng đến 3,7 trong 1.000 chuyến bay.