Tòa án Thái chấp nhận đơn kiện công ty mua điện từ đập Xayaburi

(TNO) Tòa án hành chính tối cao Thái Lan bất ngờ đảo ngược phán quyết của tòa cấp dưới, chấp nhận đơn kiện của dân làng đang sinh sống xung quanh con sông Mekong, theo Reuters ngày 24.6

Dân làng Thái Lan trong lần đi kiện việc xây đập thủy điện Xayaburi vào năm 2012

Đơn kiện chống lại Công ty Điện lực Thái Lan (EGAT) và 4 công ty nhà nước khác vì đã chấp nhận mua điện với hợp đồng trị giá 3,5 tỉ USD từ thủy điện Xayaburi, đang được xây dựng tại phía bắc Lào.

Xayaburi là con đập đầu tiên trên dòng chính sông Mekong tại khu vực Đông Nam Á, nằm trong tham vọng của Lào về việc trở thành "cục pin" của cả vùng. Thái Lan cam kết sẽ mua 95% sản lượng điện sản xuất từ đây.

Các nhà hoạt động môi trường nhiều lần lên tiếng cho rằng con đập này đe dọa môi trường sống và nguồn thức ăn của 10 triệu người đang sinh sống dọc dòng sông Mekong.

Dân làng ở các tỉnh của Thái cạnh dòng sông Mekong đã kiện lên Tòa án hành chính Thái Lan từ năm 2012 để ngưng kế hoạch mua điện giữa EGAT và công ty thủy điện Xayaburi tại Lào.

Hai năm trước, khoảng 100 dân làng từ nhiều tỉnh ở miền bắc và đông bắc Thái đã tụ tập trước Tòa án hành chính Thái Lan ở Bangkok và mang theo các biểu ngữ "Công bằng cho sông Mekong", "Không xây đập trên dòng Mekong". 37 người dân đã được tham dự phiên tòa hôm đó.

Thủy điện Xayaburi vẫn xây, bất chấp phản đối và những đe dọa môi trường trên dòng chính sông Mekong

Theo Tổ chức Sông ngòi quốc tế, đơn kiện của dân làng Thái nhắm đến 5 công ty nhà nước, trong đó có cả Hội đồng chính sách năng lượng quốc gia.

Người dân đi kiện cho rằng hợp đồng mua 95% lượng điện từ Xayaburi đã thông qua thỏa thuận mua bán điện (PPA) từ dự án này, là vi phạm pháp luật, chiếu theo Hiến pháp Thái Lan và Hiệp định Mekong 1995.

Thỏa thuận mua bán điện này đã được thông qua mà không có đánh giá tác động môi trường và sức khỏe, cũng không thông qua tư vấn từ Thái Lan.

Động thái chấp nhận đơn kiện từ Tòa án hành chính tối cao Thái Lan đặc biệt gây chú ý cho các nhà hoạt động môi trường và các quốc gia liên quan đến dòng sông Mekong, bởi ngày mai, 26.6, Hội nghị cấp bộ trưởng các quốc gia Mekong sẽ diễn ra tại Bangkok, trong phiên họp lần thứ 20 của Ủy ban sông Mekong.

Hội nghị sẽ quyết định liệu đập Don Sahong, con đập thứ 2 trên dòng chính sông Mekong tại Lào, có phải thông qua tham vấn trước với các quốc gia trong ủy ban, hay chỉ cần thông báo trước khi xây dựng.

Cùng với Xayaburi, Don Sahong đang khiến các nhà hoạt động môi trường lo ngại rằng các con đập này sẽ tạo tiền lệ xấu, khi các quốc gia xây dựng đập thủy điện trên dòng chính, mà không chú ý tới các vấn đề về môi trường.

Điều này sẽ gây ảnh hưởng đến cư dân sống cạnh dòng sông và nguồn tài nguyên độc nhất của dòng Mekong, con sông lớn thứ 12 trên thế giới.

Khải Đơn
Ảnh: International Rivers cung cấp

>> Hai trận động đất liên tiếp tại thủy điện Sông Tranh 2
>> Giám đốc thủy điện xin lỗi dân
>> Nhiều hoạt động phản đối Trung Quốc ở Pháp, Thụy Điển, Canada