Tòa tuyên tử hình Trương Mỹ Lan, bồi thường hơn 673.800 tỉ đồng cho SCB

Sáng nay 11.4, TAND TP.HCM bắt đầu tuyên án vụ Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 84 bị cáo khác thực hiện hành vi phạm tội, gây thiệt hại cho Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) hơn 677.000 tỉ đồng, theo cáo buộc của Viện kiểm sát. Dự kiến, HĐXX tuyên án trong 1 ngày.

Đến chiều 11.4, TAND TP.HCM tuyên tử hình bị cáo Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) về tội tham ô tài sản, 20 năm tù tội đưa hối lộ và 20 năm tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp hình phạt tử hình đối với Trương Mỹ Lan.

Về thiệt hại của SCB, HĐXX xác định, 1.284 khoản vay khống là phương thức, thủ đoạn để Trương Mỹ Lan chiếm đoạt của SCB hơn 677.000 tỉ đồng - tính đến ngày 17.10.2022.

Đồng thời, bản chất toàn bộ số tiền trên do Trương Mỹ Lan sử dụng, hoặc chỉ đạo sử dụng theo ý của bị cáo, nên Trương Mỹ Lan có nghĩa vụ bồi thường toàn bộ cho SCB.

Tuy nhiên, HĐXX cũng xét thấy, đến ngày 1.4.2024, có một số khoản vay trong 1.284 khoản vay đã được tất toán, đồng thời Trương Mỹ Lan có nộp một số tiền khắc phục hậu quả nên bị cáo Trương Mỹ Lan chỉ còn bồi thường hơn 673.800 tỉ đồng/1.243 khoản vay.

HĐXX tuyên chuyển 1.000 tỉ đồng bị cáo Nguyễn Cao Trí khắc phục cho Trương Mỹ Lan cho SCB; chuyển toàn bộ tiền các bị cáo khác tự nguyện khắc phục hậu quả cho SCB để đảm bảo nghĩa vụ của Trương Mỹ Lan trong vụ án.

HĐXX tuyên tiếp tục kê biên các bất động sản liên quan đến Trương Mỹ Lan, bao gồm biệt thự cổ 112 Võ Văn Tần (Q.3), và tòa nhà 19 Nguyễn Huệ (Q.1, TP.HCM)...

THANH NIÊN

Tòa không cho Trương Mỹ Lan giữ lại biệt thự cổ

Với căn biệt thự cổ 110 - 112 Võ Văn Tần (Q.3) hiện chưa thu giữ được sổ đỏ, con gái bị cáo Trương Mỹ Lan là Chu Duyệt Phấn xin hủy kê biên. Theo tòa, cổ đông công ty sở hữu tòa nhà này thực chất là con cháu của Trương Mỹ Lan nên đây là tài sản của bị cáo. Do đó, HĐXX tuyên tiếp tục kê biên để đảm bảo nghĩa vụ bồi hoàn của bị cáo. Tài sản này UBND TP.HCM chỉ cho trùng tu, không được thay đổi hiện trạng.

Đồng thời, đối với tòa nhà ở 75 Nguyễn Huệ mà Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cho SCB thuê, HĐXX xác định đây là tài sản của Trương Mỹ Lan, nên tuyên tiếp tục kê biên nhằm đảm bảo nghĩa vụ thi hành án.

Đối với loạt bất động sản tại các Q.1, 7, 4, Phú Nhuận... HĐXX cũng tuyên tiếp tục kê biên để đảm bảo nghĩa vụ dân sự của bị cáo Trương Mỹ Lan.

Bên cạnh đó, Công ty cổ phần TH Hạ Long và Công ty Âu Lạc đã nhận từ Trương Mỹ Lan hơn 6.090 tỉ đồng để chuyển nhượng 18 triệu cổ phần. HĐXX cho rằng bị cáo Lan có nghĩa vụ rất lớn phải thực hiện, tiền bị cáo đưa cho 2 công ty trên là tiền từ SCB. Do đó, HĐXX cho rằng phải thu hồi về cho SCB, nên buộc Công ty cổ phần TH Hạ Long và Công ty Âu Lạc nộp lại 6.090 tỉ đồng.

Với tài sản kê biên của bị cáo Trương Huệ Vân (cháu gái Trương Mỹ Lan), tòa nhận định bị cáo được bị cáo Lan nuôi nấng từ nhỏ, bản chất tài sản là của Chủ tịch Vạn Thịnh Phát nên tuyên tiếp tục kê biên đảm bảo nghĩa vụ thi hành án.

Trương Mỹ Lan chi phối SCB

Khoảng 10 giờ ngày 11.4, HĐXX nhận định lời khai tại tòa của các bị cáo đa số thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng. Các lời khai phù hợp với nhau, phù hợp người làm chứng, người liên quan và các chứng cứ khác trong hồ sơ vụ án, đủ cơ sở xác định Trương Mỹ Lan là chủ của hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (gọi tắt là Tập đoàn Vạn Thịnh Phát).

Đồng thời, căn cứ tài liệu và lời khai của các bị cáo khác tại phiên tòa, thể hiện bị cáo Lan là người sở hữu thực sự và chi phối hơn 91,5% cổ phần SCB, là người thực tế có quyền lực chỉ đạo, điều hành tuyệt đối mọi hoạt động của SCB; tuyển chọn, bố trí nhân sự chủ chốt tại SCB.

Do đó HĐXX không chấp nhận lời bào chữa của bị cáo Lan và các luật sư về việc thực tế bị cáo chỉ có 15% cổ phần, bao gồm của bị cáo và 2 người con gái. Quá trình điều tra, những người đứng tên trên 75% cổ phần tại SCB đều thừa nhận đứng tên dùm Trương Mỹ Lan.

Cũng theo HĐXX, SCB là ngân hàng thương mại cổ phần, theo quy định pháp luật, quyết định của đại hội đồng cổ đông được thông qua khi số đông cổ đông biểu quyết thông qua. Vì vậy, việc chiếm trên 91,5% cổ phần tại SCB nên Trương Mỹ Lan thực tế đã chi phối và thực chất điều hành toàn bộ hoạt động tại ngân hàng này.

NHẬT THỊNH

Tòa nêu quan điểm về tội danh Trương Mỹ Lan

Theo HĐXX, toàn bộ hành vi của Trương Mỹ Lan trong 10 năm đã phạm tội tham ô tài sản, nhưng trước năm 2018, chưa xử lý tội tham ô tài sản đối với doanh nghiệp ngoài nhà nước. Vì thế, Viện kiểm sát đã truy tố bị cáo ở 2 tội danh ở 2 giai đoạn trước và sau ngày 1.1.2018 là phù hợp. Vì thế HĐXX không chấp nhận quan điểm bào chữa của luật sư cho rằng, việc xử lý 2 tội danh đối với bị cáo Lan là bất lợi cho bị cáo.

Bị cáo đã chỉ đạo tạo lập hồ sơ vay vốn khống, hợp thức cho 304 khách hàng vay 368 khoản, còn dư nợ tổng số tiền hơn 132.000 tỉ đồng. Áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị cáo nên xác định hành vi phạm tội của Trương Mỹ Lan đã gây thiệt hại cho SCB hơn 64.600 tỉ đồng, sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo của các khoản vay trên 67.600 tỉ đồng.

Trong giai đoạn từ ngày 1.1.2018 đến ngày 7.10.2022, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo tạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn để rút và chiếm đoạt tiền của SCB. Đến ngày 17.10.2023, các khoản vay này còn dư nợ gốc hơn 415.600 tỉ, dư nợ lãi hơn 129.300 tỉ đồng.

Trong giai đoạn này, Trương Mỹ Lan và đồng phạm liên quan phạm tội tham ô tài sản theo quy định tại điểm a, b khoản 4 Điều 353 bộ luật Hình sự năm 2015. Áp dụng nguyên tắc có lợi cho bị cáo, sau khi trừ đi giá trị tài sản đảm bảo cho các khoản vay xác định Trương Mỹ Lan đã chiếm đoạt hơn 304.000 tỉ đồng dư nợ gốc, và gây thiệt hại hơn 129.000 tỉ đồng là lãi phát sinh từ số tiền gốc chiếm đoạt nêu trên.

NHẬT THỊNH

Đến 11 giờ, HĐXX vẫn tiếp tục nêu quan điểm toàn diện về vụ án, trong đó khẳng định "phải có mức án nghiêm khắc nhất" đối với Trương Mỹ Lan.

Sau khi nghe HĐXX nhận định xong hành vi của mình, Trương Mỹ Lan gây ồn ào nên HĐXX phải nhắc nhở, đề nghị cảnh sát đảm bảo trật tự phiên tòa.

Đối với bị cáo Chu Lập Cơ (Chủ tịch HĐQT Công ty CP đầu tư Times Square), theo tòa, bị cáo có vai trò hạn chế, vì là người nước ngoài, không biết tiếng Việt, phụ thuộc vào vợ là bị cáo Trương Mỹ Lan. 

Bị cáo Chu Lập Cơ là doanh nhân Hồng Kong đầu tiên tham gia đầu tư ở Việt Nam, được Nhà nước Việt Nam tặng thưởng huân chương lao động, được UBND TP.HCM tặng nhiều bằng khen do bị cáo tích cực tham gia, và có nhiều đóng góp cho cộng đồng thông qua các hoạt động từ thiện, phòng chống dịch Covid-19.

NHẬT THỊNH

Khai nhận 5,2 triệu USD nhằm bảo vệ gia đình... là "không có căn cứ"

Về hoạt động thanh tra của Đoàn thanh tra Ngân hàng Nhà nước tại SCB, HĐXX nhận định, quá trình thanh tra, Trương Mỹ Lan gặp gỡ bàn bạc, trao đổi với Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II), Trưởng đoàn thanh tra. Đồng thời bị cáo chỉ đạo Võ Tấn Hoàng Văn (Tổng giám đốc SCB) đưa 5,2 triệu USD cho Đỗ Thị Nhàn.

Ngoài ra, phía SCB còn đưa tiền, quà bồi dưỡng các thành viên trong Đoàn thanh tra, cao nhất là 390.000 USD.

Từ đó, Đỗ Thị Nhàn che giấu, báo cáo không trung thực, không đầy đủ các sai phạm của SCB theo hướng giảm nhẹ, có lợi cho SCB để ngân hàng này không bị đưa vào kiểm soát đặc biệt và tiếp tục kiến nghị đề xuất tạo điều kiện được tái cơ cấu.

Theo HĐXX, hành vi của các bị cáo trong đoàn thanh tra vì vụ lợi đã chỉ đạo, lập các báo cáo không trung thực, không đầy đủ, bao che sai phạm của SCB. Việc này dẫn đến không kịp thời ngăn chặn để Trương Mỹ Lan và đồng phạm rút, sử dụng tiền của SCB trái pháp luật, gây thiệt hại đặc biệt lớn cho ngân hàng này.

Tại tòa, bị cáo Nhàn nêu lý do nhận 5,2 triệu USD nhằm bảo vệ gia đình... Song, HĐXX thấy lời trình bày này "không có căn cứ". Bởi, quá trình nhận tiền của bị cáo thực hiện trong thời gian dài. Nếu không muốn nhận thì bị cáo có thể không nhận tiền, hơn nữa bị cáo còn cho mật khẩu nhà để Võ Tấn Hoàng Văn đưa tiền vào nhà cho bị cáo.

Từ những phân tích trên, HĐXX nhận định Trương Mỹ Lan cấu thành tội đưa hối lộ, còn Đỗ Thị Nhàn tội nhận hối lộ.

THANH NIÊN

HĐXX nhận định bị cáo Nhàn nhận số tiền đặc biệt lớn, đây là tội phạm tham nhũng nguy hiểm nhất, ảnh hưởng đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước. "Tại phiên tòa, bị cáo Nhàn chưa thành thật, thừa nhận nhận vi phạm tội, nên cần phải có mức án nghiêm khắc nhất. Nhưng xét bị cáo đã nộp lại toàn bộ tiền nhận hối lộ nên cần giảm nhẹ một phần hình phạt", chủ tọa đọc bản án.

Trong 16 bị cáo thuộc nhóm tội lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ, HĐXX đánh giá bị cáo Nguyễn Văn Hưng (cựu Phó chánh Thanh tra phụ trách Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước) là người ra quyết định thanh tra.

Cũng theo tòa, bị cáo là người chỉ đạo, giám sát nội dung hoạt động thanh tra của đoàn thanh tra tại SCB, tiếp nhận báo cáo và báo cáo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước và Thủ tướng Chính phủ về kết quả thanh tra. "Bị cáo Hưng cũng là người nhận số tiền lớn nhất, nên cần phải có mức án cao nhất so với các bị cáo khác trong nhóm tội này", theo bản án.

NHẬT THỊNH

NHẬT THỊNH

NHẬT THỊNH

NHẬT THỊNH

Quá trình xét xử, đại diện Viện KSND TP.HCM (Viện kiểm sát) giữ quyền công tố tại phiên tòa đánh giá bị cáo Lan lợi dụng chính sách của nhà nước về cơ cấu lại hệ thống ngân hàng, tìm cách thâu tóm, chi phối, điều hành toàn bộ các hoạt động của SCB. 

Bị cáo từng bước nắm giữ, chi phối đến 91,5% cổ phần SCB, là người thực tế có quyền lực chỉ đạo, điều hành tuyệt đối mọi hoạt động của SCB; tuyển chọn, bố trí nhân sự chủ chốt tại SCB.

Từ đó, Trương Mỹ Lan sử dụng SCB như là công cụ tài chính, huy động vốn từ các tổ chức, cá nhân, rồi sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi lập hồ sơ vay khống, nâng khống giá trị tài sản đảm bảo; đưa tài sản bảo đảm không đủ pháp lý, không đăng ký giao dịch bảo đảm, rút tài sản có giá trị lớn hoán đổi bằng tài sản có giá trị thấp hơn rút tiền SCB.

Khi SCB giải ngân tiền theo phương án khống, bị cáo Lan chỉ đạo cấp dưới lập phương án rút tiền, cắt đứt dòng tiền bằng thủ đoạn lập hợp đồng hứa chuyển nhượng cổ phần khống, tránh sự phát hiện của các cơ quan chức năng.

THANH NIÊN

Trong 10 năm, từ 2012 - 2022, SCB đã giải ngân cho nhóm bị cáo Trương Mỹ Lan hơn 2.500 khoản vay với tổng số tiền hơn 1 triệu tỉ đồng, chiếm 93% số tiền cho vay của ngân hàng. Đến năm 2022, nhóm bị cáo Lan còn 1.284 khoản vay, dư nợ tại SCB hơn 677.000 tỉ đồng (gần 484.000 tỉ đồng dư nợ gốc, hơn 193.000 tỉ tiền lãi), nằm trong nhóm không có khả năng thu hồi.

Viện kiểm sát đề nghị tử hình bị cáo Trương Mỹ Lan

Theo diễn biến phiên tòa từ 5.3 - 4.4, trừ bị cáo Lan, còn lại các bị cáo có mặt tại tòa đều thừa nhận hành vi phạm tội.

Cụ thể, 66 bị cáo làm việc tại SCB - hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát, công ty thẩm định giá tài sản đảm bảo, doanh nghiệp khác, đồng phạm giúp sức cho bị cáo Trương Mỹ Lan đều thừa nhận hành vi phạm tội theo cáo trạng, đề nghị được xem xét vai trò hạn chế, làm công ăn lương, tin tưởng tuyệt đối vào Trương Mỹ Lan và không hưởng lợi trong vụ án để được mức án khoan hồng.

18 bị cáo thuộc đoàn thanh tra, tổ giám sát thuộc Ngân hàng Nhà nước tại SCB và lãnh đạo Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng thuộc Ngân hàng Nhà nước nhận tiền của SCB trong giai đoạn thanh tra ngân hàng này để bưng bít sai phạm, che giấu thực trạng tài chính đặc biệt yếu kém, tại tòa đều thừa nhận hành vi sai phạm.

Riêng bị cáo Trương Mỹ Lan đưa ra nhiều quan điểm lý giải không thao túng SCB, không chiếm đoạt tiền SCB mà đưa tài sản của gia tộc, người thân, bạn bè để tái cơ cấu SCB nhưng thất bại.

Vụ án có 5 bị cáo bị xét xử vắng mặt do trốn truy nã, và bị cáo xin xét xử vắng mặt do bị bệnh được HĐXX chấp nhận.

THANH NIÊN

Luận tội, Viện kiểm sát đề nghị bị cáo Lan án tử hình về tội tham ô tài sản, 20 năm tù về tội đưa hối lộ, 19 - 20 năm tù về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp hình phạt tử hình.

Đề nghị 4 án chung thân cho 4 bị cáo, trong đó có 3 bị cáo là cựu lãnh đạo cấp cao tại SCB, gồm: bị cáo Đinh Văn Thành, Chủ tịch HĐQT (trốn truy nã, xét xử vắng mặt); bị cáo Bùi Anh Dũng, Chủ tịch HĐQT; bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn, Tổng giám đốc; và bị cáo Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II) nhận hối lộ 5,2 triệu USD.

Các bị cáo còn lại, Viện kiểm sát đề nghị từ 3 năm tù treo đến 24 năm tù, trong đó 15 bị cáo được đề nghị án treo.

Thiệt hại của vụ án là bao nhiêu?

Viện KSND TP.HCM xác định Trương Mỹ Lan gây thiệt hại, và sử dụng toàn bộ tiền chiếm đoạt nên về trách nhiệm dân sự, đề nghị bị cáo Trương Mỹ Lan phải bồi thường toàn bộ hơn 677.000 tỉ đồng cho SCB.

Song, để đảm bảo nguyên tắc có lợi cho các bị cáo, cơ quan tố tụng đã trừ đi các giá trị tài sản đảm bảo của bà Lan mà SCB đang nắm giữ, theo kết quả định giá của Công ty thẩm định giá Hoàng Quân, thì thiệt hại của SCB còn khoảng 498.000 tỉ đồng.

Theo Viện kiểm sát, thiệt hại của SCB là hơn 677.000 tỉ đồng hay khoảng 498.000 tỉ đồng sẽ do HĐXX quyết định.

Trong khi đó, SCB đề nghị HĐXX xác định thiệt hại của ngân hàng này tính đến ngày xét xử sơ thẩm (5.3.2024) là 761.802 tỉ đồng, trong đó nợ gốc là gần 484.000 tỉ đồng, nợ lãi, phí tạm tính là hơn 277.800 tỉ đồng. Đồng thời, SCB đề nghị bị cáo Trương Mỹ Lan và các đồng phạm phải có trách nhiệm liên đới khắc phục toàn bộ thiệt hại.