|
|
Đại biểu QH TP.Hà Nội Nguyễn Đình Quyền phát biểu ý kiến - Ảnh: TTXVN
Cần ban hành án lệ
|
Thảo luận dự luật Tổ chức TAND (sửa đổi), ĐB Nguyễn Thành Bộ (Thanh Hóa) cho rằng luật cần quy định theo hướng trong quá trình giải quyết các vụ án, TAND phải kiểm sát, kiểm tra toàn bộ quá trình của các giai đoạn tố tụng, điều tra, truy tố, xét xử để đảm bảo tính khách quan, đúng đắn trong hoạt động tố tụng. Từ đó, TAND ra một bản án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.
Theo ĐB Bộ, TAND phải có quyền tự kiểm tra, xác minh, thu thập, bổ sung chứng cứ, để từ đó phát hiện, khắc phục những sai sót mà cơ quan điều tra, truy tố trước đó đã thực hiện. Ví dụ, tòa án tự kiểm tra nơi xảy ra vụ án, kiểm tra vật chứng, nhân chứng, kiểm tra các dấu vết... Có như vậy mới đảm bảo để TAND thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ xét xử, thực hiện quyền tư pháp được Hiến pháp năm 2013 ghi nhận. Ngoài ra, việc giao thẩm quyền này còn góp phần khắc phục những hạn chế, bất cập lâu nay do “án tại hồ sơ”, chỉ xét xử dựa vào hồ sơ mà cơ quan điều tra, truy tố xây dựng lên, hoặc nếu quyết định trả hồ sơ cũng để điều tra bổ sung. “Trong thực tiễn, nhiều vụ cơ quan điều tra, truy tố không điều tra bổ sung, thậm chí đình chỉ vụ án, TAND không có cơ sở để kiểm sát hoạt động tư pháp”, ĐB Bộ nói.
ĐB Huỳnh Nghĩa (Đà Nẵng) cho rằng thực tiễn công tác xét xử cho thấy pháp luật hiện nay chưa điều chỉnh tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, một số quy định chưa rõ ràng và có nhiều cách hiểu khác nhau dẫn đến việc áp dụng pháp luật thường phụ thuộc rất nhiều vào quan điểm cá nhân của thẩm phán. Đây là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến bản án bị hủy, sửa nhiều. ĐB Nghĩa đề nghị bên cạnh nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật thì rất cần lựa chọn việc ban hành án lệ để các thẩm phán nghiên cứu áp dụng kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc trong công tác xét xử, khắc phục tình trạng chậm ban hành văn bản hướng dẫn hiện nay. “Về phía người dân, án lệ sẽ giúp họ nắm rõ được kết quả xét xử vụ án, tránh tình trạng bị kẻ xấu lừa đảo chạy án gây rối trật tự xã hội. Về phía tòa án sử dụng án lệ sẽ góp phần hạn chế đến mức thấp nhất các vụ án bị xử oan sai, đồng thời ngăn chặn tình trạng lách luật do tiêu cực”, ĐB Nghĩa nói.
Viện cần “vào cuộc” ngay từ giai đoạn tiền khởi tố
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án luật Tổ chức Viện KSND (sửa đổi), Ủy ban Thường vụ QH cho biết theo quy định hiện hành, trong quá trình giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố thì cơ quan điều tra có quyền tiến hành một số hoạt động xác minh, điều tra như lấy lời khai, khám nghiệm hiện trường... và áp dụng một số biện pháp hạn chế quyền con người, quyền công dân như: bắt, tạm giữ người trong trường hợp khẩn cấp, phạm tội quả tang...
Kết quả giám sát thời gian qua cho thấy trong quá trình giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố đã xảy ra những trường hợp bức cung, nhục hình dẫn đến chết người, oan, sai; bên cạnh đó cũng tiềm ẩn nguy cơ bỏ lọt tội phạm. Những hoạt động này được tiến hành trước khi khởi tố vụ án, vì vậy nếu chỉ quy định Viện KSND thực hành quyền công tố từ khi khởi tố vụ án hoặc từ khi khởi tố bị can thì không ràng buộc được trách nhiệm của Viện kiểm sát, không đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, yêu cầu chống oan, sai, chống bỏ lọt tội phạm.
Vì vậy, tại dự thảo, Ủy ban Thường vụ QH đã chỉnh lý thời điểm thực hành quyền công tố và trách nhiệm của Viện KSND. Theo đó, quy định việc thực hành quyền công tố được thực hiện ngay từ khi giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố và trong suốt quá trình khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự.
Bày tỏ đồng tình với quan điểm này, ĐB Nguyễn Đình Quyền (Hà Nội) khẳng định oan sai, bức cung, nhục hình thường xảy ra ở giai đoạn tiền khởi tố này. “Một đồng chí thủ trưởng cơ quan điều tra một thành phố lớn khi chúng tôi đi giám sát đã công nhận điều này”, ĐB Quyền nói.
|
“Đủ điều kiện để tái thẩm, giám đốc thẩm vụ án Lê Bá Mai” Tại phiên thảo luận về dự luật Tổ chức TAND, ĐB Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước) “xin phép QH” phản hồi lại thông tin do Viện trưởng Viện KSND tối cao Nguyễn Hòa Bình đưa ra hôm 25.10 liên quan đến “kỳ án vườn mít”. Theo ông Hùng, sau khi bị tuyên án chung thân ngày 30.8.2013, ngày 2.9.2013 Lê Bá Mai đã gửi đơn kêu oan. Tiếp đó, bố mẹ Lê Bá Mai cũng liên tục gửi đơn kêu oan đến Chủ tịch nước và lãnh đạo nhiều cơ quan ban ngành. “Các luật sư bào chữa cho Lê Bá Mai cũng đã gửi đơn giám đốc thẩm đến cho đồng chí (tức ông Nguyễn Hòa Bình - PV) nhưng đến nay chưa nhận được ý kiến. Nếu đồng chí chưa nhận được đơn kêu oan của Lê Bá Mai thông qua hệ thống trại giam thì khi nhận đơn của bố mẹ Lê Bá Mai, các cơ quan chức năng cũng phải kiểm tra lại và có trách nhiệm trả lời”, ông Hùng bày tỏ quan điểm. Cũng theo ông Hùng, hiện đã có nhân chứng là bà Nguyễn Thị Hảo, biết khá rõ về sự việc và đã khai báo cho cơ quan điều tra từ giai đoạn đầu. “Nhưng không rõ vì lý do gì bà Hảo không được cơ quan pháp luật mời làm nhân chứng khi xét xử. Hiện nay bà Hảo đã có đơn sẵn sàng đứng ra làm chứng. Bản thân bà Hảo khi làm đơn xin ra làm chứng đã bị điện thoại nặc danh đe dọa, hiện phải trở về quê ở Bắc Giang”, ông Hùng nói và cho rằng những thông tin và nhân chứng như trên, đã đủ điều kiện để việc tái thẩm, giám đốc thẩm, tránh oan sai đáng tiếc đối với vụ án này. “Kỳ án vườn mít” xảy ra từ năm 2004, trong đó, Lê Bá Mai bị cáo buộc hiếp dâm trẻ em và giết người tại xã An Khương (Hớn Quảng, Bình Phước). Trong các phiên xét xử từ 2005 đến nay, Lê Bá Mai hai lần bị tuyên tử hình, một lần tuyên vô tội (2011) và bị tuyên chung thân trong phiên xét xử hồi tháng 8.2013. Ngày 25.10, trong phần giải trình trước Quốc hội, Viện trưởng Viện KSND tối cao Nguyễn Hòa Bình khẳng định bản án phúc thẩm đến nay đã có hiệu lực pháp luật và “chúng tôi không thấy Lê Bá Mai có phản ứng gì, không thấy có đơn thư gì để kêu oan". Ông Bình cũng nói các yếu tố để xem lại vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm đều không có. Trường Sơn - Thái Sơn |
Trường Sơn
>> Phát huy vai trò luật sư trong phát hiện oan sai
>> Xin lỗi công khai người bị kết án oan sai
>> Chủ tịch nước yêu cầu giảm bớt hiện tượng oan sai, án cải sửa
>> Công khai hóa hoạt động xét xử, tránh oan sai
>> Áp dụng cơ chế đặc biệt xem xét lại các vụ án oan sai
>> Tòa án thiếu nợ công dân oan sai
Bình luận (0)