'Tội phạm chính lừa đảo trên không gian mạng nằm ở nước ngoài'

Chiều 28.3, Bộ Công an tổ chức họp báo thông tin về tình hình, kết quả các mặt công tác công an quý 1.

NGUYỄN TRƯỜNG

Trả lời câu hỏi phóng viên về việc thời gian qua có nhiều vụ lừa đảo trên không gian mạng, sử dụng trí tuệ nhân tạo cắt ghép hình ảnh lừa đảo, gây hoang mang dư luận, đề nghị đưa ra giải pháp, thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng, Phó giám đốc Công an TP.Hà Nội, cho biết trước đây, tội phạm mạng chủ yếu liên quan việc giả danh các cơ quan tư pháp như công an, viện kiểm sát, tòa án để lừa đảo. Gần đây, các đối tượng chuyển sang hình thức tìm việc làm, tham gia chứng khoán, mua tiền ảo, nợ tiền điện thoại, tai nạn giao thông...

"Các đối tượng sử dụng những hình ảnh cắt ghép, đưa các quyết định tố tụng của các cơ quan tố tụng thực hiện hành vi lừa đảo để các bị hại sợ, tin, buộc phải chuyển tiền", ông Tùng cho hay.

Theo thiếu tướng Tùng, Công an TP.Hà Nội đã tiếp nhận rất nhiều đơn tố giác, tích cực điều tra, xác minh, song có nhiều khó khăn vì xác định đây là tội phạm không biên giới, có gắn kết với người nước ngoài.

Công an TP.Hà Nội từng chủ trì một chuyên án, đấu tranh bắt giữ một ổ nhóm liên quan lừa đảo chiếm đoạt tài sản, rửa tiền tại Campuchia; đã truy nã các đối tượng cầm đầu người Trung Quốc. Hiện, Bộ Công an đặc biệt quan tâm, các cục nghiệp vụ đều vào cuộc, có nhiều buổi làm việc với các nước bạn, phối hợp tương đối tốt.

Do xác định tội phạm chính không phải nằm ở Việt Nam mà ở nước ngoài, nên cơ quan công an đang tích cực phối hợp tương trợ tư pháp, điều tra chung để bắt giữ các loại tội phạm này.

Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng cho biết thêm, trước đây, công an thành phố từng có sáng kiến gắn biển cảnh báo đối với các hành vi lừa đảo chuyển tiền ở các điểm giao dịch ngân hàng. Tuy nhiên, nhiều người dân không chịu nghiên cứu, theo dõi báo chí, truyền hình nên vẫn bị "sập bẫy".

KIẾN TRẦN

Dùng công nghệ để giả hình ảnh, âm thanh

Thông tin thêm về các vụ lừa đảo trên không gian mạng, trung tá Triệu Mạnh Tùng, Phó cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an), cho biết hiện các đối tượng đã sử dụng công nghệ Deepfake (là công nghệ ứng dụng trí tuệ nhân tạo) vào các mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Công nghệ Deepfake được dùng để giả hình ảnh, giọng nói của người khác. Các đối tượng sử dụng công nghệ này để giả giọng nói, hình ảnh người quen của bị hại trên mạng xã hội rồi tương tác với bị hại. Khi chiếm được lòng tin của bị hại, các đối tượng yêu cầu bị hại thực hiện các giao dịch tài chính để lừa đảo, chiếm đoạt.

"Khi chiếm được lòng tin của bị hại bằng công nghệ Deepfake, các đối tượng thường lấy lý do vay tiền, chuyển tiền giúp cho con đi học... rồi chiếm đoạt", trung tá Triệu Mạnh Tùng nói.

Để nâng cao hiệu quả phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống tội phạm, theo lãnh đạo Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, lãnh đạo Bộ Công an đã làm việc với Bộ TT-TT, Ngân hàng Nhà nước về việc nâng cao chất lượng định danh tài khoản điện thoại, tài khoản ngân hàng. Từ đó, tìm cách làm "sạch" toàn bộ hệ thống cơ sở dữ liệu tài khoản ngân hàng, tiến tới các tài khoản ngân hàng phải được mở tài khoản chính chủ.

Đặc biệt, thời gian tới, cơ quan chức năng cũng tính đến việc định danh thực hiện giao dịch để đảm bảo kiểm soát tốt dòng tiền giao dịch và phong tỏa được dòng tiền mà tội phạm lừa đảo xảy ra. Đồng thời, trung tá Tùng khuyến cáo người dân khi được yêu cầu chuyển tiền thì nên kiểm tra qua các kênh liên lạc chính thống, liên hệ trực tiếp với người đó trước khi thực hiện giao dịch tài chính, tránh trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo.