Tội phạm tham nhũng tăng mạnh

Hầu hết các loại tội phạm đều tăng

Sáng 13.9, tiếp tục phiên họp thứ 26, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và các báo cáo công tác tư pháp năm 2023 (kỳ báo cáo từ 1.10.2022 - 31.7.2023).

Trong báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội được trình bày tại phiên họp, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường đánh giá tình hình tội phạm gia tăng cả về số vụ, số người chết và thiệt hại tài sản do tội phạm gây ra. Hầu hết các loại tội phạm đều tăng, trong đó một số loại tội phạm tăng mạnh so với năm trước, như: giết người tăng 20,11%; cướp tài sản tăng 53,74%; cướp giật tăng 23,32%; lừa đảo chiếm đoạt tài sản tăng 57,24%; cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự tăng 92,31%; gây rối trật tự công cộng tăng 88,54%...

TTXVN

"Điều này không chỉ gây bất an trong dư luận nhân dân về trật tự, an toàn xã hội mà còn thể hiện sự hạn chế trong công tác phòng ngừa tội phạm trên một số lĩnh vực", ông Cường nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cũng nhắc tới vụ việc 2 nhóm đối tượng có vũ trang đột nhập, tấn công vào trụ sở UBND xã Ea Tiêu và xã Ea Ktur (H.Cư Kuin, Đắk Lắk) làm 9 người chết, 2 người bị thương hồi tháng 6 vừa qua. Cơ quan thẩm tra cho rằng, các hành vi khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng về tính mạng, sức khỏe của nhiều cán bộ, người dân, ảnh hưởng lớn đến tình hình an ninh, chính trị địa phương.

Cũng theo Ủy ban Tư pháp, công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn một số bất cập, dẫn đến các đối tượng lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội. Ông Cường điểm lại hàng loạt vụ án, số liệu tội phạm trên không gian mạng; lĩnh vực đăng kiểm, đào tạo sát hạch lái xe, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép khai thác khoáng sản… cho biết, nhiều đối tượng lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi, nhận hối lộ. "Đáng lưu ý, các vi phạm nói trên đã kéo dài trong nhiều năm, xảy ra ở nhiều nơi trên cả nước nhưng không được kịp thời phát hiện, xử lý", ông Cường nêu rõ.

Cạnh đó, tội phạm tham nhũng, chức vụ phát hiện tăng 71,46% về số vụ, tăng 116,17% số đối tượng; đặc biệt, số vụ nhận hối lộ được phát hiện tăng 312,5% so với năm trước. Ủy ban Tư pháp cho rằng số liệu cho thấy công cuộc phòng, chống tham nhũng ngày càng hiệu quả, song cũng cho thấy công tác quản lý nhà nước, phòng ngừa tham nhũng trên nhiều lĩnh vực vẫn còn hạn chế.

"Đáng chú ý, trong các vụ việc trên, nhiều trường hợp người đứng đầu trong cơ quan quản lý nhà nước đã lợi dụng triệt để những lỗ hổng của pháp luật thực hiện hành vi vi phạm, trục lợi. Do đó, cần nâng cao hơn nữa hiệu quả kiểm soát quyền lực đối với người đứng đầu, người có thẩm quyền, kiểm soát hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước", ông Cường nhấn mạnh.

Tích tụ khó khăn sau dịch Covid-19

Góp ý kiến tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho rằng, có 2 nguyên nhân khiến tình hình tội phạm gia tăng: trạng thái xã hội bình thường trở lại sau dịch Covid-19 và tình hình khó khăn của người dân, đặc biệt là dân nghèo, công nhân, người lao động.

Thứ trưởng Bộ Công an Lê Văn Tuyến cũng nhìn nhận, sau đại dịch Covid-19 và đặc biệt là đời sống kinh tế của người dân có nhiều khó khăn, thất nghiệp gia tăng nên nảy sinh vấn đề tội phạm. Cạnh đó, trong năm 2023 cũng có nhiều loại tội phạm mới với phương thức, thủ đoạn mới để đối phó cơ quan thực thi pháp luật, đặc biệt là tội phạm trên không gian mạng.

Trong khi đó, phản ánh tình trạng tội phạm ma túy gia tăng ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê K'đăm nêu vấn đề: có phải bà con chưa đảm bảo sinh kế nên bị lợi dụng trở thành mắt xích trong đường dây tội phạm ma túy hay không? "Chính phủ nên đánh giá rõ hơn các loại hình tội phạm liên quan đến vùng dân tộc thiểu số và miền núi, đặc biệt là những tác động khó khăn về công ăn, việc làm, thu nhập của đồng bào các dân tộc thiểu số từ sau đại dịch Covid-19 đến nay để có những biện pháp phòng, chống và hỗ trợ hiệu quả", ông nói.

Viện trưởng Viện KSND tối cao Lê Minh Trí lý giải sau dịch Covid-19, kinh tế - xã hội, đời sống đại đa số người dân khó khăn. Điều này dẫn đến tội phạm tăng cả về số lượng, tính chất phức tạp, thủ đoạn và phương thức hoạt động, "để đạt được nguồn thu bất chính để sống".

"Tôi nói chữ tăng là vì sao. Tội phạm hình sự mỗi năm tăng trung bình 10%. Hồi tôi mới làm viện trưởng, chưa tới 100.000 vụ án hình sự một năm nhưng bây giờ mỗi năm khoảng 120.000 - 130.000 vụ án. Các vụ án dân sự, hành chính, trung bình tăng trên 10% một năm. Nếu nói về mặt tội phạm thì cả về số lượng, cả về tính chất, phương thức, thủ đoạn tăng, có loại tội phạm mới gây phức tạp cho xã hội", ông Trí phân tích.