Tổng thư ký LHQ có động thái hiếm thấy trong nhiều thập niên, Israel lên án

Trong một lá thư gửi cho Hội đồng Bảo an LHQ ngày 6.12, Tổng thư ký LHQ Guterres cảnh báo rằng cuộc chiến ở Dải Gaza "có thể làm trầm trọng thêm các mối đe dọa hiện hữu đối với hòa bình và an ninh quốc tế". Ông viện dẫn Điều 99 của Hiến chương LHQ cho phép ông "lưu ý Hội đồng Bảo an về bất kỳ vấn đề nào mà theo quan điểm của ông có thể đe dọa việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế".

"Tôi vừa kích hoạt Điều 99 của Hiến chương LHQ - lần đầu tiên trong nhiệm kỳ Tổng thư ký (LHQ) của tôi. Đối mặt với nguy cơ hệ thống nhân đạo ở Gaza sụp đổ nghiêm trọng, tôi hối thúc Hội đồng (Bảo an) giúp ngăn chặn thảm họa nhân đạo và kêu gọi tuyên bố ngừng bắn vì mục đích nhân đạo", ông Guterres viết trên X (Twitter trước đây) hôm 6.12.

Người phát ngôn LHQ Stephane Dujarric cho biết Điều 99 đã không được sử dụng trong nhiều thập niên qua.

Trong thư, ông Guterres cho rằng tình hình đang nhanh chóng xấu đi và biến thành thảm họa "với những tác động tiềm ẩn không thể đảo ngược đối với người Palestine nói chung cũng như đối với hòa bình và an ninh trong khu vực". "Phải tránh kết cục như vậy bằng mọi giá", người đứng đầu LHQ viết.

AFP

Israel đã lập tức lên án động thái của ông Guterres.

Theo báo The Times os Israel, Ngoại trưởng Israel Eli Cohen viết trên X rằng việc ông Guterres giữ chức tổng thư ký LHQ là "mối nguy hiểm cho hòa bình thế giới". Theo ông Cohen, quyết định của ông Guterres "thể hiện sự ủng hộ đối với tổ chức khủng bố Hamas và tán thành việc sát hại người già, bắt cóc trẻ sơ sinh và hãm hiếp phụ nữ". "Bất cứ ai ủng hộ hòa bình thế giới đều phải ủng hộ việc giải phóng Gaza khỏi Hamas", nhà ngoại giao hàng đầu Israel tuyên bố.

Đại sứ Israel tại LHQ Gilad Erdan cáo buộc đạo đức của ông Guterres đã đạt đến "mức thấp mới", đồng thời cho rằng "lời kêu gọi ngừng bắn của Tổng thư ký (LHQ) thực chất là lời kêu gọi duy trì sự cai trị của khủng bố Hamas ở Gaza", theo AFP.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết Washington đã xem lá thư nhưng từ chối bình luận cụ thể, đồng thời nói thêm rằng nước này sẽ tiếp tục tham khảo ý kiến của ông Guterres và các thành viên Hội đồng Bảo an.

Thế giới Ả Rập tận dụng thời cơ

Trong khi đó, các quốc gia Ả Rập đã tìm cách tận dụng lá thư để thúc đẩy Hội đồng Bảo an kêu gọi ngừng bắn trong vài ngày tới. Theo Reuters, Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã trao cho hội đồng một dự thảo nghị quyết ngắn gọn, được soạn thảo dựa trên lá thư của ông Guterres, trong đó yêu cầu "ngừng bắn ngay lập tức vì mục đích nhân đạo".

Các nhà ngoại giao tiết lộ UAE dự kiến đưa dự thảo nghị quyết này ra biểu quyết vào ngày 8.12 khi Hội đồng Bảo an có cuộc họp với ông Guterres về tình hình Gaza. Việc thông qua một nghị quyết cần ít nhất 9 phiếu thuận và không có phiếu phủ quyết nào từ 5 ủy viên thường trực của hội đồng - bao gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp và Anh.

"Dự thảo nghị quyết của UAE nhận được sự ủng hộ của nhóm Ả Rập và OIC (Tổ chức Hợp tác Hồi giáo). Đây là một mệnh lệnh đạo đức và nhân đạo, và chúng tôi thúc giục tất cả các nước ủng hộ lời kêu gọi của Tổng thư ký", phái đoàn UAE tại LHQ viết trên X.

Israel và Mỹ phản đối việc đình chiến vì cho rằng việc này chỉ có lợi cho Hamas. Thay vào đó, Washington ủng hộ việc ngừng bắn tạm thời để bảo vệ dân thường và cho phép giải cứu các con tin bị Hamas đưa về Gaza.

Đặc phái viên Palestine tại LHQ Riyad Mansour cho biết các bộ trưởng Ả Rập dự kiến tới Washington DC trong ngày 7.12 để thảo luận về dự thảo nghị quyết nói trên với các quan chức Mỹ.

"Điều quan trọng nhất trong chương trình nghị sự là cuộc chiến này phải chấm dứt. Việc ngừng bắn phải được thực hiện và việc này phải diễn ra ngay lập tức", Reuters dẫn lời ông Mansour nói.