Trắng đêm trong phòng mổ

23 giờ, đường phố dần thưa thớt người qua lại, cơn mưa đêm cứ rỉ rả kéo dài, tiết trời se lạnh, nhiều ngôi nhà đã tắt đèn yên giấc. Nhưng, ở một “thế giới khác” - là phòng mổ của Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy (TP.HCM) đèn vẫn sáng choang. Tiếng lít kít của băng ca kéo ra, kéo vào nườm nượp. Tiếng bước chân bác sĩ vội vã, tiếng máy theo dõi bệnh nhân (BN) tít tít liên hồi...

Bác sĩ (BS) Danh Hữu Thanh Vinh (khoa phẫu thuật - gây mê - hồi sức) hướng dẫn chúng tôi thay y phục phòng mổ và dặn, vào phòng mổ, điều cấm kỵ nhất là không nên hỏi: “BS đêm nay mổ bao nhiêu ca rồi? Vì hỏi như thế là giống như đêm đó sẽ “có điềm”, BN sẽ vào rất đông, BS sẽ không ngơi tay!”.

Tại đây có 8 phòng mổ đèn bật sáng báo hiệu đang có ca mổ. BS Vinh đưa chúng tôi vào phòng mổ số 16 và cho biết ca bệnh này rất nặng, đây là lần mổ cấp cứu thứ 3. BN người Campuchia 62 tuổi trở nặng lúc chiều vì bị rò vết mổ sau lần mổ sỏi túi mật thứ nhất tại Campuchia và mổ lại lần thứ 2 tại BV Chợ Rẫy. Bệnh nhân này được cấp cứu và đưa vào phòng mổ lúc 17 giờ. Lần mổ này BS cho biết cứu được BN đã là may mắn bởi BN đã bị nhiễm trùng khắp ổ bụng, mưng mủ trắng xóa, cơ bụng phân hủy. Dưới ánh đèn, 3 BS khoa gan mật tụy mở ổ bụng, vén nội tạng vá tá tràng, vá ống mật chủ, cắt lọc và bơm rửa các ổ nhiễm trùng cho BN. Thấy chúng tôi thắc mắc: “sợi chỉ BS đang dùng lạ quá”, BS phẫu thuật Võ Nguyên Phong giải thích: thường phải đóng bụng bằng chỉ khác nhưng lần này phải dùng chỉ thép có độ bền, cứng mới mong bụng không bị bung ra, vì BN này cơ bụng lỏng lẻo quá rồi, dùng chỉ thường sẽ không khép bụng lại được! Theo BS Phong, phải dùng 2 cái ống nhựa khi siết hai đầu chỉ lại với nhau, bằng cách này sẽ không làm tổn thương da nơi cọ xát với chỉ, khi BN tỉnh lại sẽ không đau.

Cứu bệnh nhân trong đêm

Từ 23 giờ, ca mổ kết thúc lúc 1 giờ ngày 21.7, BN được chuyển qua phòng hồi sức, BS Phong ngồi ghi phiếu tường thuật ca mổ. Đưa mắt nhìn trên bảng danh sách BN, ông nói: giờ đến 7 giờ còn 3 ca mổ nữa! Uống vội ngụm nước lọc, ông vội vã qua một phòng mổ khác, và nói vội: “Mổ chừng nào xong thì về”.

Cũng tại phòng mổ 16, ngay sau đó BN T. (70 tuổi, ngụ Bà Rịa-Vũng Tàu) được đưa vào trong tình trạng thở không ra hơi, người yếu ớt. Theo lời các BS, trưa cùng ngày, BN ăn cơm bị sặc thức ăn vào phổi, được BV tuyến dưới chuyển lên Chợ Rẫy. Các BS tiến hành nội noi và thấy trong phổi của BN rất nhiều bợn cơm, phù nề. BS hút dị vật từ phổi ra cho ông. Ống nội soi vừa rút ra thì BS Dương Công Lập 2 tay nhẹ nhàng và đều đặn bóp bóng cho BN để tập thở. Rất kiên nhẫn!

Anh chị em ở đây chỉ có nhu cầu ngủ thôi. Vì bệnh nhân lên liên tục, đâu có thời gian ngủ BS Danh Hữu Thanh Vinh,  BV Chợ Rẫy (TP.HCM)

Trong khi đó tại phòng mổ số 7 lúc 2 giờ 30, BN Đ.T (38 tuổi, ngụ Tiền Giang) được đẩy vào. BS Đào Thanh Tú, khoa chấn thương chỉnh hình cắt lọc vết thương, nối dây chằng, bơm rửa và ghép da vùng đầu gối trái cho BN. Đang mổ, chợt BN hỏi: “Uống nước được không BS?”. “Mổ xong rồi ăn uống nha”, BS trả lời. Đến 4 giờ 30, ca mổ kết thúc. Đang may những đường chỉ cuối cùng đóng vết thương, nghe có người báo có ca đứt bàn tay vừa chuyển vào, BS Tú nói: “Chắc làm tới trưa!”.

BN Đ.T được gây tê tủy sống nên khi mổ anh vẫn tỉnh, mắt đưa qua đưa lại nhìn không gian phòng mổ. Tranh thủ bắt chuyện, anh cho biết lúc chiều có uống rượu ở đám giỗ rồi chạy xe máy tông vào đuôi xe tải.

T. nói: “Cám ơn các BS và ê kíp mổ; hứa với BS sẽ bỏ nhậu!”.

Lúc kim đồng hồ chỉ 4 giờ 11 phút, bỗng vang lên tiếng hô to: “Xong rồi!” làm phá tan không khí căng thẳng ở khu vực phòng mổ. Đó là tiếng một BS của khoa gan mật tụy trong phòng mổ số 5, sau gần 2 giờ mổ cứu nữ BN người Campuchia bị xuất huyết nang buồng trứng. Chúng tôi hỏi đùa: “BS BV Chợ Rẫy mà mổ sản khoa cũng được sao?”. BS V. như được dịp “khoe” thành tích cho biết rằng mình đã mổ nội soi mấy ngàn ca, còn mổ sản thì thường xuyên, vì mấy ca sản nặng các BV chuyển tới BV Chợ Rẫy cũng khá nhiều.

Bệnh nhân chờ mổ Ảnh: Duy Tính

Chúng tôi hỏi các BS ở phòng mổ thâu đêm thì sẽ “chống đói” bằng cách nào?

BS Danh Hữu Thanh Vinh bảo: “Anh chị em ở đây chỉ có nhu cầu ngủ thôi. Vì BN lên liên tục, đâu có thời gian ngủ”. BS nói vui thế thôi, chứ mọi người ở đây cũng phải tranh thủ ăn uống, thực phẩm là mấy hộp sữa, mì gói...

Ngồi bên cạnh, BS Dương Huy (khoa phẫu thuật - gây mê - hồi sức) tính nhẩm: mỗi đêm trực 4 BS gây mê, 8 kỹ thuật viên gây mê và 13 điều dưỡng, trung bình mỗi đêm mổ từ 50 - 60 BN, mà toàn bệnh nặng từ các nơi chuyển về. Có những ca mổ tim phình động mạch chủ ngực hay cấp cứu phức tạp thì các BS gây mê, phẫu thuật viên đứng suốt 8 - 10 giờ đồng hồ. Như đêm 20 đến rạng sáng 21.7, 8 phòng mổ hoạt động liên tục.

“Xong ca trực ban đêm, sáng hôm sau BS phải lên khoa lâm sàng thăm khám bệnh đến 11 giờ trưa mới về nghỉ. Về nhà thì chỉ lăn ra ngủ đến tối!”, BS Võ Nguyên Phong chia sẻ.