Berivan Sayaca là một bé gái 15 tuổi người Kurd xinh xắn, có mái tóc đen gợn sóng, thích cưỡi ngựa và chơi đàn guitar. Cô bé phải lĩnh án 8 năm tù vì tội khủng bố và bị giam trong nhà tù có mức an ninh cao nhất ở Diyarbakir, thành phố lớn nhất của người Kurd tại Thổ Nhĩ Kỳ, theo BBC.
Trẻ em đã trở thành nạn nhân mới trong cuộc chiến kéo dài 25 năm qua giữa chính quyền Ankara và đảng Công nhân người Kurd (PKK), vốn khiến hơn 40.000 người thiệt mạng.
“Khủng bố” tuổi teen
Gia đình Sayaca sống tại thành phố Batman phía đông nam Thổ Nhĩ Kỳ, khu vực tập trung đông người Kurd nhất nước. Ngày 9.10.2009, cô bé ra ngoài chơi rồi không trở về. Cha mẹ Sayaca bàng hoàng nhận tin con gái mình đã bị bắt vì tham gia một cuộc biểu tình. Bằng chứng duy nhất để buộc tội Sayaca tại phiên tòa hồi đầu năm nay là một bức ảnh em có mặt tại nơi biểu tình. Tuy nhiên, theo luật chống khủng bố của chính phủ, vậy là đã đủ để kết tội cô bé tiếp tay khủng bố.
Những trường hợp như Sayaca không phải là hiếm tại vùng đông nam, nơi những cuộc biểu tình của người Kurd thường xuyên xảy ra. Theo BBC, đạo luật chống khủng bố của Ankara rất khắc nghiệt. Với chính phủ, mọi cuộc chống đối của người Kurd đều do PKK phát động và bất cứ ai, kể cả trẻ em, chỉ cần tham gia biểu tình thì mặc nhiên bị xem là thành viên của đảng này, tức là phần tử khủng bố. Luật sư Serkan Akbas cho hay hầu như không có cơ hội bào chữa cho những thiếu niên như Sayaca và các quan tòa cũng không thể tuyên án nhẹ cho các em vì nếu xử nhẹ thì bản án sau đó cũng sẽ bị hủy bỏ và phải xử lại.
Tờ The National của UAE dẫn lời Tổng thư ký Tổ chức nhân quyền Thổ Nhĩ Kỳ Metin Bakkalci cho hay khoảng 4.000 trẻ em từ 11 đến 17 tuổi đã bị bắt giữ từ khi luật chống khủng bố được áp dụng vào năm 2006. Riêng năm ngoái, có 177 trẻ em bị kết án tổng cộng 772 năm tù giam, một số phải đối mặt với mức án lên tới 25 năm tù. Những trẻ này bị giam trong các nhà tù của người lớn và không được đối xử đặc biệt. Như trường hợp cậu bé Metin, 16 tuổi, bị bắt hồi năm ngoái và bị cáo buộc là thành viên của PKK kể với Reuters: “Họ trưng ra một bức ảnh của một người đang ném đá, nhưng đó không phải là em. Em chưa bao giờ tham gia cuộc biểu tình”.
Một thế hệ lớn lên trong tù
Các chính trị gia và lực lượng an ninh cho rằng PKK cố tình lôi kéo trẻ vị thành niên đứng phía trước các cuộc biểu tình nhằm gây khó khăn cho cảnh sát chống bạo động.
Tuy nhiên, giới luật sư nói luật chống khủng bố của Thổ Nhĩ Kỳ đã vi phạm công ước LHQ về quyền trẻ em. “Cả một thế hệ đang phải trưởng thành trong tù” - Reuters dẫn lời luật sư Ismail Durgun nói - “Nhà nước đang tự gây nguy hiểm cho mình và xã hội. Khi bọn trẻ vào tù, chúng chỉ là những đứa bé ngây thơ, nhưng sự khắc nghiệt của cuộc sống sau song sắt sẽ biến chúng trở thành những tay súng chống đối khi ra ngoài”.
Còn Bộ trưởng Tư pháp Sadullah Ergin thì thừa nhận với BBC: "Khi chúng tôi thông qua luật chống khủng bố năm 2006, tình hình rất phức tạp và bất ổn. Đạo luật nhằm đối phó với những thiếu niên 17 tuổi ném bom xăng vào cảnh sát. Nhưng quả là rất sai lầm khi dựa vào luật này để bắt giữ những đứa nhỏ tuổi hơn và chỉ ném đá mà thôi”.
Dưới áp lực ngày càng tăng của dư luận, chính quyền của Thủ tướng Recep Tayyip Erdogan hứa sẽ có cách tiếp cận mềm mỏng hơn với cộng đồng người Kurd. Một dự luật mới đang được thảo luận tại Quốc hội nhằm giảm hình phạt cho trẻ em bị cáo buộc liên quan tới khủng bố và quy định rằng trẻ vị thành niên phải được xét xử tại tòa án vị thành niên.
Tuy nhiên, mọi việc vẫn đang bế tắc và chưa có kết quả gì. Đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền cáo buộc các đảng đối lập ngăn cản những nỗ lực thay đổi của họ. Phe đối lập thì nói AKP chiếm đa số trong Quốc hội nên nếu thật sự quyết tâm thì chính phủ có thể dễ dàng thông qua luật mới.
Lê Loan
Bình luận (0)