Trẻ nhỏ bị rắn độc tấn công khi ngủ ở nhà

 Nguy kịch do rắn độc cắn

Bệnh nhi đầu tiên là bé trai V.T (28 tháng tuổi, ở Tuyên Quang), bị rắn độc cắn vào ngón cái chân trái khi đang ngủ dưới sàn nhà cùng gia đình tối 25.7. Gia đình bệnh nhi sau đó cho đắp thuốc của thầy lang tại địa phương. Sau một ngày, bàn chân bệnh nhi sưng nề, hoại tử lan lên tới đùi, co giật toàn thân. Gia đình đưa trẻ đến Bệnh viện tỉnh Tuyên Quang, sau đó chuyển về Bệnh viện Nhi T.Ư (Hà Nội) điều trị.

BVCC

Khoảng 36 tiếng sau khi bị rắn cắn, bệnh nhi này nhập viện Bệnh viện Nhi T.Ư trong tình trạng suy hô hấp, suy tuần hoàn, hôn mê, co giật, hoại tử lan rộng ở cẳng bàn chân trái và có hội chứng chèn ép khoang, tiêu cơ vân… tiên lượng rất nặng.

Ngay trong đêm, bệnh nhi được truyền 40 lọ huyết thanh kháng nọc rắn hổ và thở máy, hỗ trợ tuần hoàn, đồng thời tiến hành phẫu thuật mở cân cẳng bàn chân trái để giải phóng chèn ép khoang. Bệnh nhi cũng được truyền dịch, lợi tiểu để phòng biến chứng suy thận cấp.

Sau 4 ngày điều trị, bệnh nhi đã được rút ống nội khí quản và tỉnh táo, hồi phục hoàn toàn về sức cơ, cẳng bàn chân trái đỡ sưng nề, vận động tốt. Tuy nhiên, ngón cái bàn chân trái bị rắn cắn đã hoại tử khô, có thể cần phẫu thuật cắt bỏ.

Liệt chi do rắn cạp nia cắn 

Cùng thời điểm với bệnh nhi trên, Bệnh viện Nhi T.Ư tiếp nhận bệnh nhi N.H (3 tuổi, ở Nghệ An) cũng nguy kịch do rắn cắn.

Gia đình cho biết, trẻ bị cắn tại cánh tay phải khi đang ngủ dưới nền nhà (không mắc màn), bởi con rắn có sọc đen, trắng. Gia đình đưa trẻ đến nhà thầy lang tại địa phương chữa trị. Chỉ trong 1 giờ đắp thuốc lá, trẻ bị sụp mi, nói khó, liệt tứ chi, khó thở nên được đưa đến bệnh viện địa phương cấp cứu, đặt nội khí quản và chuyển đến Bệnh viện Nhi T.Ư.

Qua hình ảnh rắn do gia đình cung cấp, các bác sĩ xác định trẻ bị rắn cạp nia miền Bắc cắn. Đây là một trong những loài rắn có nọc độc mạnh nhất, thường gây giãn đồng tử, liệt cơ tiến triển lan xuống tứ chi, đặc biệt gây liệt cơ hô hấp đe dọa trực tiếp đến tính mạng của nạn nhân. Bệnh nhi được truyền 10 lọ huyết thanh kháng nọc rắn đa giá. Sau 14 ngày điều trị tích cực trẻ đã tỉnh, có nhiều nhịp tự thở, dự kiến được rút máy thở trong một vài ngày tới.

Mới đây nhất, ngày 1.8, các bác sĩ Khoa Cấp cứu và chống độc Bệnh viện Nhi T.Ư đã tiếp nhận bệnh nhân Q.H (nam, 13 tuổi, ở Thái Nguyên) bị rắn lục cắn khi đang đi lao động.

Tại Bệnh viện Nhi T.Ư trẻ được phát hiện rối loạn đông máu nặng và được truyền ngay 10 lọ huyết thanh kháng nọc rắn lục tre, truyền plasma tươi và chăm sóc tích cực. Sau một ngày điều trị, tình trạng bệnh nhi đã ổn định và được xuất viện.

 Không đắp lá thuốc trị rắn cắn

Theo bác sĩ Phạm Thị Thanh Tâm (Bệnh viện Nhi T.Ư), mùa hè là mùa rắn sinh sôi, phát triển, thời điểm số bệnh nhi bị rắn cắn thường có xu hướng tăng, đặc biệt là tại các địa phương gần vùng sông nước, đồi núi. Các bệnh nhân thường bị rắn độc cắn trong khi nằm ngủ trên nền nhà, sinh hoạt gần cánh đồng hoặc các nơi có gia cầm.

Khi bị rắn độc cắn, người bệnh thường thấy đau buốt tại chỗ cắn, thấy dấu răng sâu, vết thương chảy máu khó cầm, vùng chi bị cắn sưng nề. Ngoài ra có thể bị nổi phỏng nước, hoại tử lan dần và có thể có các dấu hiệu toàn thân như: nhìn mờ, sụp mi, đau rát họng, nói khó, nuốt sặc, liệt cơ tiến triển lan xuống tứ chi, thậm chí co giật, hôn mê. 

Huyết thanh kháng nọc rắn được chỉ định trong các trường hợp có biểu hiện nặng toàn thân do rắn độc cắn hoặc có rối loạn đông máu nặng. Thời điểm sử dụng tốt nhất là 4 giờ đầu. Một số trường hợp quá 24 giờ vẫn có thể sử dụng. Sau khi bị rắn độc cắn, bệnh nhân cần được xử trí và cấp cứu kịp thời để hạn chế tình trạng hoại tử chi thể, rối loạn đông máu, nhiễm trùng, thậm chí tử vong. Tất cả các trường hợp bị rắn độc cắn đều nên được theo dõi ít nhất 24 giờ trong bệnh viện.

Theo bác sĩ Tâm, sai lầm lớn của các gia đình là chủ quan, áp dụng kinh nghiệm dân gian để sơ cứu vết rắn độc cắn, cho đến khi có các biểu hiện suy hô hấp, tím tái, xuất huyết nặng, đe dọa tính mạng trẻ.