Trứ danh bánh tráng nước dừa Tam Quan - Bình Định

Một trong những đặc sản nức tiếng có một không hai của miền đất võ Bình Định là bánh tráng nước dừa.
>> Về Phong Điền xem làm bánh hỏi
>> Kể chuyện làng tàu hủ ky trăm tuổi

Người dân nơi đây có câu:

“Công đâu công uổng công thừa
Công đâu gánh nước tưới dừa Tam Quan”

là ngầm ý nói xứ dừa Tam Quan bạt ngàn, tươi tốt. Từ sản vật này, người dân đã khéo léo làm ra nhiều thành phẩm từ dừa như bánh tráng nước dừa, bánh hồng, bánh dừa, kẹo dừa…

Hình ảnh người mẹ, người chị phơi bánh đã trở thành một phần ký ức đẹp với những người con xứ dừa Tam Quan

Để làm được bánh tráng nước dừa không dễ. Đây là loại bánh đặc biệt… dày và thơm ngon nên người làm cũng phải dụng công rất nhiền. Chiếc bánh làm ra phải có mùi thơm đậm đà từ mì, mè, hành, tiêu, dừa. Còn phải mặn mà hơn so với các loại bánh thông thường.

Nguyên liệu chuẩn gồm 1 kg bột mì loại một, 1 trái dừa đã xay xát, 1 chén mè đen, 1 nắm muối hột, 1 muỗng tiêu xay (để thêm một ít tiêu nguyên hạt).

Những người làm bánh tráng nước dừa ở Bình Định cho biết, họ thường phải dậy vào lúc 2 giờ sáng để bắt đầu một ngày làm bánh. Công đoạn đầu tiên là nhóm bếp lò. Bếp phải đạt độ nóng tiêu chuẩn mới có thể chín bánh vì bánh dày và nhiều nguyên phụ liệu kèm theo cũng khó chín không kém.

Sau khi nhóm lò xong, người thợ bánh quay sang chuẩn bị nguyên liệu. Hầu hết mọi nguyên liệu đều được làm lúc này để bánh tráng ra không bị hôi ê hay có mùi chua. Người thì xay dừa, người lắng bột, người gọt hành… Không khí buổi sáng sớm vốn tĩnh mịch bỗng ràng hẳn lên.

Xong xuôi, các nguyên liệu sẽ được gia giảm, trộn chung với nước, đánh đều tay để chuẩn bị cho việc tráng bánh.

Với những người trong nghề, người tráng bánh là người thực hiện công đoạn khó nhất của quá trình làm bánh tráng nước dừa. Cái bánh có tròn đều, độ dày bằng nhau, nhìn có “khéo” có đẹp hay không là ở tay người tráng. Thông thường, người ngồi ở vị trí này phải có nhiều năm kinh nghiệm mới có thể cho ra những chiếc bánh đúng “chuẩn” nhất.

Tiếp theo là bắt và bỏ bánh ra phiên. Những ngón tay của người bắt bánh từ khuôn ra thường bị chai sần vì sức nóng cao của chiếc bánh. Không những phải chịu nóng giỏi, người thợ ở công đoạn này còn phải nhanh tay và khéo léo để trải chiếc bánh sao cho thắng thớm, đẹp mắt.

Cuối cùng là phơi bánh. Đây tưởng là công đoạn dễ nhất nhưng lại…hồi hộp nhất vì trời bất chợt đổ mưa thì coi như công cốc. Hình ảnh những mẹ, những chị phơi bánh đã trở thành một phần ký ức đẹp với những người con xứ dừa Tam Quan.

Bánh được phơi từ lúc mặt trời mới hửng cho đến buổi xế chiều trong mùa nắng gắt là gỡ ra lấy được.

Giờ chỉ còn một việc là nhóm lò than hồng, nướng bánh, nhâm nhi vị bánh giòn rụm, thơm lựng mùi hành, tiêu, mè, ngòn ngọt bùi bùi... mà hỉ hả, rôm rả buổi chiều quê.

Phải dậy nhóm lò từ 2 giờ sáng... ... và chuẩn bị nguyên liệu ngay tại chỗ Trộn nguyên liệu Tráng bánh - công đoạn này đòi hỏi người thợ giàu kinh nghiệm mới làm được Bắt bánh và bỏ bánh ra phên Vừa phơi nắng vừa hồi hộp canh thời tiết kẻo trời đổ mưa Và chiếc bánh thơm vị dừa, béo vị mè và đặc biệt là nồng đượm vị hành tím miền Trung khiến ai một lần đã được nếm đều công nhận là "món ngon nhớ lâu" không bao giờ quên được.

Tâm Ngọc (thực hiện)