|
|
Chưa chịu dừng lại ở việc cho tàu đâm húc, bắn vòi rồng vào tàu lực lượng thực thi pháp luật cũng như đâm chìm tàu cá Việt Nam (VN) tại khu vực hạ đặt phi pháp giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981), việc Trung Quốc (TQ) bắt giữ tàu cá QNg 94912 TS công suất 100 CV của ông Võ Đạt ở xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ (Quảng Ngãi) và 6 ngư dân vào ngày 3-7 ở vùng biển đánh cá chung vịnh Bắc bộ là động thái mới nhất cho thấy các tàu TQ - bất kể là tàu ngư chính, hải giám hay hải cảnh - đang ngày càng hoạt động mà không còn e dè bất cứ hậu quả nào. Bắc Kinh cũng dường như đang muốn mở rộng vùng căng thẳng và thử thách sức kháng cự của VN, theo giới quan sát.
Trả lời Thanh Niên qua điện thoại, Giáo sư Carl Thayer (Học viện Quốc phòng Úc) nhận định về động thái bắt 6 ngư dân VN của TQ: “Thực ra diễn biến này không có gì ngạc nhiên khi mà trước đây TQ đã nhiều lần bắt giữ các ngư dân VN và sau đó đòi tiền chuộc. Việc bắt giữ diễn ra ở vùng biển vịnh Bắc bộ chưa được phân định giữa hai nước và theo luật pháp cũng như thực tiễn quốc tế, TQ không được phép lên tàu và bắt cóc ngư dân VN. Đây là một hành động leo thang của TQ nhằm gia tăng áp lực lên phía VN. Với việc áp sát tàu cá và dùng súng uy hiếp ngư dân, TQ đang tiếp tục có những hành vi mang tính cướp biển ở cấp quốc gia”.
Theo Giáo sư Thayer, điều đáng quan ngại ở đây là các lực lượng trên biển của TQ đang hành động mà không hề lo sợ sẽ bị trừng phạt từ cấp trên của họ và thực tế đã chứng minh họ luôn được bật đèn xanh để “lên tàu, đánh đập và cướp tài sản của ngư dân VN”. Ông Thayer nhận định: “Tôi không thể đọc ý nghĩ của người TQ, nhưng tôi không thể loại trừ khả năng vụ bắt giữ 6 ngư dân chỉ là màn khởi đầu của một chiến dịch tổng lực từ phía Bắc Kinh trong cuộc chiến pháp lý để khẳng định cái gọi là chủ quyền của họ trên biển Đông”.
“Ngang nhiên làm luật”
Giáo sư Thayer cho rằng, TQ đã rất “ngạo mạn” trong việc tiến hành cuộc chiến pháp lý nói trên. “Họ ngang nhiên làm luật để phục vụ cho mưu đồ thôn tính biển Đông, rồi ngang nhiên tuyên bố “chúng tôi đang thực thi luật pháp” bất chấp luật pháp quốc tế”. Tháng 1.2014, sau khi áp đặt vùng nhận diện phòng không trên biển Hoa Đông, TQ tiếp tục khiến biển Đông nổi sóng với quy định phi lý cấm tàu bè nước ngoài hoạt động nghề cá tại khu vực bao phủ gần trọn biển Đông. Khi đó, tỉnh Hải Nam đã ban hành quy định yêu cầu tàu cá nước ngoài phải xin phép chính quyền TQ nếu muốn đánh bắt trong “vùng quản lý” của địa phương này.
Ngày 27.6 mới đây, Ủy ban Thường vụ quốc hội TQ đã ban hành luật Bảo vệ cơ sở quân sự, dự kiến sẽ có hiệu lực vào ngày 1.8. Đạo luật này là phiên bản mới của một bộ luật ban hành hồi năm 1990, bổ sung nghiêm cấm các hoạt động đánh bắt thủy hải sản và các công trình xây dựng dân sự tại “vùng biển cấm” theo định nghĩa từ Bắc Kinh.
Với việc đạo luật mới không nói rõ sẽ được áp dụng ở những vùng biển nào, giới phân tích dự báo chính sự mập mờ này sẽ càng đẩy các ngư dân của VN hay bất kỳ một nước thứ ba nào khác vào tình thế nguy hiểm khi đánh bắt trên biển Đông. Giáo sư Zachary Abuza (Mỹ) nhận định với Thanh Niên: “Tôi dự báo là khi đạo luật này có hiệu lực, sẽ có thêm nhiều vụ quấy rối, giam giữ ngư dân VN hay bất kỳ một nước nào khác. Đây là những động thái được tính toán rất kỹ của TQ và họ cũng biết chắc rằng nếu có ngang nhiên hành động thì Mỹ cũng sẽ chẳng thể can thiệp”. Trong tình hình đó, các chuyên gia khuyến cáo tàu bè VN tránh hoạt động riêng lẻ để giảm thiểu những thiệt hại có thể phải gánh chịu từ các hành vi trên biển của Bắc Kinh.
Căng sức Việt Nam
Ngày 26.5, khi đang hành nghề trên vùng biển Hoàng Sa, tàu cá ĐNa 90152 của bà Huỳnh Thị Như Hoa đã bị tàu TQ đâm chìm, khiến 2 trong số 10 người dân trên tàu bị thương. Rất may, các ngư dân này được cứu nạn kịp thời. Ngoài ra, trong khi giàn khoan Hải Dương-981 cùng một số lượng lớn tàu hộ tống và máy bay của TQ vẫn đang hoạt động trái phép trong vùng biển VN thì giàn khoan thứ hai trên biển Đông, Nam Hải-09, đã bắt đầu được vận hành từ ngày 24.6 thuộc vùng biển ngoài cửa vịnh Bắc bộ.
Với hàng loạt các động thái đơn phương kể trên, các chuyên gia nhận định TQ đang muốn đẩy căng thẳng lan ra ngoài khu vực giàn khoan Hải Dương-981. Giáo sư Thayer đúc kết: “TQ đang muốn căng sức VN trên nhiều mặt trận. Bắc Kinh đang dần dần chuyển từ thử thách quyết tâm bảo vệ chủ quyền của VN sang trừng phạt sự phản kháng từ phía VN. Nói cách khác, TQ đang dùng vũ lực để buộc VN thuận theo ý muốn của mình”.
|
Mỹ cần kiểm soát sự bành trướng của TQ Đó là khuyến cáo vừa được cựu Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Michèle Flournoy và chuyên gia Ely Ratner tại Trung tâm an ninh Mỹ mới (CNAS) đưa ra trong bài bình luận đăng trên tờ The Washington Post ngày 4.7. Bà Flournoy và ông Ratner chỉ ra kể từ khi ông Tập Cận Bình trở thành lãnh đạo TQ năm 2013, Bắc Kinh bắt đầu đẩy mạnh việc củng cố tuyên bố chủ quyền ở biển Đông và biển Hoa Đông một cách quyết liệt hơn. Hai chuyên gia cho rằng nếu những hành động trên biển của TQ không được kiểm soát, chúng dần dần sẽ thay đổi cơ bản trật tự quốc tế ở châu Á theo hướng bất lợi cho sự ổn định và những lợi ích sống còn của Mỹ cũng như của các đồng minh và đối tác. Từ đó, hai chuyên gia cho rằng Mỹ cần phải ngăn chặn hành động gây bất ổn của TQ bằng cách thực hiện các biện pháp duy trì trật tự quốc tế dựa trên luật pháp ở châu Á. Mỹ có thể bắt đầu bằng cách hỗ trợ xây dựng một cơ chế cho việc nâng cao nhận thức về biển trong khu vực để ngăn chặn các hành vi mạo hiểm và cho phép chính quyền các nước bảo vệ tốt hơn bờ biển của họ. Ngoài ra, Mỹ cũng nên hỗ trợ các nước phát triển khả năng phòng thủ để có thể ứng phó các hành vi của TQ. Hai chuyên gia còn khuyến cáo Washington chuẩn bị nhiều cơ chế quản lý khủng hoảng khác nếu Bắc Kinh cứ tiếp tục trì hoãn đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC). Văn Khoa |
An Điền
>> Kiên trì đẩy đuổi giàn khoan Trung Quốc ra khỏi vùng biển Việt Nam
>> Trung Quốc tăng tàu quân sự bảo vệ giàn khoan trái phép Hải Dương - 981
>> Vụ giàn khoan Hải Dương-981 thể hiện sự chính nghĩa của Việt Nam
>> Tập đoàn dầu khí nước ngoài không 'ngán' giàn khoan Hải Dương - 981
>> Giàn khoan Hải Dương – 981: Cơ hội cho Việt Nam
Bình luận (0)