Đó là đánh giá của Bí thư T.Ư Đoàn, Chủ tịch Hội đồng giải thưởng khoa học công nghệ thanh niên Quả Cầu Vàng, Nguyễn Anh Tuấn khi trao đổi với PV Thanh Niên về những đề tài, công trình nghiên cứu giành giải thưởng năm nay.
Phải có công bố quốc tế
Quan sát quá trình bình chọn giải thưởng Quả Cầu Vàng năm 2016 có nhiều điểm đổi mới và khác biệt so với những năm trước đây, đặc biệt là tiêu chí xét chọn, xin anh thông tin cụ thể về những điểm mới này?
Giải thưởng khoa học khoa học kỹ thuật thanh niên Quả Cầu Vàng (gọi tắt là giải thưởng Quả Cầu Vàng) do T.Ư Đoàn và Bộ KH - CN phối hợp tổ chức. Năm nay, giải thưởng có nhiều điểm đổi mới.
Đầu tiên là tên gọi, trước đây là giải thưởng khoa học kỹ thuật thanh niên Quả Cầu Vàng thì từ năm 2016 tên mới là giải thưởng khoa học công nghệ Quả Cầu Vàng để chọn các công trình, sản phẩm đáp ứng thực tiễn yêu cầu phát triển khoa học công nghệ của đất nước.
Trước đây, giải thưởng Quả Cầu Vàng xét chọn ở 4 lĩnh vực: công nghệ thông tin và truyền thông; công nghệ y - dược; công nghệ sinh học; công nghệ môi trường, thì năm nay có thêm lĩnh vực công nghệ vật liệu mới.
Trong tiêu chí xét chọn, điểm mới đặc biệt là các công trình, sản phẩm phải có công bố quốc tế, bước đầu có sự thừa nhận, công nhận của cộng đồng quốc tế. Tiêu chí này có điểm số cao nhất trong bộ tiêu chí bình chọn, đánh giá.
Giải thưởng năm nay đặc biệt ưu tiên cho các công trình, đề tài nghiên cứu có khả năng ứng dụng vào thực tiễn, tạo ra các sản phẩm thương mại, dịch vụ hỗ trợ cho khởi nghiệp và sáng tạo.
Vậy những công trình, đề tài nghiên cứu của ứng viên tham giải thưởng năm nay có đáp ứng được những tiêu chí mới đó không thưa anh?
Phải khẳng định một điều là các bạn đều rất giỏi. Trong số 65 hồ sơ đề cử, hội đồng bình chọn rất vất vả cân nhắc, lựa chọn ra 10 nhà khoa học, nhà nghiên cứu trẻ xuất sắc. Nhiều công trình, đề tài có bài báo công bố ra quốc tế với chỉ số xếp hạng cao, công bố trên nhiều tạp chí khoa học uy tín trên thế giới. Đề tài nghiên cứu đi vào giải quyết những vấn đề đặc trưng thời sự, đời sống của VN liên quan đến lĩnh vực bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học. Các nhà khoa học trẻ Việt Nam cũng dấn thân, có những thành công bước đầu trong lĩnh vực nghiên cứu phức tạp như y học, tế bào gốc với khát vọng tìm cách chữa trị, phòng chống bệnh ung thư, bệnh đái tháo đường.
Giải thưởng danh giá về khoa học công nghệ
Nội dung công trình, đề tài nghiên cứu có phạm vi hẹp và trình độ chuyên môn sâu có gây khó khăn, sức ép cho hội đồng bình chọn giải thưởng khi xem xét, lựa chọn 10 gương mặt xuất sắc nhất?
Khó nhất ở giải thưởng Quả Cầu Vàng, mỗi công trình, đề tài nghiên cứu diễn ra ở một ngành khác nhau, phạm vi hẹp. Nhiều công trình, sáng kiến chuyên sâu nên ngay cả bản thân tôi, người chỉ đạo chương trình, đọc cũng chưa thể nắm bắt, hiểu biết hết được, phải mời đến các chuyên gia trong lĩnh vực am hiểu sâu sắc. Những năm gần đây, khi xét chọn, ban tổ chức kết nối những nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành vào hội đồng. Họ đánh giá chính xác nhất về sản phẩm của những nhà nghiên cứu trẻ, lắng nghe ý kiến từ giới chuyên môn. Hội đồng giải thưởng còn có đại diện cơ quan quản lý nhà nước nhìn nhận ở khả năng ứng dụng thực tiễn, xem xét điều kiện hỗ trợ nếu có. Theo đó, Quả Cầu Vàng hiện là giải thưởng khoa học công nghệ danh giá dành cho các nhà nghiên cứu trẻ. Nên chọn ai để tuyên dương, cá nhân nhận giải này phải được chính những người trong giới khoa học thừa nhận, là đòi hỏi rất khó. Bởi nếu không cẩn thận, mình tôn vinh một người mà xã hội biết đến nhưng những người trong giới nghiên cứu họ không thừa nhận, không được số đông đồng thuận thì giải thưởng này không đảm bảo được uy tín. Trong số 65 hồ sơ đề cử, hội đồng bình chọn bỏ phiếu lấy 10 người đều là những cá nhân rất xuất sắc.
tin liên quan
Tài năng trẻ giành giải thưởng Quả Cầu Vàng giao lưu với sinh viên thủ đôCá nhân giành giải thưởng Quả Cầu Vàng năm 2016 sẽ có chương trình giao lưu với thanh niên, sinh viên thủ đô tại ĐH Bách khoa Hà Nội vào tối mai, 29.12.
Sau khi ưu tiên chọn những công trình, đề tài có tính ứng dụng thực tiễn, ban tổ chức có tính đến việc hỗ trợ các nhà khoa học trẻ ứng dụng thành quả nghiên cứu thành sản phẩm, dịch vụ cụ thể?
T.Ư Đoàn đã có tính toán thiết kế các hệ giải pháp hỗ trợ cho việc nghiên cứu đổi mới sáng tạo, đặc biệt là triển khai, ứng dụng vào thực tiễn.
Cụ thể, chương trình phối hợp giữa T.Ư Đoàn và Bộ KH - CN ký kết cuối tháng 11.2016, cho giai đoạn 2017 - 2022 có nhiều giải pháp cụ thể. Thứ nhất là hỗ trợ các nghiên cứu công bố quốc tế thông qua Quỹ Đổi mới sáng tạo khoa học công nghệ. Thứ hai, lựa chọn phát hiện và tôn vinh những tấm gương thanh niên xuất sắc trong nghiên cứu khoa học công nghệ. Thứ ba là tìm cách thương mại hóa, chuyển giao những ứng dụng của các công trình nghiên cứu, đẩy những phát minh sáng kiến ấy vào thực tiễn.
Một giải pháp đặc biệt nữa là thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong mỗi nhà khoa học trẻ. Nói nhà khoa học đi làm doanh nghiệp thì không đúng, nhưng đòi hỏi hiện nay là nhà khoa học phải có tư duy về thị trường, suy nghĩ tính ứng dụng, thương mại hóa công trình nghiên cứu, sáng kiến. Để làm sao từ kết quả nghiên cứu sẽ thành sản phẩm, dịch vụ hữu ích góp phần phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng của đất nước.
Khơi dậy phong trào Tuổi trẻ sáng tạo
Xin anh cho biết, trong thời gian tới, T.Ư Đoàn sẽ làm những gì để thúc đẩy khuyến khích nhiều người trẻ tham gia vào phong trào nghiên cứu sáng tạo, đổi mới về khoa học và công nghệ trong thanh niên Việt Nam?
Những tấm gương nhận giải thưởng thực sự là những người rất có uy tín trong lĩnh vực chuyên sâu mà họ theo đuổi nghiên cứu. Trên thực tế, bản thân họ cũng có kết nối chặt chẽ. Chúng tôi cho rằng, lao động cá nhân, uy tín của gương mặt nhận giải thưởng Quả Cầu Vàng trong chuyên môn hẹp là rất tốt. Nhưng để ảnh hưởng ấy lan tỏa đến thanh niên, sinh viên thúc đẩy đam mê nghiên cứu sáng tạo thì Đoàn cần phải cố gắng hơn nữa. Một trong những giải pháp T.Ư Đoàn đang làm xây dựng cơ sở dữ liệu về tài năng trẻ trên các lĩnh vực, trong đó có nhánh khoa học công nghệ, tạo sân chơi kết nối tài năng trẻ cùng lĩnh vực.
Ở góc độ truyền thông, những câu chuyện cụ thể về những đam mê sáng tạo của những cá nhân trong các công trình, đề tài cụ thể khi chia sẻ qua các diễn đàn, tọa đàm cũng góp phần truyền cảm hứng đến với người trẻ tìm tòi nghiên cứu khoa học công nghệ,
Trong bối cảnh cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ 4, yêu cầu đổi mới sáng tạo về khoa học công nghệ, tạo giá trị gia tăng mới là đòi hỏi cấp bách trong xã hội. Để phát triển đất nước về kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng thì không thể thiếu vai trò của khoa học công nghệ, sự đổi mới sáng tạo. Càng có nhiều người trẻ đam mê nghiên cứu, sáng tạo thì đất nước sẽ tiến nhanh, tiến xa và bền vững. Ban Chấp hành T.Ư Đoàn đặc biệt quan tâm đến vấn đề này. Trong dự thảo văn kiện Ban chấp hành T.Ư Đoàn khóa 10 trình tại Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ 11 tới đây, sẽ có riêng nội dung về phong trào: Tuổi trẻ sáng tạo. Nhưng sáng tạo này phải gắn với câu chuyện đời sống người dân đang cần, đất nước đang cần, phát huy trí tuệ của con người Việt Nam, tạo ra nền tảng vững chắc giúp đất nước bước vào nền kinh tế tri thức, đón đầu cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ 4.
Bình luận (0)