Một chỉ huy quân đội Ukraine mới đây xác nhận Nga đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho lực lượng của Kyiv nhờ các máy bay không người lái (UAV/drone) mà Iran cung cấp. Đây là lần đầu tiên Nga triển khai vũ khí nước ngoài trên quy mô lớn tại Ukraine kể từ khi xung đột bùng nổ hồi cuối tháng 2, theo bài viết đăng trên The Wall Street Journal ngày 17.9.
 |
UAV cất cánh từ một tàu của hải quân Iran trong buổi lễ ngày 15.7 |
IRNA |
Tờ báo dẫn lời đại tá Rodion Kulagin, chỉ huy pháo binh tại Lữ đoàn Cơ giới 92 của Ukraine, cho biết UAV Shahed-136 của Iran, được sơn lại bằng màu sắc của Nga và đổi tên thành Geranium 2, đã bắt đầu xuất hiện trên các vị trí thiết giáp và pháo binh của Ukraine ở Kharkiv. Chỉ tính trong phạm vi hoạt động của lữ đoàn, các UAV này đã phá hủy 4 khẩu lựu pháo tự hành (cả hai loại 152 mm và 122 mm) cũng như 2 xe bộ binh bọc thép BTR.
Iran phủ nhận việc bán UAV tấn công cho Nga bất chấp cáo buộc của giới chức Mỹ và Ukraine, nhưng năng lực UAV của Tehran là điều khó có thể chối cãi.
| Từ cuộc chiến ở Ukraine nhìn lại kho UAV của Iran |
Sau nhiều thập niên từng bước phát triển ổn định, Tehran hiện có thể sử dụng UAV để bổ sung cho lực lượng tên lửa cũng như hỗ trợ nỗ lực đưa toàn bộ Trung Đông vào tầm bắn.
Niềm tự hào của quân đội Iran
“Trò chơi drone quyền” của Iran (chơi chữ từ “Games of Throne”, hay “Trò chơi vương quyền”, bộ phim truyền hình nổi tiếng của HBO) bắt đầu từ những năm 1980 khi Iran đánh nhau với Iraq. Giữa xung đột, lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) của Iran đã khởi động chương trình nghiên cứu và chế tạo những chiếc UAV trinh sát đầu tiên, theo Viện Washington, tổ chức chuyên nghiên cứu về Trung Đông tại Mỹ.
Sau cuộc chiến với Iraq, chương trình UAV tiến triển tương đối nhanh chóng, một phần nhờ sự hỗ trợ học thuật liên tục từ các trường như Đại học Công nghệ Sharif (bị Mỹ trừng phạt từ năm 2019). IRGC cũng tình cờ nhận được rất nhiều sự trợ giúp gián tiếp từ nước ngoài, khi họ khôi phục được một số UAV công nghệ cao của phương Tây bị rơi ở Iran.
| Iran tiến hành tập trận UAV |
Ngày nay, UAV của Iran có thể tiếp cận hầu hết mọi nơi ở Trung Đông nhờ mang theo nhiều nhiên liệu hơn và sử dụng định vị vệ tinh. Các mẫu UAV tối tân nhất bao gồm Shaded-129, Fotros, Saeqeh-2 và Mohajer-6. Một số mẫu UAV được cho là có tầm bay lên tới 1.000 km và thời gian bay đến 24 giờ, trong khi phần lớn UAV có thể mang bom dẫn đường thu nhỏ và sẽ sớm được trang bị tên lửa có khả năng tiếp cận mục tiêu cách xa tới 8 km.
“Tehran đã phát triển chương trình UAV quy mô và đầy tham vọng vì nhu cầu, để bù đắp cho lực lượng không quân đã bị suy yếu bởi các lệnh trừng phạt quốc tế trong nhiều năm. Chương trình UAV hiện là niềm tự hào của quân đội Iran”, nhà nghiên cứu Federico Borsari tại Hội đồng Quan hệ đối ngoại châu Âu (ECFR) viết trong một bài phân tích đăng trên website ECFR.
 |
UAV Shaded-129 của Iran |
Chụp màn hình USIP |
Tàu sân bay chở UAV
Trong vài năm qua, Iran đã xuất khẩu UAV sang các nước như Ethiopia và Venezuela, theo bài viết trên. Tehran cũng cung cấp một số lượng lớn UAV cho các lực lượng ủy nhiệm trên khắp Trung Đông, từ Hezbollah ở Lebanon đến Houthi ở Yemen, và vì việc này mà Mỹ đã cấm vận chương trình UAV của Iran vào tháng 10.2021. Ngoài ra, Iran đã thành lập một nhà máy sản xuất UAV ở Tajikistan, góp phần củng cố vị thế cường quốc UAV của Tehran trong khu vực.
Hồi tháng 7, hải quân Iran đã công bố thành lập lực lượng mà họ gọi là đơn vị “tàu sân bay chở UAV” đầu tiên của nước này. Hình ảnh về buổi lễ trên truyền hình nhà nước cho thấy các UAV cất cánh từ nhiều con tàu và thậm chí cả tàu ngầm. Sự kiện diễn ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Israel Yair Lapid ký thỏa thuận an ninh củng cố mặt trận chung chống Iran.
| Iran khoe đội "tàu sân bay" đầu tiên cho dàn máy bay không người lái UAV |
“Nếu kẻ thù mắc sai lầm, những chiếc UAV này sẽ phản ứng theo cách mà họ sẽ cảm thấy hối tiếc”, tư lệnh lục quân Iran Abdolrahim Mousavi nói trong buổi lễ ngày 15.7, theo Arab News.
Ukraine có bước tiến mới
Reuters dẫn lại thông báo quân đội Ukraine đưa ra ngày 18.9 cho biết họ đã đẩy lùi những cuộc tấn công của Nga tại các khu vực thuộc tỉnh Kharkiv ở phía đông, tỉnh Kherson ở phía nam và tỉnh Donetsk ở phía đông nam. Lực lượng Ukraine cũng tuyên bố đã tiến đến bờ phía đông của sông Oskil ở Kharkiv. Reuters nhận định việc vượt sông Oskil, con sông chảy qua Siversky Donets vào vùng Donbass, là một dấu mốc quan trọng khác trong cuộc phản công của Ukraine.
Những ngày gần đây, đà tiến quân của Ukraine đã chậm lại. Theo CNN, trong bài phát biểu đêm 18.9, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khẳng định khoảng lặng này là do Ukraine đang chuẩn bị để giải phóng nhiều thành phố hơn. Nhà lãnh đạo này cũng nhấn mạnh Ukraine sẽ giành lại toàn bộ lãnh thổ của mình.
| Xem nhanh: Ngày 208 chiến dịch ở Ukraine, Nga mộ thêm quân, Tổng thống Mỹ tin Ukraine sẽ thắng lợi |
Nga chưa lên tiếng trước các thông tin trên. Tuy nhiên, Hãng tin TASS hôm 18.9 dẫn lại thông báo của chính quyền quân sự - dân sự thành phố Novaya Kakhovka do Nga hậu thuẫn thuộc tỉnh Kherson cho biết phòng không Nga trong ngày đã đánh chặn 34 quả rốc két Ukraine. Trong khi đó, tình báo quân sự Anh ngày 19.9 nhận định Nga có khả năng đã mất ít nhất 4 máy bay chiến đấu ở Ukraine trong 10 ngày qua, đưa tổng số máy bay chiến đấu Nga thiệt hại từ đầu chiến dịch quân sự lên 55. Bộ Quốc phòng Anh cho rằng sự gia tăng tổn thất này một phần là do không quân Nga chấp nhận rủi ro lớn hơn để hỗ trợ cho các lực lượng mặt đất của Nga dưới áp lực từ các cuộc tiến công của Ukraine.
Bình luận (0)