Từ tro tàn của đế chế - Bài 2: Báu vật Cappadocia

Midas là một vị vua trị vì xứ Phrygia (nay thuộc trung tâm Thổ Nhĩ Kỳ) thế kỷ thứ 8-7 trước Công nguyên. Xác ướp của ông đã được tìm thấy tại thành phố Gordion năm 1957. Trong thần thoại Hy Lạp, Midas là một ông vua giàu có và tham lam. Đã có nhiều vàng nhất thế giới, nhà vua vẫn muốn hơn thế nữa nên cầu khẩn thần linh ban cho ông khả năng biến mọi thứ thành vàng khi chạm tay vào. Cuối cùng ông cũng được toại nguyện và đó là khởi đầu cho bi kịch của nhà vua khi mọi thứ thức ăn, đồ uống, cả đứa con gái yêu dấu đều biến thành những thỏi vàng vô tri…

Đây chỉ là một câu chuyện hoang đường mang tính chất răn đe những kẻ tham lam. Khả năng thần kỳ của vua Midas chỉ đem lại bất hạnh cho ông, trong khi cú chạm tay của Mẹ thiên nhiên đã đem lại cho Thổ Nhĩ Kỳ những báu vật quốc gia thật sự tại vùng Cappadocia.

Và tất cả đều từ đá.

Cappadocia nằm trong địa bàn hai tỉnh Nevsehir và Kayseri của Thổ Nhĩ Kỳ. Cách đây hàng triệu năm, núi lửa phun trào mạnh tạo ra các cột đá lớn trên mặt đất. Trải qua bao thời gian, gió và nước đã đóng vai trò những điêu khắc gia của tự nhiên để tạc thành những tạo vật gây sửng sốt.

Làng xì trum

Pasabag được gọi là Thung lũng Thầy tu do các cột đá ở đây có hình dạng như các tu sĩ, theo cư dân bản địa. Thế nhưng chúng tôi lại thấy như lạc vào xứ sở xì trum, những xì trum khổng lồ với vô số căn nhà hình nấm được tạc từ đá nguyên khối. Tai nấm, là một loại đá sẫm màu, vắt vẻo trên thân nấm tưởng như ai đó vừa đặt vào để du khách chiêm ngưỡng, chứ không phải do hình thành tự nhiên.

Đang mê mẩn giữa các căn nhà xì trum, chợt nghe tiếng cười của các nữ du khách châu Âu. Theo hướng tay họ đang chỉ trỏ là một khối đá vừa giống một cây nấm mối, vừa có hình dạng như sinh thực khí nam. Cũng như khối đá nổi tiếng gần đó thoạt nhìn thì giống lạc đà, nhìn kỹ hơn thì như một con ốc sên. Ừ thì tùy theo tưởng tượng...

Bảo tàng ngoài trời Goreme là một tuyệt tác khác mà thiên nhiên đã hào phóng ban tặng cho Cappadocia. Đó là một khối đá khổng lồ hình thành từ nham thạch núi lửa, mà cư dân bản địa đã khoét vào để xây hàng loạt tu viện từ thế kỷ 3-12. Tường, mái vòm của các hang động nhân tạo này được trang hoàng bằng những bích họa chủ đề tôn giáo màu sắc rực rỡ, được phục chế và tôn tạo kỹ lưỡng.

Cappadocia còn có 36 thành phố, khu dân cư ngầm trong lòng núi, do những người Cơ đốc giáo xây dựng và ẩn cư để tránh sự truy lùng của quân La Mã. Trong đó, lớn nhất là thành phố ngầm Kaymakli với sức chứa khoảng 4.500 người, bao gồm vô số căn phòng được nối với nhau bằng một hệ thống đường hầm chằng chịt.

200 USD là một số tiền không nhỏ, nhưng hoàn toàn xứng đáng cho một chuyến du ngoạn kéo dài hơn 1 giờ ở độ cao vài trăm mét.

Chúng tôi bay đợt thứ hai, vào khoảng 6 giờ sáng. Xe vừa tới "phi trường", một khung cảnh kỳ vĩ và đầy kích động hiện ra trước mắt: Trên bãi đất rộng bát ngát, cả trăm chiếc khinh khí cầu màu sắc sặc sỡ hoặc đã cất cánh, hoặc đang dần phồng to.

Người lái khí cầu của chúng tôi là một gã Thổ Nhĩ Kỳ điển trai tên Vural Demircioglu, được gọi rõ ràng là "pilot" (phi công). Mỗi người được phát một tờ hướng dẫn an toàn bay trước đó, với lưu ý đặc biệt về động tác ngồi xổm khi khí cầu tiếp đất.

Những ngày gió mạnh, toàn bộ các chuyến bay bằng khí cầu sẽ bị hủy để bảo đảm an toàn cho hành khách. Mới tháng 6 vừa rồi, 18 du khách đã bị thương khi gió mạnh làm một khí cầu mất kiểm soát và rơi xuống đất. Còn 2 năm trước, 3 du khách Brazil đã thiệt mạng khi 2 khí cầu va vào nhau trên không trung. Ơn trời, buổi sáng chúng tôi ở đây là một ngày gió rất nhẹ và nắng rất mạnh.

Khí cầu đã phồng căng, 14 hành khách chen chúc trong một cái giỏ bằng gỗ, khá chật chội. Dây buộc được tháo ra và Vural cho khí cầu từ từ bay lên, rồi chỉ bằng cách điều khiển những sợi dây, bắt đầu lượn quanh thung lũng Goreme.

Trong nắng vàng như mật của buổi bình minh Cappadocia, chúng tôi lơ lửng bên trên, hoặc bay lướt qua những kiến trúc đá tuyệt đẹp. Xung quanh chúng tôi những khí cầu khác chầm chậm trôi qua...

Một tiếng mười lăm phút sau, phi công bắt đầu cho hạ độ cao. Chúng tôi cứ cho rằng khí cầu sẽ tiếp đất ở một khoảnh bằng phẳng và rộng rãi, nhưng tay lái lụa Vural không nghĩ như thế. Chậm và khoan thai, anh ta cho chiếc giỏ hạ cánh êm ái trên rơ moóc một chiếc xe bán tải, không trật một cm. Tuyệt vời!

Đón những vị khách Việt Nam là Ban giám đốc Công ty Kapadokya Balloons với biểu ngữ chào mừng, hoa và rượu champagne cùng giấy chứng nhận đã "vượt qua thử thách" in trang trọng tên từng người. Dân làm du lịch Thổ Nhĩ Kỳ thật biết cách bày trò. Chỉ là một chuyến du ngoạn vui vẻ nhẹ tênh, vậy mà họ tiếp chúng tôi như những người vừa trải qua 5 tuần khốc liệt trên khinh khí cầu trong tiểu thuyết giả tưởng của Jules Verne!

Khách sạn chúng tôi lưu trú nằm lọt thỏm trong Thung lũng Bồ câu. Nơi đây có vô số phiến đá trắng toát mà từ xa xưa, người dân đã khoét thành tổ cho bồ câu cư ngụ. Sau đó, thỉnh thoảng họ lại tới thu thập phân của chúng về bón cho cây trồng. Lũ bồ câu ở đây lười nhác, béo ú và không hề e sợ con người.

Những cửa hàng bán đồ lưu niệm ở Cappadocia cũng không có vẻ gì e sợ con người. Chúng tôi đã rất ngạc nhiên khi giữa đêm vắng, chứng kiến những cửa hàng còn bày đầy hàng hóa trên vỉa hè, trong khi cửa đã đóng kín mít và không hề có dấu hiệu của một người trông coi hay camera an ninh.

Tour guide Elif tiếp tục dẫn chúng tôi vòng vèo trên các con phố, rẽ vào những ngõ nhỏ, rồi lên cầu thang đến một sân thượng. Một ngóm người địa phương đủ già trẻ lớn bé đang quây quần chuyện trò rôm rả trên một tấm bạt, uống nước ngọt và cắn hạt bí rang. Thấy người lạ, họ có chút ngỡ ngàng nhưng rồi rất nhanh, kéo chúng tôi nhập cuộc. Họ nói tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, chúng tôi nói tiếng Việt và tiếng Anh. Nói chung đây là một cuộc trao đổi vô cùng lộn xộn và ồn ào nhưng điều lạ lùng là cả hai bên đều có vẻ hiểu nhau. Sau một hồi "trò chuyện", họ rủ chúng tôi cùng thả đèn trời. Mười mấy đôi bàn tay cùng nâng chiếc đèn lên và đẩy nhẹ. Trắng sáng lấp lánh, chiếc đèn nổi bật trên bầu trời đêm đen thẫm, trong veo và yên lành của vùng Cappadocia.