Từng nhận hối lộ, làm sao leo lên đến chức Q.Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch?

Bố trí cán bộ

Bạn đọc đã tá hỏa khi đọc bài Chuyện cũ của Q.Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Nguyễn Quốc Kỳ trên Báo Thanh Niên ngày 5.5.2008. Riêng tôi, "không tin được dù đó là sự thật". Hay có sự nhầm lẫn gì ở đây, kiểu như tên trùng tên, người giống người chẳng hạn? Nhưng xem kỹ lại cái quyết định buộc thôi việc đối với ông Kỳ, có tới 2 con dấu, và chỉ mới cách đây 18 năm, ngày 1.8.1990, chưa phải quá khứ xa xôi gì, thì không thể không tin đây là chuyện thật.

Tôi không phải người theo "chủ nghĩa lý lịch", và cứ nghĩ ai đã một lần bị kỷ luật, thậm chí lâm vòng lao lý trong đời đã là "hết thuốc chữa". Ai cũng có những sai lầm trong suốt cuộc đời mình, và ai cũng có thể, có quyền làm lại cuộc đời mình sau mỗi lầm lạc. "Hãy đứng lên từ chính nơi anh đã vấp ngã", người ta đã khuyên như thế. Và tôi nghĩ, về một mặt nào, ông Kỳ đã làm đúng như thế. Ông đã bị "vấp ngã" ở ngành du lịch, thì ông đứng lên và làm lại đời mình từ chính ngành du lịch. Nhưng gì thì gì, ở đây phải nhận rằng, cách bố trí, bổ nhiệm cán bộ như cách làm đối với ông Kỳ thì quả đã gây sốc lớn cho xã hội. Vì cái lỗi mà ông Kỳ mắc phải ở Công ty du lịch TP.HCM từ thập niên 90 của thế kỷ trước là lỗi thuộc về nhân cách, về đạo đức làm người, chứ không đơn giản chỉ là "hành vi sai phạm".

Ông Kỳ cũng không phải vì "cố ý làm trái" ở ngành mình khi cơ chế còn chưa thông thoáng, làm trái nhưng có lợi cho ngành, có lợi cho tập thể, thì dẫu nhất thời bị oan khuất, nỗi oan với thời gian và sự đổi mới xã hội sẽ được nhìn nhận lại, và có thể từ khuyết điểm, thậm chí lỗi lầm, trở thành ưu điểm, thậm chí công lao. Đây cũng không phải chuyện "mất đoàn kết" hay gây xô xát gì trong cơ quan, hay chuyện bị "cấp trên trù dập" vốn không thiếu ở những năm đầu Đổi Mới ấy. Chuyện lỗi của ông Kỳ ở đây quá "thô sơ", nhưng lại là kiểu lỗi bây giờ nhan nhản trong xã hội. Nhưng không thể vì lỗi này bây giờ phổ biến quá, mà ta lại coi nó "không đáng quan tâm". Ngược lại, đây là lỗi nặng, rất nặng đối với một công chức, một cán bộ nhà nước: lỗi ăn hối lộ! Có thể ngày đó, ông Kỳ chỉ nhận có 10 chỉ vàng, thật quá nhỏ nhoi, quá ít ỏi so với những "cú ăn" của quan tham bây giờ. Nhưng ta thử nghĩ xem, nếu không biết sám hối, biết "cải tà quy chính" thì từ 10 chỉ vàng ngày ấy, vào những lúc có "điều kiện cần và đủ" nó sẽ "phát triển" lên bao nhiêu?

Nhìn nhận một con người phải hết sức cẩn trọng, ở đây tôi không dám nói gì cả về nhân thân ông Kỳ với tư cách một công dân, một con người. Nhưng một khi cấp trên "trông giỏ bỏ thóc", quyết định chọn một cán bộ vào một vị trí quan trọng như Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch chẳng hạn, thì phải hết sức cẩn trọng, xem xét kỹ lưỡng. Không chỉ vì uy tín cá nhân của người đứng đầu một ngành quan trọng như vậy, mà còn vì "thương hiệu" và uy tín của chính ngành ấy, hơn nữa là uy tín của Nhà nước. Ở các nước phát triển, những cú "phốt" trong công tác nhân sự của họ cũng không ít. Nhưng một khi đã phát hiện ra sai sót, thì họ kiên quyết sửa chữa. Và những người được bổ nhiệm nhưng chưa trọn vẹn và có nguy cơ đối mặt với dư luận ấy luôn biết cách tự xử một cách đường hoàng, thích hợp với nhân cách của mình. Ở ta, do vừa qua đã có quá nhiều chuyện thuộc về khâu bố trí cán bộ, về những hành động "chạy chỗ" trong giới quan chức, nên dư luận đặc biệt nhạy cảm với chuyện này. Xin hãy cẩn trọng!

Thanh Thảo

Trích biên bản họp Hội đồng kỷ luật Công ty du lịch TP.HCM ngày 3.7.1990
(phần nói về hành vi nhận hối lộ của ông Nguyễn Quốc Kỳ)

Ý kiến anh Kỳ:
Sự việc này tôi đi Hà Nội về, lãnh đạo P.Hướng dẫn có gọi hỏi tôi đã nhận sự việc. Về Bộ luật Hình sự tôi cũng chưa có dịp nghiên cứu kỹ. Chứ không phải đến khi làm việc với Thanh tra tôi mới nhận, trong các bản tường trình đều có nói, không biết anh An nghĩ thế nào mà nói tôi né tránh. Đề nghị Hội đồng kỷ luật xem xét hoàn cảnh bản thân tôi, xét giảm cho tôi.
...
Ý kiến anh Bằng (P.Hướng dẫn):
Sự việc xảy ra Phòng Hướng dẫn có nắm được. Anh Kỳ đã vi phạm nghiêm trọng Bộ luật Hình sự, tự gợi ý và nhận hối lộ...
...
Ý kiến anh Hội (PGĐ XN ô tô):
Sự việc vi phạm của anh Kỳ là lớn, vi phạm Bộ luật Hình sự, nếu ta xử lý không nghiêm thì pháp luật và dư luận CBCNV không đồng tình. Đồng ý với kết luận và đề xuất của pháp chế là buộc thôi việc...
...
Ý kiến chị Lan (Trưởng ban Thanh tra Công ty):
... Sự việc anh Kỳ nói có chia cho một số anh em ở XN nhưng qua Thanh tra đều thấy không có biểu hiện. Anh Kỳ và anh (...) đều vi phạm nghiêm trọng tội nhận và đưa hối lộ. Bản thân anh Kỳ qua lần làm việc thứ 3 anh Kỳ đã nghiêm túc nhận khuyết điểm...
...
Ý kiến anh Đức (Chủ tịch Công đoàn):
Từ nhiều năm nay dư luận vào Du lịch là tốn tiền vàng, nhưng đây là vụ đầu tiên ta xử lý, người đưa và nhận đều nhận cả. Về anh Kỳ tự ý gợi đặt vấn đề, theo đề nghị của pháp chế là đúng, xem xét sự đóng góp chiếu cố anh Kỳ nên không khởi tố, chỉ xử lý hành chính là buộc thôi việc, phải xử lý nghiêm.
...
Kết luận của anh Ba Đầy (Chủ tịch Hội đồng):
Tính chất vụ việc này vi phạm Luật Hình sự. Tội nhận hối lộ và đưa hối lộ. Vấn đề này đã gây dư luận không tốt cho công ty, mà đây là vụ phát hiện đầu tiên.
Về nguyên tắc, vi phạm luật pháp phải xử lý, nhưng chúng ta phải xét hoàn cảnh, mức độ vi phạm và thái độ thành khẩn để xử lý và phải nghiêm minh.
Anh Kỳ có vi phạm pháp luật và đã công nhận, thể hiện vấn đề này không phải vô tình. Anh Kỳ có thành khẩn, nhận thức việc làm sai trái...