Tướng Quắc và vụ PMU 18

Thiếu tướng Phạm Xuân Quắc

Ngôi nhà của tướng Phạm Xuân Quắc nằm tận cuối một con hẻm nhỏ ở phố Đào Tấn, Hà Nội, bình dị như bao ngôi nhà khác trong cái ngõ xóm cư dân đông đúc và chật hẹp này. Khi tôi đến chơi nhà, gặp mấy đứa cháu nội, ngoại đang đùa nghịch quây quần bên mái tóc bạc phơ của ông mới thấy niềm hạnh phúc của tuổi già thật giản đơn, trong lành và mang nhiều ý nghĩa.

Tướng Phạm Xuân Quắc sinh năm 1947, quê ở huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương. Tháng 10.1994, ông được cử về làm Cục trưởng Cục C14 và vào Khánh Hòa điều tra, triệt phá băng nhóm tội phạm nguy hiểm có tổ chức của Tin "Palét", rồi làm Trưởng ban chuyên án vụ bắt giữ trùm tội phạm Khánh "trắng" và đồng bọn ở Hà Nội năm 1996. Tướng Quắc cho rằng, xét về mặt tổng kết nghiệp vụ của ngành công an, thì vụ án băng nhóm của Khánh "trắng" là một cái mốc quan trọng đánh giá sự phát triển nguy hiểm của tội phạm hình sự ở Việt Nam, từ chỗ hoạt động theo kiểu các ổ nhóm nhỏ lẻ bắt đầu liên kết với nhau thành các băng nhóm tội phạm quy mô lớn, có tổ chức chặt chẽ với các hoạt động bảo kê, móc nối theo kiểu xã hội đen, đâm thuê chém mướn và đòi nợ thuê. Từ bài học của vụ án này, lực lượng công an cả nước đã tiến hành rà soát các thành phố lớn để phát hiện các băng nhóm hoạt động theo kiểu xã hội đen nói trên. Tướng Quắc nhấn mạnh, từ vụ án này đã có sự chuyển biến giai đoạn nhận thức về phương diện tội phạm học và việc tổ chức đấu tranh của lực lượng cảnh sát hình sự.

Sau vụ Khánh "trắng", tướng Quắc tiếp tục chỉ đạo lực lượng Cảnh sát hình sự của Bộ Công an phối hợp với Công an TP Hải Phòng tiến hành trấn áp băng nhóm tội phạm xã hội đen của Phạm Đình Nên (tức cu Nên) và Lâm "già" từng một thời làm mưa, làm gió ở thành phố cảng với hoạt động bảo kê các sới bạc, đâm thuê, chém mướn. Tiếp theo, ông lại tham gia cùng lực lượng C14B phía Nam phối hợp với Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tầu điều tra, triệt phá băng nhóm xã hội đen của tay trùm Minh "samasa" chuyên bảo kê các cảng cá, cho vay nặng lãi và đòi nợ thuê. Trong chiến dịch truy quét băng nhóm của trùm xã hội đen Năm Cam, tướng Phạm Xuân Quắc làm Phó ban chuyên án cho tướng Nguyễn Việt Thành. Sau đó, ông lại cùng lực lượng cảnh sát hình sự ra quân triệt phá các băng nhóm tội phạm khét tiếng của Dũng "chim xanh", Hoàng "lựu đạn" rồi mới đây nhất là vụ án Hai Chi tại tỉnh Bình Thuận.

* Như vậy, trong 12 năm phụ trách Cục C14, có thể nói thiếu tướng đã tham gia hầu hết các chuyên án đấu tranh với các băng nhóm tội phạm xã hội đen có quy mô lớn và "đối mặt" với nhiều tên trùm nguy hiểm. Vậy theo ông, "gương mặt" trùm xã hội đen nào là

"Có thể khẳng định vai trò rất tốt của báo chí trên mặt trận đấu tranh chống tội phạm xã hội, tội phạm kinh tế, chống tham nhũng trong những năm qua. Báo chí đã kịp thời cổ vũ, động viên lực lượng công an đánh án và tạo dư luận đồng tình của quần chúng, của xã hội trong cuộc đấu tranh chống các loại tội phạm. Đặc biệt là trong vụ án triệt phá băng nhóm xã hội đen Năm Cam và vụ án PMU 18 mới đây, báo chí đã vào cuộc rất hăng hái. Có thể nói báo chí đã phản ánh sự bức xúc của dư luận trước vấn đề tội phạm, vấn đề tham nhũng, đã dám nói, dám viết. Và qua báo chí, dư luận nhân dân đã yêu cầu cơ quan điều tra phải làm đến nơi, đến chốn, phải phanh phui các đường dây tiêu cực, tham nhũng".

đáng kể nhất?

- Tướng Phạm Xuân Quắc: Lớn nhất, mưu mô xảo quyệt nhất vẫn là Năm Cam, sau đó phải kể tới Khánh "trắng". Nhưng Khánh "trắng" thì có khi còn trực tiếp nhúng tay vào việc giết người (chính vì vụ này mà Khánh phải lãnh án tử hình), còn Năm Cam thì luôn đứng phía sau điều hành mọi hoạt động của thế giới ngầm. Năm Cam đã từng được giới giang hồ phía Bắc đón rước như một ông vua và khi ra Hà Nội thường nghỉ tại khách sạn Las Vegas ở phố Lê Văn Hưu. Năm Cam từng có ý định thống nhất giới giang hồ cả nước vào trong một đầu mối; tay trùm này đã rửa khá nhiều tiền thông qua việc đầu tư vào lĩnh vực kinh doanh dịch vụ nhà hàng, khách sạn. Trước khi bị bắt giữ, Năm Cam bắt đầu có dấu hiệu móc nối, quan hệ với giới tội phạm quốc tế qua các chuyến đi Hồng Kông, Macau...

* Thiếu tướng từng tâm sự với các nhà báo: "Nếu tôi còn trẻ, chưa đến tuổi về hưu thì tôi chưa chắc đã dám làm vụ PMU 18 !", vì nguyên cớ gì vậy thưa ông ? Sau khi ông về hưu, vụ án PMU 18 đã đi đến giai đoạn cuối hay chưa?

- Tướng Phạm Xuân Quắc: Có thể nói vụ án PMU 18 là trận đánh lớn nhất của đời tôi. Tôi có nói với các nhà báo là tôi sắp đến tuổi về hưu rồi nên tôi dám đánh vụ này, nếu tôi còn trẻ thì tôi chưa chắc đã dám làm vụ này, vì còn phải trông trên trông dưới. Thật ra vụ án này, tôi đánh "lấn sân", vì mảng án tham nhũng không thuộc về chức trách Cục C14 làm, nhưng do các "sân" khác chưa làm được thì tôi làm. Tôi dám làm vụ này bởi vì tôi không có động cơ cá nhân, tôi đã có tuổi nên không phải lấy lòng ai, không sợ mất lòng ai. Trận đánh tham nhũng này rất khó khăn vì cũng có những người không ủng hộ và có lẽ ngoài tôi, chắc ít người dám đánh. Nhưng cho đến thời điểm tôi về hưu (tháng 12.2006), chuyên án PMU 18 vẫn chưa đi vào giai đoạn cuối, vụ PMU 18 vẫn chưa khép lại.

* Trong vụ án PMU 18, thiếu tướng đã trực tiếp làm việc với những bị can nào và ông có nhận xét gì về những con người ấy ?

- Tướng Phạm Xuân Quắc: Tôi không trực tiếp hỏi cung cụ thể từng việc đối với các bị can trong vụ PMU 18. Tôi chỉ trực tiếp gặp 4 đối tượng: Bùi Tiến Dũng, Tôn Anh Dũng, Vũ Mạnh Tiên và Phạm Tiến Dũng để xác định tư tưởng và trách nhiệm cho họ trong vấn đề khai báo. Trong số này, đáng chú ý nhất là Bùi Tiến Dũng, Tổng giám đốc PMU 18, xuất thân trong một gia đình truyền thống cách mạng, bố đẻ là thiếu tướng quân đội. Bản thân Dũng trước đó cũng trong quân ngũ, chuyển ngành với cấp hàm đại úy, học hành nghiêm chỉnh, tốt nghiệp đại học. Nhưng sau này, chuyển về làm sếp ở PMU 18 lại là một "mảnh đất" quá nhiều tiền bạc do cơ chế giao cho, vì thế Dũng trở thành một con người hư hỏng, tham nhũng, giao du ăn nhậu, chơi bời, cờ bạc, gái, tiêu không hết tiền. Tôi đã trực tiếp gặp Bùi Tiến Dũng, động viên và yêu cầu khai ra mảng chạy án. Tôi nói với Dũng: "Sau khi bắt anh, tôi mới biết mẹ anh là người cùng quê, cùng huyện với tôi. Tôi ghi nhận chuyện này nên cũng muốn động viên anh khai báo cho tốt để được giảm nhẹ tội". Thật ra, tôi cũng muốn dùng tình cảm quê hương để khuyên bảo Dũng. Nhưng sau khi khai ra một số nhân vật chạy án, Dũng lại tỏ ra ngoan cố, chỉ khai những gì mà cơ quan điều tra đã nắm được, đã có bằng chứng. Có nhiều việc Dũng không phủ nhận nhưng cũng không công nhận mà chỉ im lặng. Về mảng chạy án, Dũng khai đã chỉ đạo đàn em đưa tiền cho Nguyễn Mậu Thôn, Tôn Anh Dũng, Nguyễn Đình Toản. Chính tôi đã động viên Dũng làm đơn tố cáo một cán bộ điều tra đã nhận của Dũng một chiếc xe Ford và 20.000 USD (nhưng cán bộ này phủ nhận chuyện nhận hối lộ của Dũng). Ngoài ra, có nguồn tin cho thấy, Dũng còn hối lộ một số người khác để chạy án nhưng hiện nay Dũng vẫn chưa chịu khai nhận. Sau đó, phải kể đến bị can Tôn Anh Dũng (tức Dũng Huế). Tôi được biết, sau khi bị bắt, Dũng Huế từng tâm sự với bạn tù: "Lão Quắc đánh trận này là để lật đổ người khác và được lên chức". Tôi đã trực tiếp gặp anh ta trong hơn 1 giờ và nói thẳng: "Tôi là lão Quắc già đây, cuối năm nay tôi về hưu. Tôi làm việc này là vì đất nước chứ chẳng tranh giành quyền chức với ai cả, nghe chưa. Tôi biết anh trước kia là người có mối quan hệ rất rộng với khá nhiều người có chức, có quyền. Anh nhận xét, đánh giá thế nào về những cán bộ mà anh từng quan hệ như Bùi Tiến Dũng, Nguyễn Việt Tiến hay một số quan chức khác nữa? Theo anh, họ tốt hay xấu, họ có thật sự vì dân vì nước hay không? Điều này anh không cần trả lời với tôi, anh cứ việc nhận xét về họ, tự đánh giá về họ và giữ lại ý nghĩ ấy trong đầu anh. Nếu anh cho rằng họ là những con người tốt, mẫu mực, không tham nhũng nhưng dư luận xã hội đánh giá sai về người ta, thì anh cần kiên quyết bảo vệ họ, đừng để cho người ta bị oan. Còn nếu theo suy nghĩ của anh, họ là những con người xấu mà anh cũng nhúng chàm vào đấy, thì trách nhiệm của anh là phải nói ra, khai ra vì nếu anh còn chút lương tâm thì anh phải góp phần loại trừ sâu mọt cho xã hội, cho nhân dân". Nghe tôi nói, Dũng Huế tu tu khóc. Sau buổi gặp đó, Dũng bắt đầu khai nhận với các điều tra viên một số vấn đề.

V.C